هەواڵ

جۆنی دێپ و هاوسەرەکەی بەچی یەکتر تۆمەتبار دەکەن؟

لە بەرواری ١١ی مانگی ٤وە دادگایکردنی جۆنی دێپ و هاوسەرەکەی ئەمبەر هیرد دەستی پێکردووە، لەو کاتەوە پستیوانان و پاریزەرەکانیان لە دادگاییە یەک لەدوای یەکەکانیاندا بەردەوامن لە شایەتی دان وپشتیگیری هەریەک لە لایەنەکانیان.

لە دوایین دادگاییاندا ئەمبەر هێرد لەدادگا چیرۆکێکی تەواو جیاوازی لە چیرۆکەکەی جۆنی دێپ بۆ دادگا باسکرد، وە جۆنی دیپی بە دڵ پیس، تووندرەو، بەکارهێنەری دەرمان تۆمەتبارکرد.

هەردوولا یەکتر بە ئازاردان وسزادانی یەکتر تۆمار دەکەن، بەجۆرێک لە یەکێک لە دادگاییەکانیاندا جۆنی دێپ هاوسەرەکەی بەوە تۆمەتباردەکات کە لەکاتی خواردنەوەی بڕێکی زۆری ماددە کحولیەکان بوتڵی خواردنەوەکەی گرتۆتە جۆنی و بەهۆیەوە پەنجەی پەڕیوە.

لە لایەکی دیکەوە ئەمبەر هێرد لە گوتەکانی خۆیدا دژ بە جۆنی دێپ دەڵێت، گوایە ڕوبەڕووی توندوتیژی دەروونی و جەستەیی بووەتەوە، دەڵێت گوایە جۆنی زۆر شێت بووە لە ئەو  لەسەر ئەو  گرێبەستی کارەی کە لەگەل ئەکتەری  بەناوبانگی ئەمریکی جەیمس فرانکۆ کردویەتی، سەرەڕای تووندوتیژی دەروونی، ئەمبەر هێرد لە گووتەکانی بۆ دادوەر دەڵێت کە جۆنی لێدان وئازاردانی جەستەییی بەکار‌هێناوە بەرامبەری.

سەرەتای کێشەکەیان بە وتەی ئەمبەر لە سەرەتاکانی پەیوەندییەکەیان دەستی پیکردووە، لێدانەکانیش لەوکاتەوە دەستی پێکردووە کە دەربارەی تاتۆیەکی سەر قۆڵی جۆنی دێپ قسەیان کردووە، گوایە جۆنی دێپ بۆ چەندین جار زلەی لە ئەمبەر هێرد داوە، جۆنی دێپ-یش ئەمبەر هێرد بە توندووتیژی تاوانبارەکات.

جۆنی دەڵێت من پێم وابوو ئەو هاوسەرێکی باش دەبێت بۆمن، دەڵێت هەرگیز بەخەیاڵمدا نەدەهات کە شتێکی وا ڕووبدات، لەبەرامبەریشدا ئەمبەر هێیرد دەڵێت دوای ماوەی سەرەتا کە بەیەکەوەبووین جۆنی بۆ ماوەیەک دیارنەما، کە گەڕاشەوە بە سەرخۆشی و بێ ئاگایی گەڕایەوە.

دادگاییەکە بەردەوامە، بەوتەی کەسانی لیژنەی پسپۆڕانی دەروونی و شایەتیدانیان لە دادگادا، هەموو بەڵگەکان دەریدەخەن کە ئەمبەر هێیرد تووشی بارودۆخێکی دەروونی بەناوی post traumatic stress بووە.

هەواڵ

موقتەدا سەدر هەڵبژاردن رەتدەکاتەوە و چاوەڕێی دوو ئەگەرە

سەرەڕای کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و بەشدارینەکردنی لە هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق، بەڵام موقتەدا سەدر هێشتا مۆتەکەی دەسەڵاتدارانی عێراقە، ئەمەش وایکردووە لەلایەک چاویان لەسەر هەڵبژاردن بێت و لەلایەکیش چاویان لەسەر سەدر بێت، خودی موقتەدا سەدریش چاوەڕێی روودانی دوو ئەگەرە لە عێراق.

موقتەدا سەدر سەرکردەی ڕەوتی سەدر، هێشتا یەکێکە لە گەورەترین مەتەڵە سیاسییەکان، کە ڕووبەڕووی نەیارەکانی دەبێتەوە لە چوارچێوەی هەماهەنگیدا، یان تەنانەت لایەنگران و هاوپەیمانە نزیکەکانی.

لەدوای بڕیارە بەناوبانگەکەی سەدر بۆ کشانەوەی کوتلە پەرلەمانییەکەی کە خاوەنی 72 کورسی پەرلەمانی بوو، لە هاوینی 2022 و راگەیاندنی ڕەتکردنەوەی کارکردن لەگەڵ "گەندەڵکاران" کە مەبەستی چوارچێوەی هەماهەنگی بوو، پێشبینیەکان سەبارەت بە هەنگاوی داهاتووی سەدر بەردەوام مشتومڕی لە نێوان سیاسەتمەداران و شیکەرەوەکان و تەنانەت هاوڵاتیانی ئاسایی دروستکردووە.

موقتەدا سەدر لە هەموو پەیامەکانیدا سەبارەت بە کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و هەڵبژارد، تەنها ئاماژەی بە چینێکی گەندەڵی دەسەڵاتدار کردووە، بەبێ ئەوەی هیچ نیازێکی تری خۆی بخاتەڕوو، بەڵام سەرکردەویەکەی چوارچێوەی هەماهەنگی خواستی سەدر ئاشکرا دەکات.

سەرکردەیەک لە چوارچێوەی هەماهەنگی کە نەیویست ناوی ئاشکرا بکرێت، بە ڕۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى راگەیاندووە، سەدر سیستەمێکی دەوێت کە لەگەڵ تێڕوانینی خۆیدا بگونجێت، کە لەوانەیە لەگەڵ تێڕوانینی ئەوانی تردا نەگونجێت.

ئەو سەرکردەیەی چوارچێوەی هەماهەنگی پێیوایە، کشانەوەی ئێستای موقتەدا سەدر لە پرۆسەی سیاسی و بایکۆتی هەڵبژاردن، لەم دیدگایەوە سەرچاوە دەگرێت نەک ڕق لە کاری سیاسی.

ئاماژە بە پێگە و بەهێزی سەدر دەکات لە دەرەوەی پرۆسەی سیاسی و دەڵێت: لەوانەیە یارییەکە بە تەواوی بگۆڕێت تەنانەت ئەگەر لە پێشبڕکێی هەڵبژاردنیش دوور بێت، هەر بۆیە، چوارچێوەی هەماهەنگی چاوێکیان لەسەر هەڵبژاردنەکان و چاوەکەی دیکەش لەسەر سەدرە.

لەگەڵ ئەوەی لایەنەسیاسییەکان و چاودێرانی سیاسی پێیانوابوو، سەدر لە چوار ساڵی رابروودا، شەقامی لە بەرژەوەندی خۆی ساز و ئامادەکردووە بۆ چوونە سەر سندوقەکانی دەنگدان، بەڵام لە بڕیارێکی چاوەڕواننەکراودا، سەدر بایکۆتکردنی هەڵبژاردنی راگەیاند، هەرچەندە سەرۆک کۆماری عێراق بە فەرمی داوای لێکرد بە بڕیارەکەیدا بچێتەوە، بەڵام ئەو سوربوو لەسەر بڕیارەکەی.

لە ناوەڕاستی مانگی تەمووزی ساڵی ڕابردوودا، موقتەدا سەدر بڕیارێکی دەرکرد بۆ دوورخستنەوەی 31 کەس لە بزووتنەوەکە و باڵی سەربازی سەرایا سەلام، بەهۆی ئاماەکارییان بۆ بەشداریکردنیان لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا.

سەرکردەیەکی رەوتی سەر بە رۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى وتووە، ڕەوتی سەدر پشتگیری لە هیچ لیست و کاندیدێک ناکات لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا، ئەو سەرکردەیە ڕەتی دەکاتەوە پێشبینی هەنگاوەکانی داهاتووی سەدر بکات و دەڵێت: هەموو شتێک دەگونجێت، بەڵام کەس نازانێت چۆن و کەی ڕوودەدات.

ئەو سەرکردەیە ئاماژەی بەوەکردووە، کە سەدر درکپێدەکات و گرەو لەسەر ئەگەری داڕمانی چوارچێوەی هەماهەنگی دەکات بە تێپەڕبوونی کات، چونکە بڕوا وایە سیستەمی سیاسی ئێستا بە ئاسانی چاکسازی ناکرێت.

دەشڵێت: سەدر هەموو جۆرە کارێکی سیاسی تاقیکردۆتەوە. بەشداری کردن لە پەرلەمان و کشانەوەی لێی و بەشداریکردن لە حکومەت و کشانەوەی لێی و هەروەها دژایەتیکردنی چالاکی لە شەقامدا و پێدەچێت گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی کە ئەم سیستەمە توانای چاکسازی نییە.

یەکێکی تر لەو ئەگەرانەی کە سەدر چاوەڕێی دەکات، شوێنگرتنەوەی عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەکانە لە عێراق، خودی سەدریش خواستی خۆی بۆ جێگرتنەوەی نەشاردووەتەوە و بەپێی بنەماکانی مەزهەبی شیعە، موقتەدا سەدر هەموو مەرجەکانی تێدایە.