هەواڵ

حكومەتی هەرێم بەبێ بەغداش دەتوانێت مانگانە لەكاتی خۆیدا مووچە دابەش بكات

Mic
2022-08-02

وتەبێژی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەڵێت مانگانە لەپارەی نەوت 500 ملیۆن دۆلار دەگەڕێتەوە بۆ حكومەت، ئەوانیش پێویستیان بە 900 ملیارە بۆ دابەشكردنی مووچە، بە داهاتی ناوخۆ كە نزیكەی 400 ملیار و پارەی هاوپەیمانان و زیاتر لە 740 ملیاری داهاتی نەوت حكومەتی هەرێم بەبێ پارەكەی بەغدا دەتوانێت مووچە بدات و 238 ملیاریشی بۆ دەمێنێتەوە.
جوتیار عادل، سەرۆكی فەرمانگەی میدیا و زانیاری و وتەبێژی حكومەتی هەرێمی كوردستان گرنگترین كاروچالاكییەكانی شەش مانگی یەكەمی ساڵی 2022ی حكومەتی هەرێمی كوردستانی خستەڕوو رایگەیاند: حكومەتی هەرێمی كوردستان مانگانە پێویستی بە زیاتر لە 900 ملیار دینار هەیە بۆ تەرخانكردنی مووچەی مووچەخۆران.
وتیشی: لە ماوەی شەش مانگی رابردوودا، حكومەتی هەرێم بڕی پێنج تریلیۆن دیناری بۆ دابینكردنی مووچە تەرخان كردووە، لە بەرامبەردا حكومەتی فیدراڵی تەنیا بڕی 400 ملیار دیناری ناردووە، لە كاتێكدا بەپێی رێكەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا پێویست بوو مانگانە 200 ملیار دینار بنێرێت.
بەوتەی جوتیار عادل حكومەتی هەرێم لە داهاتی نەوت پێشتر مانگانە 350 ملیۆن دۆلاری بۆ دابینكردنی مووچە خەرج دەكرد، بەڵام بە هۆی ئەو چاكسازییانەی كە لە كەرتی وزە بە گشتی كراوە، ئێستا مانگانە 500 ملیۆن دۆلار دەگەڕێتەوە خەزێنەی حكومەت.
وەك جوتیار عادل دەڵێت كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بواری گرێبەستەكانی كۆكردنەوە و چارەسەری خاشاك، ژمارەی گرێبەستەكانی لە  28 گرێبەست زیاد كردووە بۆ 32 گرێبەست و خەرجی مانگانەی ئەو كۆمپانیایانەی كە گرێبەستیشیان لەگەڵ كراوە، لە 11  ملیار دینارەوە كەمكراوەتەوە بۆ 9 ملیار و 600 ملیۆن دینار، لە هەرێمی كوردستان، مانگانە 200هەزار تۆن خۆڵ و خاشاك كۆ دەكرێتەوە و لە شەش مانگی رابردوو ملیۆنێك و 200 هەزار تۆن كۆ كراوەتەوە و چارەسەر كراوە.
سەبارەت بە ئاوی خواردنەوە وتەبێژی حكومەت وتی: لە هەرێمی كوردستان ملیۆنێك و 19 هەزار هاوبەشی ئاو لە شارەكان هەیە كە پێوەری ئاو بۆ 719 هەزاریان  بەستراوە و رۆژانە دوو پۆینت شەش ملیۆن مەتر سێجا ئاوی خواردنەوە بۆ هاووڵاتیان دابین دەكات، بەمەش لە شەش مانگی یەكەمی ئەمساڵ، زیاتر لە 470 ملیۆن مەتر سێجا ئاو بۆ هاووڵاتییان دابین كراوە كە تێكڕای خەرجییەكەشی نزیكەی هەشت ملیار دینار بووە، لە كاتێكدا ئەو پارەیەی لە هاووڵاتیان وەردەگیرێتەوە، كەمترە لە نیوەی خەرجی دابینكردنی ئاوەكە.
سەبارەت بە سێكتەری تەندروستی وتەبێژی حكومەت وتی: لە سێكتەری تەندرووستیی كە یەكێكە لە سێكتەرە گرنگەكان، گرنگییەكی تایبەت بە بواری تەندروستیی گشتی و كەرتی تەندروستی دراوە، لەو چوارچێوەیەشدا مانگانە 23 ملیار و 450 ملیۆن دینار بۆ ئەو سێكتەرە خەرج كراوە.
لە بواری دەرمان و پێداویستی پزیشكی، جوتیار عادل دەڵێت: بڕی 13 ملیار و 750 ملیۆن دینار و لە بواری دابینكردنی خۆراكیش بۆ نەخۆشخانەكان مانگانە بڕی چوار ملیار و 892 ملیۆن دینار خەرج كراوە، بۆ دابینكردنی خەرجییەكانی بەكاربردن لە ناوەندە تەندروستییەكان، زیاتر لە چوار ملیار دینار دابین كراوە.
سەبارەت بە وەبەرهێنان لە شەش مانگی رابردوو، حكومەتی هەرێمی كوردستان لە رێگەی دەستەی وەبەرهێنانەوە، 44 پڕۆژەی لە سێكتەرە جیاوازەكان لەسەر ڕووبەری 768 دۆنم ئەنجام داوە، كە سەرمایەكەیان 648 ملیۆن و 980 هەزار دۆلار بووە.
حكومەتی هەرێمی كوردستان ملیۆنێك و 274 هەزار مووچەخۆری هەیە، بۆ پێدانی مووچە بەوتەی وتەبێژی حكومەت پێویستی بە زیاتر لە 900ملیار دینارە، داهاتی نەوت 740 ملیار و ناوخۆش زیاتر لە 400 ملیار دینارە هاوپەیمانانیش مانگانە 28 ملیار دینار دەدەنە پێشمەرگە، كۆی گشتی داهات دەكاتە یەك تریلیۆن و 168 ملیار دینار، واتە كۆی داهاتی هەرێم 238 ملیار دیناری زیاترە لە خەرجی موچە.

More News

Most Popular

هەواڵ

مووچە زامنکرا.. بەستەڵەکی نێوان هەرێم و بەغدا توایەوە

Mic
2025-09-16


دوای چەندین کۆبونەوە، لە کۆتایی کۆبونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقدا، رێککەوتنی هەرێم و بەغدا لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم پەسەندکرا، بەمەش بەستەڵەکی کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا توایەوە و هیچ بیانویەک بەدەست عێراقەوە نەما بۆ ناردنی مووچە.

لە کۆتایی کۆبوونەوەی ئەمڕۆیدا، ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق دەنگی لەسەر دوو بڕیاردا سەبارەت بە میکانیزمی مامەڵەکردن لەگەڵ کۆمپانیا نەوتییە بیانییەکان و پرسی نەوتی هەرێمی کوردستان.


یەکەم: ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریدا کە کرێی دەرهێنانی نەوت بۆ کۆمپانیا بیانییەکان، کە بۆ هەر بەرمیلێک بە 16 دۆلار دیاریکراوە، چیتر بە پارەی کاش نەدرێت.
بەپێی بڕیارەکە، لە بری پێدانی پارە، بڕی ئەو نەوتەیان پێدەدرێت کە هاوتای شایستە داراییەکانیانە و کۆمپانیاکان خۆیان بەرپرس دەبن لە فرۆشتنی ئەو نەوتە لە بازاڕەکاندا.

دووەم: ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق رەزامەندیی سەرەتایی نیشاندا لەسەر ئەنجامدانی گرێبەستێکی سێقۆڵی لەنێوان (حکومەتی هەرێمی کوردستان - حکومەتی فیدراڵی عێراق - کۆمپانیا نەوتییە بیانییەکان).

مەرجی جێبەجێکردنی ئەم بڕیارە ئەوەیە کە حکومەتی عێراق گرێبەستەکە بەرز بکاتەوە بۆ لیژنەی راوێژکاریی وەزارەتی نەوتی عیراق.

چاوەڕوان دەکرێت لیژنەکە لە ماوەی 48 کاتژمێری داهاتوودا وەڵامی کۆتایی خۆی بداتەوە، تاوەکو گرێبەستە سێ لایەنییەکە بە فەرمی ئەنجام بدرێت و بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.

ئەم دوو بڕیارە بە هەنگاوی گرنگ دادەنرێن بۆ کردنەوەی گرێکوێرەی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان و چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان هەولێر و بەغدا.

بە جێبەجێکردنی بڕیارەکان، حکومەتی عێراق هیچ بیانویەکی بەدەستەوە نامێنێت بۆ نەناردنی مووچەی هەرێم و دەبێت قۆناغ بەقۆناغ موچەی مانگەکانی مووچە خۆرانی هەرێم بنێرێت، کە تا کۆتایی ئەمساڵ دەکاتە شەش مووچە.