پەروەردەی سێکسی

قەڵەوی زیان بە توانای وەچەخستنەوەی پیاوان دەگەیەنێت

قەڵەوی سەرەڕای زیانە زۆرەکانی لەسەر تەندرووستی بەگشتی،کاریگەری خراپیشی هەیە لەسەر توانای  درووستکردنی تۆوەکان لە سەر پیاوان، تویژینەوەکان دەریان خستوە کە قەڵەوی دەبێتە هۆی لەناوبردن ولاوازکردنی توانای پیاوان بۆ درووستکردنی تۆوەکان.

لە توێژینەوەیەکدا کە لەلایەن گرووپێک لە تویژەرانی دانیمارکیەوە لە زانکۆی کۆپنهاگن ئەنجامدراوە  دەرکەوتوە ئەو پیاوانەی کە کێشیان زیادە دەتوانن بە دابەزاندنی کێشیان توانای سێکسی خۆیان و بەهێزکردنی توانای درووستکردنی ژمارەیەکی زۆری تۆوەکان بگەڕیننەوە بەڕێژەی سەدا ٪40.

لە توێژینەوەکەدا 47 کەس بەشداربوون کە کێشیان بە پێی پێوەری جیهان بە قەڵەو دادەنرێت، ئەو کەسانە سیستەمێکی زۆر ناتەدروستی خواردن وژیانیان هەبووە، لەماوەی تویژینەوەکەدا سیستەمێکی خۆراکی تەندروستیان بۆ دانرا بەجۆرێک ڕێژەیەکی کەم لە کالۆری،هەروەها چەندین چالاکی و وەرزشی تایبەتیان بۆ دانان، لەو ماوەیەدا 36 پاوەندیان لە کێشیان دابەزاند.
 لە دوای ئەو سیستەمە خۆراکیە و لە پێش دەەستپێکردنیدا ژمارەی تۆوەکانی پیاوەکانیان تۆماکرد، تا لەدوایدا بەراوردیان کردن.

لە ئەنجامی تویژینەوەکەدا دەرکەوت کە دابەزاندنی کێشی ئەو کەسانەی قەڵەو بوون وتوانای بەرهەممهێنانی ڕیژەیەکی کەمی تۆوەکانیان هەبووە، ئەم دابەزاندنی کێشە کاریگەر بوە لە گەڕاندنەوەی تواناكانیان بۆ بەرهەمهێنانی ڕیژەیەکی بەرزی تۆوەکان.
هەروەها تویژەران ئاماژەیان بەوە کردووە دوای ساڵێک ئەوانەی کە کێشیان بە تەندرووستی هێشتبوەوە، توانای بەرهەمهێنانی ڕیژەیەکی بەرزی تۆوەکانیان هەبووە،ئەوانەی گەڕاونەتەوە دۆخی پێشویان دووبارە ڕێژەی بەرهەمهێنانی تۆوەکانیان دابەزیوەتەوە.

لە دەرئەنجامی تویژینەوەکەدا ئەوە خرایەڕوو بەتەنها وەرزشکردن ناتوانێت پیاوان لە لاوازبونی بەرهەمهێنانی تۆوەکان بپارێزێت، یاخود توانای خستنەوەی وەچەیان زیاتر بكات، بەڵکو پێوسیتیان بە سیستەمێکی خۆراکی تەندروستیشە.
ئەمریکا پێشەنگی ئەو وڵاتانەیە کەبە بەرزبونەوەی ڕێژەیەکی بەرزی قەڵەوی تیایدا دەناڵێنێت، بەجۆرێک %40 ی خەڵکی ئەمریکا بەشیوەیەکی ترسناک کێشیان زۆرە، بەشێک لە شارەزایان بڕوایان وایە کە ئەمە بووەتە هۆکاری بەرزبونەوەی رێژەی زۆری نەزۆکی وکەمبونەوەی منداڵبوون لە ئەمریکادا.

هەواڵ

کورد دانیشتنەکانی پەرلەمانی عێراق پەکدەخات

ئەندامێکی پەرلەمانی عێراق رایدەگەیەنێت، کە فراکسیۆنە کوردییەکان سورن لەسەر بایکۆتکردنی دانیشتنەکانی پەرلەمانی عێراق، تا ئەو کاتی پرۆژەیاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە پەسەند دەکرێت.

چرۆ حەمە شەریف، ئەندامی پەرلەمانی عێراق بە MICـى راگەیاند، هەموو فراکسیۆنە کوردییەکان یەک هەڵوێستین لەسەر بایکۆتکردنی دانیشتەکانی پەرلەمانی عێراق، تا ئەوکاتەی پرۆژە یاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە دەنگی لەسەر دەدرێت و پەسەند دەکرێت.

ئەو پەرلەمانتارە باسی لەوەکرد، کە فراکسۆنە کوردییەکان بایکۆتی دانیشتنەکانی پەرلەمان بکەن رێژەی یاسایی تەواونابێت و پەرلەمان ناتوانێت هیچ دانیشتنێک ئەنجامبدات، بەو پێیەی بەشێکی زۆر لە پەرلەمانتاران پابەندی دەوام نین.

بە وتەی چرۆ حەمە شەریف، هەرکاتێک دانیشتنی پەرلەمان بکرێت، پرۆژەیاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە لە بەرنامەی کاردایە و وتیشی: جێگری دووەمی سەرۆکی پەرلەمان دڵنایی پێداون کە هەرکاتێک دانیشتنی پەرلەمان بکرێت، تەنها پرۆژە یاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە دەخەنە بەرنامەی کارەوە.

ئەو پەرلەمانتارە جەختدەکاتەوە، کە تێپەڕاندنی پرۆژە یاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجە پێویستی بە ڕێککەوتنی سیاسی پێشوەختەیە و وتی: ئەو پرۆژە یاسایە بۆ ئەوەی بەبێ کێشە پەسەند بکرێت، پێویستی بەوەیە فراکسیۆنەکان پێش دانیشتنی پەرلەمان رێکبکەن و لە دانیشتەکەدا ئەندامانی پەرلەمان پابەندبکرێن بە پەسەندکردنی.

پرۆژەی بەپارێزگابوونی هەڵەبجە، ساڵی ڕابردوو خرایە دانیشتنەکانی پەرلەمانەوەو توانرا خوێندنەوەی یەکەم و دووەمی بۆ بکرێت، بەڵام بە هۆی تەواونەبوونی رێژەی یاسایی و خۆدزینەوەی ئەندامانی پەرلەمان بە بیانوی جیاواز بۆ دەنگدان بە پرۆژە یاساکە، تائێستا نەتوانراوە پرۆژە یاساکە لەلایەن پەرلەمانەوە پەسەند بکرێت.