كۆبوونەوەی پەرلەمان بۆ چوارشەممە دواخرا

ئەمڕۆ دانیشتنی پەرلەمانی كوردستان بەڕێوەچوو، یاسای گەشتوگوزار پەسندكرا و خوێندنەوەی یەكەم بۆ دوو پێشنیازەیاسا و خوێندنەوەی دووەمیش بۆ پێشنیازەیاسایەك و دوو پڕۆژەیاسا كرا.
پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ بەسەرۆكایەتیی ڕێواز فائق، سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان دانیشتنی ژمارە (٩)ی ئاسایی خولی بەهارەی ساڵی چوارەم له ‌خولی پێنجەمی هەڵبژاردنی پەرلەمان بەڕێوەچوو.
بەپێی خاڵی یەكەمی بەرنامەی كاری دانیشتنەكە كە بریتی بوو لە دەنگدان لەسەر پێشنیازەیاسای گەشتوگوزار لە هەرێمی كوردستان-عێراق، ڕاپۆرتی دەنگدانی لێژنەی هاوبەش، هەردوو لێژنەی كاروباری یاسایی و لێژنەی شارەوانی و گواستنەوە و گەیاندن و گەشتوگوزار، بەڕەچاوكردن و جێكردنەوەی سەرجەمی ئەو سەرنج و تێبینی و پێشنیازانەی كه لەلایەن ئەندامانی پەرلەمان له دانیشتنی پێشووتردا لەكاتی خوێندنەوەی دووەمی پێشنیازەیاساكه خرابوونەڕوو، دوای ئەوەی سەرجەمی ئەو پێشنیازانەی كه بۆ هەر مادەیەك له مادەكانی پڕۆژەیاساكه بەپێشنیازی لێژنەی هاوبەشیشەوه كه هەبوون، به ناوونیشان و هۆكارەكانی دەرچوواندنی بەجیا خرانه دەنگدانەوه پەسندكران، پاشان كۆی یاساكه خرایه دەنگدانەوه و بەدەنگی (٨٢) ئەندامی پەرلەمان پەسندكرا.
بەپێی خاڵی دووەمی بەرنامەی كاری دانیشتنەكەش، لەلایەن لێژنەی كاروباری یاساییەوە خوێندنەوەی یەكەم بۆ پێشنیازەیاسای سەندیكای خاوەن پیشە تەندروستییەكانی هەرێمی كوردستان-عێراق و پێشنیازەیاسای پاراستنی ئاژەڵان لە هەرێمی كوردستان-عێراق و پێشنیازەیاسای پاراستنی مافی ئاژەڵان كرا و لەلایەن سەرۆكی پەرلەمانیشەوە ئاراستەی لێژنە تایبەتمەندەكان و سەرجەم ئەندامانی پەرلەمان كران.
بەپێی خاڵی سێیەم و كۆتایی بەرنامەی كاریش، كه بریتی بوو له خوێندنەوەی دووەم بۆ پێشنیازەیاسای بەركاركردنی یاسای فیدڕالی واژۆی ئەلیكتڕۆنی و مامەڵەی ئەلیكتڕۆنییەكان ژمارە (٧٨)ی ساڵی ٢٠١٢ لە هەرێمی كوردستان-عێراق و پڕۆژەیاسای هەمواری یەكەمی یاسای نەوت و گاز لە هەرێمی كوردستان-عێراق و پڕۆژەیاسای هەمواری یەكەمی یاسای پاراستن و چاككردنی ژینگە لە هەرێمی كوردستان-عێراق ژمارە (٨)ی ساڵی ٢٠٠٨، ڕاپۆرتی لێژنەی تایبەتمەند بەو پێشنیازەیاسا و پڕۆژەیاسایانە كه ‌لەلایەن لێژنەی كاروباری یاساییەوه ڕاستاندنیان بۆ كرابوو، بەدەنگی ئەندامانی پەرلەمان كرانه بنەما بۆ گفتوگۆكردن و بەمجۆره لەلایەن ‌لێژنە تایبتمەندەكانەوە، ‌ناونیشان و ماده به ماده ‌و بڕگه به بڕگەی ڕاپۆرتەكان ‌و هۆكارەكانی دەرچوواندنی پێشنیازەیاساكه و هەردوو پڕۆژەیاساكە خوێندرانەوە، لەلایەن ئەندامانی پەرلەمانیشەوە چەندین سەرنج و تێبینی و پێشنیاز بەمەبەستی دەوڵەمەندكردنی زیاتری ماده و بڕگەكانی پێشنیازەیاساكه و هەردوو پڕۆژەیاساكە خرانەڕوو، بۆئەوەی لەلایەن لێژنە تایبەتمەندەكانەوه ڕاپۆرتی دەنگدانیان لەسەر ئاماده ‌بكرێت بەڕەچاوكردنی ئەو سەرنج و تێبینی و پێشنیازانەی ئەندامانی پەرلەمان.
بەمجۆرە سەرۆكی پەرلەمان كۆتایی بەدانیشتنەكە هێنا و ڕایگەیاند: "ڕۆژی چوارشەممە كاتژمێر یەكی پاشنیوەڕۆ كۆبوونەوەیەكی دیكە ئەنجام دەدەین".

هەواڵ

سەدر بۆچی خۆپیشاندانە ملیۆنیەكەی دواخست؟

موقتەدا سەدر رێبەری ڕەوتی سەدر بەتویتێك خۆپیشاندانی ملیۆنی لایەنگرانی لەبەغدا دواخست، كە ئەوەش بڕیارێكی كتوپڕی سەدر بوو وەك هەمیشە،ئەوەش لەكاتێكدایە،  ئەمرۆ وەزیرەكەی لایەنە شیعەكانی ناو چوارچێوەی هەماهەنگی بە هەوڵدان بۆ نانەوەی شەڕی ناوخۆ تۆمەتبار كرد.
موقتەدا سەدر رێبەری ڕەوتی سەدر ئەمرۆ لەتویتێكدا رایگەیاند خۆپیشاندانی ملیۆنی رۆژی شەممەی داهاتوو دوادەخات، بەڵام راشیگەیاند تا بەدەستهێنانی داواكاری خۆپیشاندەران لەمانگرتن بەردەوام دەبن.
سەدر لەتویتەكەیدا نوسیویەتی: گەل لەمانگرتن بەردەوام دەبێت تا داواكارییەكانی جێبەجێ دەكرێت، بەڵام كاتی خۆپیشاندانە ملیۆنیەكە بۆ رۆژی شەممەی داهاتوو دوادەخەین تا كاتێكی دیكە و رێنمایی نوێ دەدەین.
هەرچەندە پێشتر سەركردەیەكی نزیك لەموقتەدا سەدر رایگەیاندبوو داواكاری خۆپیشاندانی لایەنگرانی چوارچێوەی هەماهەنگی، موقتەدا سەدر ناترسێنێت لەوەی خۆپیشاندانی ملیۆن ڕێكبخات، بەڵام وەك بەشێك لەمیدیا عێراقیەكان بڵاویانكردووەتەوە هۆكارەكەی ئەوەیە كە سەدر ترسی ئەوەی هەبووە لەكاتی خۆپیشاندانی ملیۆنی رۆژی شەممە لەنێوان لایەنگرەكانی و لایەنگرانی هەماهەنگی شیعەكان ئاڵۆزی دروست ببێت و دۆخەكە لەدەست دەربچێت.
پێشتر ساڵح محەمەد عێراقی كە بەوەزیرەكەی سەدر ناسراوە، لەتویتێكدا رایگەیاند: سێ یەكی پەكخەر یاری بە ئاگر دەكەن، كە مەبەست لێی هەماهەنگی شیعەكان و لایەنەكانی نزیك لێیەتی، هەروەها تۆمەتباریشی كردن بە نانەوەی ئاژاوە و هەوڵدان بۆ دروستكردنی شەڕی ناوخۆ لەنێوان گەلانی عێراق، هاوكات تۆمەتباریشی كردن بەوەی دەیانەوێت توندوتیژی بەرامبەر هێزە ئەمنیەكان بەكاربهێنن.
وەزیرەكەی سەدر ئەوەشی خستەڕوو: ڕەوتی سەدر بۆ چاكسازی خۆپیشاندان دەكات، بەڵام هەماهەنگی شیعەكان دژ بە چاكسازی خۆپیشاندان دەكات، وتیشی هەرچەندە تێبینیمان هەیە لەسەر ئەنجومەنی باڵای دادوەری بەڵام هێرشكردنەسەری هێڵی سورە.
رەوتی سەدر و هەماهەنگی شیعەكان شەقام بۆ فشار خستنە سەر یەكتر بەكاردەهێنن، رۆژی 30 ی مانگی رابردوو لایەنگرانی رەوتی سەدر چوونە ناو بینای پەرلەمانی عێراق و دەستیان بەسەرداگرت، دواتریش هەماهەنگی شیعەكان داوایان لەلایەنگرانیان كرد بچنە ناوچەی سەوزی بەغدا.
لە 10 ی ئۆكتۆبەری ساڵی رابردوەوە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بەڕێوەچووە، بەڵام جگە لە هەڵبژاردنی سەرۆكی پەرلەمان لایەنە عێراقیەكان نەیانتوانیوە سەرۆكوەزیران و سەرۆك كۆمار هەڵبژێرن، ئێستاش سەدر داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و هەماهەنگی شیعەكانیش داوای مانەوەی دەكەن.