VT

هەڵبژاردن لەبەردەم پرسی کشانەوەی ئەمریکا و ململانێی تائیفی و مەزهەبییەکان

كۆمسیۆن سەرقاڵی ئامادەكارییە بۆ بەڕێوەچوونی پڕۆسەی هەڵبژاردن كە بڕیارە لە مانگی ئۆكتۆبەری ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، سەرەڕای ئەزموونی هەڵبژاردنەكانی پێشوو بەڵام دەیانەوێت ئەمجارەیان هەڵبژاردن ڕێچكەیەكی جیاواز بگرێت.

 هەڵبژاردنی ئەمجارەی عێراق لەژێر فشاری شەقامدا ئەنجام دەدرێت، پڕۆسەیەكی تەواو، ئاڵۆز و پڕ ململانێ دەبێت ،هێز و پارەو و ‌‌حیزب و گرووپە میلیشیاییەكان دیارترین لەمپەرەكانی بەردەم هەڵبژاردنێكی دوور لە ساختەكارییە.

 بۆ یەكەم جارە لە عێراق هەڵبژاردن بەشێوەی بازنەیی بەڕێوە دەچێت و   24 ملیۆن هاوڵاتی مافی دەنگدانیان هەیە، هەروەها  ٣٢٤٣ كاندید كێبڕكێی ٣٢٩ كورسی دەكەن، هەرێمی كوردستانی بەپێی پارێزگاكانی دابەش بووە بەسەر 12 بازنەدا، پارێزگای سلێمانی پێنج بازنەیە و هەولێر چوار بازنە و دهۆكیش سێ بازنەی هەڵبژاردنە.

زانست

ئایا ماسی دوای بەستنی دووبارە زیندوو دەبێتەوە؟

لە بابەتێکی ماڵپەڕی " earthdate" دا باس لەوە دەکات کە ماسی بە گشتی توانای خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانی پلەی گەرمیدا هەیە و دەتوانێت لە ئاوی سارددا بۆ ماوەیەکی زۆر بژی، بەڵام ئەگەر ئاوێک بە تەواوی بەستوو بێت، ئەگەری ئەوە هەیە هەندێک لە ماسییەکان بمرن.
لێرەدا پرسیارەکە ئەوەیە چۆن ماسییەکان لە دەریاچە بەستووەکان و ئاوەکانی ناوچە جەمسەرییە سەهۆڵاوییەکانی زەویدا دەژین؟
ماسییەکان کۆمەڵێک ستراتیژی بەکاردەهێنن بۆ مانەوەیان لە ژیاندا، ئەوانیش بریتین لە:
- خاوبوونەوەی میتابۆلیک، ماسی دەچێتە دۆخێکەوە پێی دەوترێت "torpor" ئەمەش هاوشێوەی خەوی زستانەیە، بەڵام بەو شێوەیە قووڵ نییە، پلەی گەرمی جەستەیان لەگەڵ پلەی گەرمی ئاوەکەدا دادەبەزێت و لێدانی دڵ و هەناسەدان و ئاستی چالاکی و جوڵەکانی بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش کەم دەبنەوە، بەم شێوەیەش وزە دەپارێزێت چونکە جەستەیان پێویستی بە جوڵە نییە.
- دەڕۆنە قووڵاییەکی زۆرترەوە، زۆرێک لە جۆرەکانی ماسی دەچنە ناوچە قووڵاییەکانی دەریاچەکانەوە کە پلەی گەرمی ئاوەکە جێگیرتر دەمێنێتەوە و کەمتر ئەگەری بەستنی تەواوەتی هەیە، ئەمەش ماسییەکە دەپارێزێت وادەکات لە ژیاندا بمێنێتەوە.
- کەمبوونەوەی ئارەزووی خواردن، بەو پێیەی ئاستی چالاکییەکانیان زۆر کەم دەبێتەوە، ماسییەکان پێویست ناکات لە وەرزی زستاندا وەکو جاران خۆراک بدۆزنەوە، لەوانەیە زۆر کەم بخۆن یان پشت بە وزەی یەدەگی خۆیان ببەستن.
- گونجاندنی فیزیۆلۆژی، هەندێک جۆری ماسی گونجانی تایبەتیان لە جەستەیاندا هەیە کە یارمەتیان دەدات لە سەرمادا بمێننەوە، بۆ نموونە هەندێکیان پرۆتینی دژە بەستن لە خوێنیاندا هەیە کە ڕێگری لە بەستنی خانەکانیان دەکات.
هەر بۆیە بە بەکارهێنانی ئەم ستراتیژانە، ماسییەکانی دەریاچە بەستووەکان دەتوانن وزەی خۆیان بپارێزن و لە بارودۆخی سەختی زستاندا بژین تا بەهار دێت.