16ئهندامی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی نوسراوێك ئاراستهی سهرۆكایهتی ئهنجومهنهكه دهكهن و جەختدەکەنەوە لهسهر ڕهتكردنهوهی كامێرای چاودێریی خێرایی له نێوان قهزاو ناحیهكانی سنووری پارێزگای سلێمانی، دەشڵێن ئهمه یهكێكی تره لهو باج و زهڕیبانهی دهخرێته سهر شانی هاوڵاتیانی سنوورهكه.
لهنوسراوێكدا كه ئاراستهی سهرۆكایهتی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانییان كردووه 16 ئهندامی ئهنجومهنهكه نوسیویانه: دانانی كامێرای چاودێریی خێرایی له نێوان قهزاو ناحیهكانی سنووری پارێزگای سلێمانی یهكێكی تره لهو باج و زهڕیبانهی دهخرێتهسهر شانی هاوڵاتیانی سنوورهكه.
ئەو ئەندامانەی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی دەشڵێن: ناڕهزایی هاوڵاتیانی لێكهوتووەتهوه جگه لهوهی ڕێگهوبانهكان بههۆی خراپی و تێكچونیانهوه، ڕۆژانه ڕووداوی هاتوچۆ زیادیانكردووه، لهههمانكاتدا دانانی كامێرای چاودێریی لهگهڵ ڕێگهوبانهكانی نێوان شارهكان ناگونجێت، بۆیه داواكارین لهبهڕێزتان كۆبونهوهیهكی ئاسایی ئهنجومهن ئهنجامبدرێت.
16 ئەندامەكەی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی داوای كۆبونهوهی ئهنجومهنیان كردووه لهبارهی، ڕهتكردنهوهی دانانی كامێرای چاودێریی بهتهنها لهسنووری پارێزگای سلێمانی، چونكه وەك ئەوان دەڵێن جگه لهوهی كارێكی نایاساییه، لهههمانكاتیشدا كارێكی نهگونجاوه و بهقوربانیكردنی شارهكهیه.
ئەو ئەندامانە جەختیش دەکەنەوە: بهپێی یاسا نابێت كامێرای چاودێریی بدرێت بهكهرتی تایبهت و داواكارین لهڕێگهی ئهنجومهنی پارێزگای سلێمانی، بڕیارێكی گونجاو بدرێت بهڕاگرتنی كارهكانی كۆمپانیای جێبهجێكار".
لهكۆتاییشدا دهڵێن: كۆبونهوهی ئهنجومهن بكرێت و داوا لهوهزارهتی ناوخۆ بكرێت گرێبهستی كۆمپانیای جێبهجێكار ههڵبوهشێنێتهوه.
بەپێی زانیاریەكانی مایك كە لەهاتووچۆی هەرێم دەستیكەوتوون، سیستەمی كامێراكە پۆینت توو پۆینتە و 225 كامێرای تیژڕەوی سەرەتا لەسلێمانی دادەنرێت و ئەگەر نێوانی دوو كامێرا پێنج خولەك بێت هەركەسێك بە كەمتر لەو كاتە بیبڕێت ئەوا سەرپێچی بۆ تۆمار دەكرێت.
هەر بەپێی زانیاریەكانی مایك كۆمپانیاكە حزبییە ناوی ئێرلی فیوچەرە، وەك شیرینی وەرگرتنی گرێبەستەكەشیان لەهەولێر ژمارەیەكی زۆر ئۆتۆمبێل كڕدراوە و نێردراوە بۆ هاتووچۆی هەولێر تا لەوێش سیستەمەكە بكرێتە بواری جێبەجێكردنەوە.
پێشتر عەبدولقادر عەزیز بەڕێوەبەری گشتی هاتوچۆی هەرێم جەختی لەجێبەجێكردنی بڕیارەكە كردەوە و رایگەیاند: ئەوەی باسدەكرێت گوایە شۆفێران مانگانە بەهۆی دانانی سیستمە نوێیەكەی كامێرای تایبەت بە تۆماركردنی تیژڕەوی تێچوویەكی زۆر لەسەر شۆفێران دەكەوێت هیچ بنەمایەكی نییە، هەر شۆفێرێك پابەندی ڕێنماییەكانی هاتوچۆ بێت یەك دینار ناداتە حكومەت.
بەڕێوەبەری گشتی هاتووچۆی هەرێم وتیشی: سەرەتای جێبەجێكردنی سیستمەكە لە سلێمانی دەبێت، بەر لە جێبەجێكردنیشی ڕێنمایی نوێ دەردەكرێت و شۆفێران ئاگاداردەكرێنەوە.
بەڕێوەبەری گشتیی هاتوچۆی هەرێم جەختیكردەوە، هەر شۆفێرێك پابەندی ڕێنماییەكان بێت هیچ سزایەكی لەسەر تۆمارناكرێت.
جێبەجێكردنی ئەو سیستەمەی هاتووچۆ لەكاتێكدایە، گرێبەستەكە پێچەوانەی بنەما بنەرەتیەكانی یاساكارپێكراوەكانی هەرێمی كوردستانە چونكە سەرپێچیی هاتوچۆ تاوانە جۆری تاوانەكەش بریتیە لە پێبژاردن(غرامە)كەوەرگرتنی غرامات بەپێی یاسا لای دادگایە یا ئەو دامەزراوە فەرمیانەی یاسا دیاری كردووە نەك كەرتی تایبەت.
لەرابردوودا چەندین پەرلەمانتار و چالاكوانی مەدەنی دژی جێبەجێكردنی ئەو سیستەمە وەستانەوە بەڵام حكومەتی هەرێم و وەزارەتی ناوخۆ جەختیان لەجێبەجێكردنی كردەوە.
دوای حەوت ساڵ لە داگیرکردنی؛ بەپێی رێککەوتنێک لەگەڵ دەسەڵاتی نوێی
دیمەشق، سوپای تورکیا لە شاری عەفرینی رۆژئاوای کوردستان دەکشێتەوە.
سوپای تورکیا بەچەند قۆناغێک لە شاری عەفرینی رۆژئاوای کوردستان
کشایەوە و شارەکە رادەستی حکومەتی نوێی سوریا دەکرێتەوە.
تورکیا
لە ناوەندی شاری عەفرین دەکشێتەوە
بە گوێرەی میدیا ناوخۆیی و جیهانییەکان لە کاتژمێرەکانی
رابردوودا یەکەکانی سوپای تورکیا و پۆلیسی تورکیا بنکە و بارەگاکانیان لە شاری
عەفرین و شارۆچکەی جەندریس و دەروبەری حەلەب-یان رادەستی هێزەکانی سەر بە حکومەتی
سوریا کردوەتەوە.
هەر بەپێی زانیارییەکان، سوپای تورکیا چوار گۆشەی عەفرین و
جەندریس و هەموو ئەو قوتابخانە و باڵەخانانەیان چۆڵکردوە کە پێشتر کردبوویانە بنکە
و بارەگای سەربازیی.
سوپای تورکیا لە دەرەوەی شاری عەفرین چەند بنکەیەکی سەربازی هەیە،
ئەوەش لە چوارچێوەی دابەشکردنەوەی هێزەکانی لەنێو رۆژئاوای کوردستان و خاکی
سووریادایە بە گوێرەی ئەو رێککەوتنەی لەگەڵ دەسەڵاتی نوێی سووریا هەیەتی.
پانۆرامای
سەرەتای هێرشەکانی تورکیا و داگیرکردنی عەفرین
سوپای تورکیا لە 20ـی کانوونی دووەمی 2018 تۆپبارانی ناوەندی
شاری عەفرین و گوندەکانی ڕاجۆ، شیێ، بلبلێ، شەرا، جندرێسی دەوروبەری کرد، ئامانجی
تۆپبارانەکەش ڕێگەخۆشکردن بوو بۆ ئەوەی گرووپە میلیشیاکانی هێرشێکی زەمینی بۆ سەر
عەفرین دەست پێ بکەن.
لەو هێرشانەدا خانووی هاوڵاتییانی سڤیل، قوتابخانەکان، دامەزراوە
فەرمییەکان، نەخۆشخانەکان، مزگەوتەکان، شوێنە مێژوویی و پیرۆزەکان و ژێرخانی
عەفرین وێران کران.
بە هۆی هێرشەکانەوە زیاتر لە 300 هاوڵاتیی سڤیل شەهید و زیاتر لە
700 هاوڵاتی دیکەش برینداربوون. سەرەڕای ئەوەش نزیکەی 350,000 هاوڵاتیی لە
زێدی خۆیان دەرکران، بەشێکی زۆریان لە گوندەکانی نێوان عەفرین و حەلەب نیشتەجێ
بوون، بەشێکی دیکەشیان ئاوارەی ناوچەکانی رۆژئاوای کوردستان و بەشێکیش لە هەرێمی
کوردستان بوونە پەنابەر.
داگیرکردنی عەفرین
دوای 58 ڕۆژ لە شەڕ، سوپای تورکیا و گرووپە میلیشیاکان لە 18ـی
ئاداری 2018 چوونە نێو شاری عەفرین و گوندەکانی دەوروبەری، لەو کاتەوە ماڵ و
دووکان و شوێنی کارکردنی هاوڵاتییانی کورد تاڵان کران.
هەروەها بەگوێرەی ئامار و زانیاریی چالاکوانانی داکۆکیکار لە
مافەکانی مرۆڤ، لە ماوەی ڕابردوودا زیاتر لە 8500 کوڕ و کچی کورد لەلایەن گرووپە
میلیشیاکانەوە لە پێناو وەرگرتنی سەرانە لە خێزانەکانیان ڕفێندروان، لە نێویشیاندا
چارەنووسی زیاتر لە 2000 هاوڵاتی تا وەکو ئێستا نادیارە.
گۆڕینی دیمۆگرافیای عەفرین
دوای دەرکردنی هاوڵاتییانی کورد لە زێدی خۆیان، هەزاران
عەرەبی دیمەشق و پارێزگای ئیدلیب و ناوچەکانی دیکەی سووریا لە عەفرین لە سەر موڵک
و ماڵی هاوڵاتییانی کوردەکان نیشتەجێ کران، لەو کاتەوە دیموگرافیای عەفرین لە گۆڕاندایە.
جیا لەوەی سەدان هەزار دار زەیتوون بڕدران و لە نێو بران، هەزاران دار زەیتوونی تر
و داری بەری دیکە هەڵکەندراون و بەرەو ناوچەی دیکە بردراون.
لە دوای داگیرکردنی عەفرین تا وەکوو ئێستا زۆرینەی ناوچە
شوێنەوارییەکانی عەفرین لەلایەن سەربازانی تورکیاوە هەڵکەندراون پارچەکانیان
دزراوە.
بەگوێرەی زانیاریی چالاکوانان بواری شوێنەوارناس، پارچە
شوێنەوارییەکانی گردی جندرێس، قەڵای نەبی هۆری، قەڵای سەمان و ئەشکەوتی دوو دەری
دزراون لەلایەن گرووپە میلیشیاکان دزراون.
ڕێکخراوی مافەکانی مرۆڤ لە عەفرین بڵاوی کردووەتەوە، سوپای
تورکیا و میلیشیاکان زیاتر لە 50 شوێنەواری مێژوویی و مەزارگە ئاینییەکانیان
هەڵکەندووە و زیاتر لە 20،000 پارچە کەلوپەلی شوێنەواریان گواستویاننەوە بۆ تورکیا.
لە عەفرین چەندین شوێنی مێژوویی هەیە، جگە لە قەڵای هۆری، قەڵای
سامان، ئەشکەوتی دودری، کەنیسەی مارمارۆن و دەیان شوێنی دیکە نزیکەی 25 گردی
مێژووییان هەیە، کە زۆربەیان بە درێژایی ڕووباری عەفرین ڕیزکراون و مێژووەکەیان
دەگەڕێتەوە بۆ بۆ 2000 ساڵ بەر لە زایین.