نەخۆشیە گوازراوە سێکسیەکان چین؟
بۆچی گرنگە هۆشیاریمان دەربارەیان هەبێت؟
کۆمەڵێک نەخۆشی مایکرۆبین کە بەهۆی سێکسەوە دەگوازرێنەوە وەک ڤایرۆس، بەکتریا، کەڕوو، مشەخۆرەکان.
هەریەک لەم نەخۆشیانە دەکرێت لە ڕیگەی هەر شلەیەکی لەش بگوازریتەوە وەک خوێن، دەردراوەکانی کۆئەندامی زاوزێ.
ئەم نەخۆشیانە دەکرێت لەڕێگەی خوێنەوە لە دایکەوە بۆ
کۆرپەلە بگوازریتەوە.
لە نمونەی ئەو نەخۆشیانە:
ڤایرۆسی جگەر، جۆرەکانی (A، B و C)
ڤایرۆسی (HIV).
نەخۆشیەکانی وەک سیفلس، نەخۆشیە هەوکردنیەکان کە
بەهۆکاری کەڕوو دروستدەبن لە نمونەیان: Candidiasis, Chlymedia, Trichomoniasis
نیشانە باوەکانی ئەم نەخۆشیانە بریتین لە:
ئازار لە کاتی میزکردندا، سوربوونەوەی کۆئەندامی زاوزێ، دروستبونی
پەڵە لەسەرجەستە بەتایبەتی لەسەر دەست و پێ، هەبوونی تا، درووستبوونی ئازار لە
بەشی خوارەوەی میزەڵدان، بونی دەردراو و بۆنی نا ئاسایی لە هەریەک لە کۆئەندامی
زاوزێی مێینە، نێرینە، بوونی ئازار لە کاتی سێکس.
گرنگە هۆشیاریمان هەبێت لەسەر ئەم نەخۆشیانەی کە لە ڕێگەی سێکسەوە دەگوازریتەوە چونکە دەرکەوتنی نیشانەکانی ماوەیەکی دریژی پێدەچێت ڕەنگە ساڵێک، یان چەند مانگێک، چەند هەفتەیەک بەپێی جۆری میکرۆبەکە.
سەرەڕای توشبونمان بەم نەخۆشیانە، بەهۆی ئەم نەخۆشیانە دەکرێت دووچاری ئەم گرفتە تەندروستیانە ببینەوە:
هەوکردنی جومگەکان
دروستبوونی گیروگرفتی دوگیانی
هەوکردنی کۆئەندامی زاوزێ
نەخۆشیەکانی دڵ
نەزۆکی
شێرپەنجە
چۆن خۆم بپارێزم لەم نەخۆشیانە؟
گرنگترین ڕێکارەکانی خۆپارێزی:
١.پێش سێکس کردن لەگەڵ هاوژینەکەت تێستە تاقیگەییەکانی
پەیوەست بەم نەخۆشیانە ئەنجام بدەن.
٢.وەرگرتنی ڤاکسینی تایبەت بەم نەخۆشیانە وەک ڤاکسینی تایبەت بە ڤایرۆسی جگەری، هەروەها ڤایرۆسی (HPV).
٣. بەکارهینان و پەیڕەوکردنی رێکارەکانی خۆپارێزی لە کاتی سێکس وەک بەکارهێنانی کۆندۆم، پاک ڕاگرتنی کۆئەندامی زاوزێ.
٤.نەخواردنەوەی بڕێکی زۆر لە خواردنەوا کحولیەکان، چونکە دەبێتە هۆی دابەزینی بەرگری لەش.
٥.خەتەنەکردنی پیاوان بەرێژەی سەدا ٦٠ رێگری لە توشبونی پیاوان دەگرێت بە نەخۆشیەکانی وەک HIV ،HPV.
رۆژی 5ی ئایاری 2025،
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا ئاشکرایکرد، دووبارە دورگەی ئەلیکتراز لە نۆکەندی
سان فرانسیسکۆی ئەمریکا، دەکاتەوە بە زیندان، ئەگەرچی 62
ساڵە ئەمریکا بڕیاریدابوو تەنها وەکو شوێنێکی گەشتیاریی بەکاربهێنرێت.
دورگەی ئەلکتراز، دوو
کیلۆمەتر لە کەناراوی سان فرانسیکۆ دوورە، لە ویلایەتی کالیفۆرنیای ئەمریکا، پاش
دۆزینەوەی خاکی ئەمریکا، ئەم دوورگەیە بە چۆڵکراوی مایەوە هەتا ساڵی 1847 حاکمی
سەربازیی کالیفۆرنیا لە وڵاتی مەکسیکی دەکڕێتەوە و تاوەرێکی چاودێریی دەریاوانیی
لەسەر دروستکرد، دواتر سوپای ئەمریکا وەکو سەربازگە و پەناگەیەک بەکاریدەهێنا، لە
نێوان ساڵانی 1934 بۆ 1963 وەکو تۆکمەترین و مەترسیدارترین زیندانیی بەکاردەهێنرا.
لێکۆڵەران پێیان وایە
جێکەوتی زیندانییەکە هۆکارێکە بۆئەوەی وەکو مەترسیدارترین و ئازاربەخشترین
زیندانیی لێی بڕوانرێت، لەبەرئەوەی هەر زیندانییکراوێک ئەگەر هیچ ئەشکەنجەیەک
نەدرێت لە ئەلیکتراز، ئەوە ئازاربەخشترینە کە بێبەشبیت لە بینینی جوانیی و روناکی
شاری سان فرانسیسکۆ و روانین بەسەر دۆڵی سلیکۆن-دا کە دەوڵەمەندترین کۆمپانیاکانی
جیهان بارەگای سەرەکییان لەوێیە، وەکو (فەیسبوک، گوگڵ، ویکیپیدیا، مایکرۆسۆفت،
ئەپڵ، ئیبەی، ئەمەزۆن... هتد).
پێشتر حكومەتی ئەمریکا
ئەم زیندانییە فیدراڵییە مەترسیدارە ناوبانگخراپەی داخست، بە پاساوی گرانیی
خەرجییەکان و سەختی دابینکردنی ئاوی خواردنەوە و خزمەتگوزارییەکانی دیکە، بەڵام
ئیدارەی ترەمپ پرۆژەیەکی هەیە بۆ دووبارە گێڕانەوەی ئەم دوورگەیە بۆ ژێر دەسەڵاتی
وەزارەتی داد و زیندانییکردنی کەسانی مەترسیدار لەو دورگەیە.
زیندانەکە لە 378 هۆڵ و
ژووری زیندانی پێکهاتووە، کە 42 دانەی بۆ زیندانی تاکەکەسییە، هێندە تۆکمە و
بەهێزدروستکراوە، بابەتی هەڵاتنی تاوانباران لەو دورگەیە زۆر دەگمەن بووە، بەپێی
راپۆرتە فیدراڵییەکانی ئەمریکا، لە مێژووی زیندانەکەدا تەنها 36 زیندانیی هەوڵی
هەڵاتنیانداوە و زۆرینەیان دەستبەجێ دەستگیرکراونەتەوە.
لە ساڵی 1972 لەسەر
بودجەی کۆنگرێس، پرد و ناوچەی گەشتیاری گۆڵدن گەیت لە بەرامبەر زیندانیی ئەلیکتراز
دروستکرا، دواتر لە ساڵی 1973 زیندانییە داخراوەکە بەڕوی گەشتیاراندا کرایەوە و
بووە یەکێک لە شوێنە گەشتیارییە دڵڕفێنەکان و ساڵانە دوو ملیۆن گەشتیار لە هەموو
جیهانەوە سەردانی دەکەن.
ترەمپ
لە نوسینێکدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی (تروس سۆشیاڵ) نوسیویەتی: "ئەو
بەندینخانەیەی دەکەوێتە سەر دورگەیەکی بچوک لە کەناراوەکانی سانفرانسیکۆ،
تایبەتدەکرێت بە تاوانبارە زۆر توندوتیژ و مەترسیدارەکان لە ئەمریکا، هەر بۆیە کار
بۆ فراوانکردنی زیندانییەکە دەکرێت".
چیرۆکەکانی ئەم زیندانییە
مەترسیدارە، لەلایەن هۆڵیودەوە چەندین فیلمی لەسەر بەرهەمهێنراوە، بەتایبەتی فیلمی
(بەردەکە - The Rock - 1996)
لە نواندنی شۆن کۆنری و کیکۆلاس کەیدج، (پیاوی باڵندەکانی ئەلکتراز - Birdman of Alcatraz - 1962)
و (زنجیرەی تەلەفیزیۆنی ئەلکتراز – 2011 کە باسی هەڵاتنی دەگمەنی زیندانییەکان
دەکات).