سەرۆكی حكومەت لەگەشتە و دیار نییە كەی مووچە دەست بەدابەشكردنی دەكرێت

لەهەرێمی كوردستان هێشتا مووچەی مانگی حەوت دەست بەدابەشكردنی نەكراوە و سەرچاوەیەكی وەزارەتی دارایی و ئابوری حكومەتی هەرێمیش هۆكارەكەی ئاشكرا دەكات، یەكێتی و گۆڕان بەناڕاستەوخۆ سەرۆكی حكومەت بە دابەش نەكردنی مووچە تۆمەتبار دەكەن، پارتیش یەكێتی بە هۆكاری دابەش نەكردنی مووچە تۆمەتباردەكات.
سەرچاوەیەك لەوەزارەتی دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێمی كوردستان بەمایكی وت:" هێشتا هیچ وادەیەك نییە بۆ دابەشكردنی مووچە، هەركات ئەنجومەنی وەزیران فەرمان بكات دەست بە دابەشكردنی مووچە دەكەین".
سەرچاوەكەی وەزارەتی دارایی وتی " هۆكاری دابەش نەكردنی مووچە واژۆنەكردنیەتی لەلایەن مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە، بەوتەی سەرچاوەكەی وەزارەتی دارایی سەرۆكی حكومەت لەگەشتە و دیاریش نییە كەی دەگەڕێتەوە تا كاتی گەڕانەوەی سەرۆكی حكومەتیش ناتوانرێت مووچە دابەش بكرێت".
لەسلێمانی سەرجەم ئەو فەرمانبەرانەی هێشتا مووچەی مانگی شەشیان وەرنەگرتبوو مووچەیان وەرگرتووە، كە ئەوەش پاساوی وەزارەتی دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێمی كوردستان بوو بۆ دابەش نەكردنی مووچەی مانگی حەوت.
حكومەتی هەرێمی كوردستان بەڵێنیدابوو هەموو 25 ی مانگێك مووچە دابەش بكات، بەڵام لەماوەی دوو ساڵی رابردوودا تەنها سێجاروەزارەتی دارایی حكومەتی هەرێم لەكاتی خۆیدا مووچەی دابەشكردووە.
زیاتر لەدووساڵە بڕیاری دابەشكردنی مووچە لەهەرێمی كوردستان لەدەست وەزارەتی دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێمی كوردستاندایە، لەكاتێكدا پێشتر ئەو دەسەڵاتە لەلای وەزیری دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێمی كوردستان بوو كە ئاوات شێخ جەنابە لەپشكی گۆڕان.
بەوتەی سەرچاوەكەی وەزارەتی دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێمی كوردستان وەزارەت پارەی تەواوی لەبەردەستدایە بۆ دابەشكردنی مووچە بەڵام لەلایەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە فەرمانیان پێنەكراوە بۆ دابەشكردنی مووچە.

مایك پەیوەندیكرد بە زیاد جەبار سەرۆكی لیژنەی دارایی پەرلەمانی كوردستان ئامادەنەبوو لەوبارەیەوە لێدوان بدات.
بەڵام سەركۆ ئازاد گەڵاڵی ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی كوردستان بەمایكی وت"هۆكاری دابەشنەكردنی مووچە خودی ئەنجومەنی وەزیرانی حكومەتی هەرێمە و بەبڕیاری ئەوان ڕاگیراوە".
حكومەتی هەرێم دوو مانگە بەبێ 200 ملیارەكەی بەغدا مووچە دابەش دەكات، ئەویش بەهۆی بەرزبوونەوەی داهاتی نەوت و ناوخۆ لەماوەی ئەمساڵدا و داهاتی ناوخۆ گەیشتووەتە نزیكەی 500 ملیار دینار جگە لەوەی داهاتی نەوت زیاترە ملیارێك دۆلار.
حكومەتی هەرێمی كوردستان ملیۆنێك و 274 هەزار مووچەخۆری هەیە، بۆ پێدانی مووچە پێویستی بە 930 ملیار دینارە، داهاتی نەوت 740 ملیار و ناوخۆش زیاتر لە 400 ملیار دینارە هاوپەیمانانیش مانگانە 28 ملیار دینار دەدەنە پێشمەرگە.

هەواڵ

سەدر بۆچی خۆپیشاندانە ملیۆنیەكەی دواخست؟

موقتەدا سەدر رێبەری ڕەوتی سەدر بەتویتێك خۆپیشاندانی ملیۆنی لایەنگرانی لەبەغدا دواخست، كە ئەوەش بڕیارێكی كتوپڕی سەدر بوو وەك هەمیشە،ئەوەش لەكاتێكدایە،  ئەمرۆ وەزیرەكەی لایەنە شیعەكانی ناو چوارچێوەی هەماهەنگی بە هەوڵدان بۆ نانەوەی شەڕی ناوخۆ تۆمەتبار كرد.
موقتەدا سەدر رێبەری ڕەوتی سەدر ئەمرۆ لەتویتێكدا رایگەیاند خۆپیشاندانی ملیۆنی رۆژی شەممەی داهاتوو دوادەخات، بەڵام راشیگەیاند تا بەدەستهێنانی داواكاری خۆپیشاندەران لەمانگرتن بەردەوام دەبن.
سەدر لەتویتەكەیدا نوسیویەتی: گەل لەمانگرتن بەردەوام دەبێت تا داواكارییەكانی جێبەجێ دەكرێت، بەڵام كاتی خۆپیشاندانە ملیۆنیەكە بۆ رۆژی شەممەی داهاتوو دوادەخەین تا كاتێكی دیكە و رێنمایی نوێ دەدەین.
هەرچەندە پێشتر سەركردەیەكی نزیك لەموقتەدا سەدر رایگەیاندبوو داواكاری خۆپیشاندانی لایەنگرانی چوارچێوەی هەماهەنگی، موقتەدا سەدر ناترسێنێت لەوەی خۆپیشاندانی ملیۆن ڕێكبخات، بەڵام وەك بەشێك لەمیدیا عێراقیەكان بڵاویانكردووەتەوە هۆكارەكەی ئەوەیە كە سەدر ترسی ئەوەی هەبووە لەكاتی خۆپیشاندانی ملیۆنی رۆژی شەممە لەنێوان لایەنگرەكانی و لایەنگرانی هەماهەنگی شیعەكان ئاڵۆزی دروست ببێت و دۆخەكە لەدەست دەربچێت.
پێشتر ساڵح محەمەد عێراقی كە بەوەزیرەكەی سەدر ناسراوە، لەتویتێكدا رایگەیاند: سێ یەكی پەكخەر یاری بە ئاگر دەكەن، كە مەبەست لێی هەماهەنگی شیعەكان و لایەنەكانی نزیك لێیەتی، هەروەها تۆمەتباریشی كردن بە نانەوەی ئاژاوە و هەوڵدان بۆ دروستكردنی شەڕی ناوخۆ لەنێوان گەلانی عێراق، هاوكات تۆمەتباریشی كردن بەوەی دەیانەوێت توندوتیژی بەرامبەر هێزە ئەمنیەكان بەكاربهێنن.
وەزیرەكەی سەدر ئەوەشی خستەڕوو: ڕەوتی سەدر بۆ چاكسازی خۆپیشاندان دەكات، بەڵام هەماهەنگی شیعەكان دژ بە چاكسازی خۆپیشاندان دەكات، وتیشی هەرچەندە تێبینیمان هەیە لەسەر ئەنجومەنی باڵای دادوەری بەڵام هێرشكردنەسەری هێڵی سورە.
رەوتی سەدر و هەماهەنگی شیعەكان شەقام بۆ فشار خستنە سەر یەكتر بەكاردەهێنن، رۆژی 30 ی مانگی رابردوو لایەنگرانی رەوتی سەدر چوونە ناو بینای پەرلەمانی عێراق و دەستیان بەسەرداگرت، دواتریش هەماهەنگی شیعەكان داوایان لەلایەنگرانیان كرد بچنە ناوچەی سەوزی بەغدا.
لە 10 ی ئۆكتۆبەری ساڵی رابردوەوە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بەڕێوەچووە، بەڵام جگە لە هەڵبژاردنی سەرۆكی پەرلەمان لایەنە عێراقیەكان نەیانتوانیوە سەرۆكوەزیران و سەرۆك كۆمار هەڵبژێرن، ئێستاش سەدر داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و هەماهەنگی شیعەكانیش داوای مانەوەی دەكەن.