زانست

بۆچی مرۆڤ كاتێك زۆر لەئاودا دەمێنێتەوە پێستی پەنجەكانی چرچ دەبێت؟، لێكۆڵینەوەیەكی زانستی هۆكارەكەی ئاشكرا دەكات

ئێستا دەزانین "پەنجەی پرونی" واتە چرچ بوونی پەنجە، بەهۆی بچووكبوونەوەی خوێنبەرەكانەوە دروست دەبێت، كاتێك لە ئاودا دەشۆیت، كۆئەندامی دەمارەكانت پەیامێك دەنێرێت بۆ خوێنبەرەكانت بۆ ئەوەی بچووك ببنەوە، جەستەت وەڵام دەداتەوە بە ناردنی خوێن بۆ دوور لە ناوچەكە، هەروەها لەدەستدانی قەبارەی خوێن دەبێتە هۆی تەنكبوونەوەی خوێنبەرەكانت، پێستەكە بەسەریاندا دەچەمێتەوە و ئەمەش دەبێتە هۆی چرچ و لۆچی پێست.
 بۆچی كاتیك دەست وقاچەكانمان نوقم دەكەین لە ئاودا ،تەنها سەرپەنجەكانی دەست و قاچمان چرچ دەبێت؟
بۆچی ئەمە ڕوونادات لە بەشەكانی دیكەی جەستەدا؟
ئایا تەنها بەهۆی شێوەی كاری لەشمانەوەیە، یان چیرۆكێكی تری لە پشتە؟
سەرنجت داوە كاتێك خۆت دەشۆیت یان دەست و قاچەكانت نوقم دەكەیت لە ئاودا، دوای چەند دەقەیەك سەری پەنجەكانت چرچ دەبن.
كاتێك دەست و قاچت نوقم دەكەیت لە ئاودا كونیلەكانی سەر پەنجەت دەكرێنەوە، بەوهۆیەوەش لەو كونیلانەوە چینی سەرەوەی پێست بە ئاو دەئاوسێت.
كە سەری پەنجەكانت دەئاوسێت دەمارەخانەكان لە وەڵامی ئەو ئاوسانەدا وادەكەن مولولە خوێنەكان بچوك ببنەوە، بەمەش لەو شوێنەی جەستەماندا ناردنی خوێن كەمدەبێتەوە، بەمەش پێستەكە بەسەریەكدا دەچەمیتەوە وچرچ دەبێت.
بەڵام ئایا لێكۆڵینەوە زانستیەكان چی دەڵێن لەم بارەیەوە؟
 كاتێك سەری پەنجەكان وقاچ وای لێدێت تایبەتمەندیەكی نامۆ پەیدادەكات ئەویش ئەوەیە كەباشتر دەتوانین لەناو ئاودا شتەكان بەدەستمان بگرین،یان باشتر دەتوانین بەناو ئاودا یان لەشوێنی تەڕدا  قاچمان بتوانێت بەسەر بەردەكانی ناو ئاودا بڕۆین.
كەواتە وادەردەكەوێت بەهۆكاری دەستكەوتنی خۆراك وخۆگونجاندنی مرۆڤ لە نا وئاودا ئەم تایبەتمەندیەمان بۆ درووست بووبێت.
ئەوەی جێگەی سەرنجە ئەم سیفەتە لە قاچ ودەستەكانماندا زیاتر و زوتر لە ئاوی سازگاردا ڕوودەدات،
لە ئاوی سوێردا كاتیكی زیاتری دەویت.
ئەمەش دەكرێت یەكێك بێت لە هۆكارەكانی گونجاندنی مرۆڤ لە ئاو سازگارەكاندا. 

هەواڵ

بەرهەمهێنانی نەوت راگیراوە و تا هەرێمی کوردستانیش نەوت رادەست نەکات مووچە نایەت

بەپێی رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق تا نەوت رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ نەکرێت بەغدا پارەی مووچە رەوانە ناکات؛ زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان راگیراوە. 

 حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای چەندین کۆبوونەوە لەگەڵ حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان رێککەوتنی کرد. 

بەپێی دەقی ئەو رێککەوتنە کە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڵاویکردوەتەوە، تا وەزارەتی نەوت و کۆمپانیا سۆمۆ وەرگرتنی نەوت لە بەندەری جەیهان پشتراست نەکەنەوە، وەزارەتی دارایی پارە بۆ هەرێمی کوردستان نانێرێت. 

بەپێی رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا دەبێت هەرێمی کوردستان رۆژانە 280 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم بهێنێت، 230 هەزاری بداتە بەغدا و 50 هەزاریشی لە ناوخۆدا بەکاربهینێتەوە. 

ناردنی پارەی مووچە بە مەرجی رادەستکردنی نەوت لە کاتێکدایە زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشی درۆنییەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان رایگراوە. 

عەزیز ئەحمەد جێگری بەڕێوەبەری نوسینگەی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان - ئەپیکور لە دوو راگەیەندراوی جیاوازدا رایانگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە هەرێمی کوردستان نزیکەی 200 هەزار بەرمیل بەرهەمهێنانی نەوتی لەدەستداوە. 

ئەگەرچی هەولێر و بەغدا رێککەوتنیان کردووە، بەڵام ناو بەناو هێرشی دۆرنییەکان دەست پێدەکەنەوە و کێڵە نەوتییەکان بە ئامانج دەگرن دیار نیە درۆنەکان رێگە بە دەستپێکردنەوەی نەوت دەدەن یاخود هێرش دەکەنەوە. 

هەموو ئاماژەکان بەو ئاڕاستەیەن رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا کۆتایی بە هێرشی درۆنەکان بهێنێت، چونکە ئەو هێرشانە وەک کارتی فشار دژی هەرێمی کوردستان دەبینران تا نەرمی بۆ رێککەوتن بنوینێت و نەوتەکەی رادەست بکات.