هەواڵ

وەزیری دارایی عێراق: ئەگەر هەرێم لەگەڵ بەغدا رێكنەكەوێت پشكی لەیاسای بودجەدا نابێت

Mic
2022-06-18

وەزیری دارایی عێراق رایگەیاند ئەگەر هەرێمی كوردستان لەگەڵ وەزارەتی نەوتی حكومەتی فیدراڵیی عێراق رێكنەكەوێت، لە یاسای بودجەدا پشكی نابێت، دەشڵێت بڕیاری دادگەی فیدراڵیی عێراق تایبەت بە یاسای نەوت و گازی هەرێمی كوردستان رێگە بە حكومەتی عێراق نادات پشكی هەرێمی كوردستان لە یاسای بودجەی گشتییدا تەرخان بكات. 
عەلی عەللاوی، وەزیری دارایی عێراق لە وەڵامی پرسیارێكدا سەبارەت بە شایستە و پشكی هەرێمی كوردستان بە  عێراق ئۆیڵ ریپۆرتـی راگەیاند: لە بودجەكانی رابردوودا بڕگەیەك هەبوو كە تێیدا 12%ـی خەرجییەكانی هەرێمی كوردستانی لەخۆگرتبوو، بەو مەرجەی هەولێر لە بەرامبەردا داهاتی نەوتی هەناردەكراو لە كێڵگەكانی هەرێمی كوردستان رادەستبكات، بەڵام ئەو رێككەوتنە، جێبەجێنەكراوە. 
عەلی عەلاوی وتیشی: دواتر ئەمە گۆڕدرا بە رێككەوتنێكی كاتی نێوان هەولێر و بەغدا، بەپێی رێككەوتنەكە مانگانە بەشێوەیەكی نیمچە رێكخراو 200 ملیار دیناری عێراقی (138 ملیۆن دۆلار) رەوانەی كوردستان كراوە، بەڵام ئەم ناردنە بەردەوام نابێت. 
 وەك عەلی عەلاوی دەڵێت: ئەركم جێبەجێكردنی یاسایە، نەوەك پێشێلكردنی، لە بودجەی 2021دا مەرجێك دانرا كە دەبێت حكومەتی هەرێمی كوردستان هەناردەكردنی نەوت رادەستی سۆمۆ بكات یان پارەی یەكسان بە بڕی نەوتی هەناردەكراو، رادەستبكات و ئەمەش نەكرا، بۆیە ناردنی پارە بۆ حكومەتی هەرێمی كوردستان وەك شایستە لە بودجەی گشتی چی دیكە نابێت.
 وەزیری دارایی عێراق ئەوەشی خستەڕوو: پێشتر كاتێك پارەمان دەنارد، گفتوگۆكانمان لەسەر ئەو بنەمایە بوون كە نەوتەكە موڵكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە و مافی دەرهێنانی ئەو نەوتەی هەبووە، بەڵام ئێستا بابەتەكە جیاوازە.
 "هەرچی ئێستایە بابەتی خاوەندارێتی كێڵگەكانی نەوت لە هەرێمی كوردستان سەری هەڵداوە؛ بۆیە ئەگەر بێتو شایستە داراییەكانیان بخەینە نێو بودجەوە بەهەر رێژەیەك بێت، ئەوا بەشی دووەمی كێشەكە چارەسەر ناكات كە ئەویش خاوەندارێتی نەوتەكەیە كە بەگوێرەی بڕیاری دادگەی فیدراڵیی عێراق خاوەنداریەتییەكەی بۆ حكومەتی هەرێمی كوردستان ناگەڕێتەوە." وەزیری دارایی عێراق وای وت.
 بەوتەی عەلی عەلاوی: پێشتر دانپێدانانێكی راشكاوانە هەبوو كە ئەوە نەوتی حكومەتی هەرێمی كوردستانە، بەڵام ئێستا بەپێی بڕیاری دادگەی فیدراڵیی عێراق، هەرێمی كوردستان مافی نییە مامەڵە بە نەوتەوە بكات، هەرچەندە هەرێمی كوردستان بەم قسەیە رازی نابێت، بەڵام ئێستا ئەم نەوتە موڵكی ئێمەیە. 
 رۆژی 15ـی شوباتی 2022، دادگای باڵای فیدراڵیی عێراق یاسای نەوت و گازی هەرێمی كوردستانی بەپێچەوانەی دەستوور دانا كە لە ساڵی 2007 لەلایەن پەرلەمانی كوردستانەوە دەركراوە. 
وتەكانی عەلی عەلاوی لەكاتێكدایە، دوو رۆژ لەمەوبەر جوتیار عادل وتەبێژی حكومەتی هەرێم رایگەیاند: هەموو شتێكمان رادەستی بەغدا كردووە و ئامادەی رێككەوتنین.
 رۆژی 28ـی شوباتی 2022، بە سەرپەرشتیی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان هەرچوار سەرۆكایەتییەكە لە سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان كۆبوونەوه، دواتر لە راگەیەندراوێكدا رایانگەیاند: بڕیارەكەی دادگەی فیدراڵیی عێراق پێچەوانەی دەق و گیان و بنەما راستەقینەكانی سیستمی فیدراڵییە و پێشێلكردنێكی زەق و ئاشكرای ماف و دەسەڵاتە دەستوورییەكانی هەرێمی كوردستانە.
لە ساڵی ڕابردووەوە بەغدا بۆ دابینكردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان بڕی 200 ملیار دینار دەنێرێت بۆ هەولێر، بەڵام لەپاش بریارەكەی دادگای فیدڕاڵی عێراق لەبارەی نایاسایبوونی فرۆشتنی نەوتی هەرێم بەغدا ناردنی 200 ملیارەكەی بۆ هەرێم ڕاگرتووە.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

هەواڵ

موقتەدا سەدر هەڵبژاردن رەتدەکاتەوە و چاوەڕێی دوو ئەگەرە

Mic
2025-09-17


سەرەڕای کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و بەشدارینەکردنی لە هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق، بەڵام موقتەدا سەدر هێشتا مۆتەکەی دەسەڵاتدارانی عێراقە، ئەمەش وایکردووە لەلایەک چاویان لەسەر هەڵبژاردن بێت و لەلایەکیش چاویان لەسەر سەدر بێت، خودی موقتەدا سەدریش چاوەڕێی روودانی دوو ئەگەرە لە عێراق.

موقتەدا سەدر سەرکردەی ڕەوتی سەدر، هێشتا یەکێکە لە گەورەترین مەتەڵە سیاسییەکان، کە ڕووبەڕووی نەیارەکانی دەبێتەوە لە چوارچێوەی هەماهەنگیدا، یان تەنانەت لایەنگران و هاوپەیمانە نزیکەکانی.

لەدوای بڕیارە بەناوبانگەکەی سەدر بۆ کشانەوەی کوتلە پەرلەمانییەکەی کە خاوەنی 72 کورسی پەرلەمانی بوو، لە هاوینی 2022 و راگەیاندنی ڕەتکردنەوەی کارکردن لەگەڵ "گەندەڵکاران" کە مەبەستی چوارچێوەی هەماهەنگی بوو، پێشبینیەکان سەبارەت بە هەنگاوی داهاتووی سەدر بەردەوام مشتومڕی لە نێوان سیاسەتمەداران و شیکەرەوەکان و تەنانەت هاوڵاتیانی ئاسایی دروستکردووە.

موقتەدا سەدر لە هەموو پەیامەکانیدا سەبارەت بە کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و هەڵبژارد، تەنها ئاماژەی بە چینێکی گەندەڵی دەسەڵاتدار کردووە، بەبێ ئەوەی هیچ نیازێکی تری خۆی بخاتەڕوو، بەڵام سەرکردەویەکەی چوارچێوەی هەماهەنگی خواستی سەدر ئاشکرا دەکات.

سەرکردەیەک لە چوارچێوەی هەماهەنگی کە نەیویست ناوی ئاشکرا بکرێت، بە ڕۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى راگەیاندووە، سەدر سیستەمێکی دەوێت کە لەگەڵ تێڕوانینی خۆیدا بگونجێت، کە لەوانەیە لەگەڵ تێڕوانینی ئەوانی تردا نەگونجێت.

ئەو سەرکردەیەی چوارچێوەی هەماهەنگی پێیوایە، کشانەوەی ئێستای موقتەدا سەدر لە پرۆسەی سیاسی و بایکۆتی هەڵبژاردن، لەم دیدگایەوە سەرچاوە دەگرێت نەک ڕق لە کاری سیاسی.

ئاماژە بە پێگە و بەهێزی سەدر دەکات لە دەرەوەی پرۆسەی سیاسی و دەڵێت: لەوانەیە یارییەکە بە تەواوی بگۆڕێت تەنانەت ئەگەر لە پێشبڕکێی هەڵبژاردنیش دوور بێت، هەر بۆیە، چوارچێوەی هەماهەنگی چاوێکیان لەسەر هەڵبژاردنەکان و چاوەکەی دیکەش لەسەر سەدرە.

لەگەڵ ئەوەی لایەنەسیاسییەکان و چاودێرانی سیاسی پێیانوابوو، سەدر لە چوار ساڵی رابروودا، شەقامی لە بەرژەوەندی خۆی ساز و ئامادەکردووە بۆ چوونە سەر سندوقەکانی دەنگدان، بەڵام لە بڕیارێکی چاوەڕواننەکراودا، سەدر بایکۆتکردنی هەڵبژاردنی راگەیاند، هەرچەندە سەرۆک کۆماری عێراق بە فەرمی داوای لێکرد بە بڕیارەکەیدا بچێتەوە، بەڵام ئەو سوربوو لەسەر بڕیارەکەی.

لە ناوەڕاستی مانگی تەمووزی ساڵی ڕابردوودا، موقتەدا سەدر بڕیارێکی دەرکرد بۆ دوورخستنەوەی 31 کەس لە بزووتنەوەکە و باڵی سەربازی سەرایا سەلام، بەهۆی ئاماەکارییان بۆ بەشداریکردنیان لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا.

سەرکردەیەکی رەوتی سەر بە رۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى وتووە، ڕەوتی سەدر پشتگیری لە هیچ لیست و کاندیدێک ناکات لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا، ئەو سەرکردەیە ڕەتی دەکاتەوە پێشبینی هەنگاوەکانی داهاتووی سەدر بکات و دەڵێت: هەموو شتێک دەگونجێت، بەڵام کەس نازانێت چۆن و کەی ڕوودەدات.

ئەو سەرکردەیە ئاماژەی بەوەکردووە، کە سەدر درکپێدەکات و گرەو لەسەر ئەگەری داڕمانی چوارچێوەی هەماهەنگی دەکات بە تێپەڕبوونی کات، چونکە بڕوا وایە سیستەمی سیاسی ئێستا بە ئاسانی چاکسازی ناکرێت.

دەشڵێت: سەدر هەموو جۆرە کارێکی سیاسی تاقیکردۆتەوە. بەشداری کردن لە پەرلەمان و کشانەوەی لێی و بەشداریکردن لە حکومەت و کشانەوەی لێی و هەروەها دژایەتیکردنی چالاکی لە شەقامدا و پێدەچێت گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی کە ئەم سیستەمە توانای چاکسازی نییە.

یەکێکی تر لەو ئەگەرانەی کە سەدر چاوەڕێی دەکات، شوێنگرتنەوەی عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەکانە لە عێراق، خودی سەدریش خواستی خۆی بۆ جێگرتنەوەی نەشاردووەتەوە و بەپێی بنەماکانی مەزهەبی شیعە، موقتەدا سەدر هەموو مەرجەکانی تێدایە.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved