هەواڵ

زیاتر لە 300 هەزار خانووی زیادەڕەو لەهەرێمی كوردستان تاپۆ دەكرێن

زیاتر لە 300 هەزار خانووی زیادەڕەو لە هەرێمی كوردستان هەن كە دەتوانن تاوەكو بەرواری 9-9-2022، داواكاری بۆ تاپۆكردنی خانووەكانیان پێشكەش بكەن، سەرۆكایەتی شارەوانی سلێمانیش ڕێنمایی بۆ تاپۆكردنیان دەركرد.

كوردۆ شارنی وتەبێژی وەزارەتی شارەوانی حكومەتی هەرێمی كوردستان بەمایكی وت:"تائێستا ئاماری ورد لەبەردەستدا نین چەند خانوو لەهەرێمی كوردستان بێ تاپۆن و دەبێت تاپۆ بكرێن".
وتیشی:"بەڵام خەریكی كۆكردنەوەی داتای ئەو خانوانەین تا ئامار رابگەیەنین، ئەو ئامارانەشی بڵاوكراونەتەوە تەنها خەمڵاندنن".
لەلایەكی دیكەوە زەردەشت رەفیق وتەبێژی سەرۆكایەتی شارەوانی سلێمانی بەمایكی وت:"لەهەموو گەڕەكەكانی سلێمانی خانووی زیادەڕەو و بێ تاپۆ هەن بۆیە قورسە بتوانین بزانین چەند خانووی زیادەڕەو و بێ تاپۆ لەشاری سلێمانی هەن".
ئەو خانووانەی پێش 31-12-2020، بەزێدەڕۆ درووستكراون تاپۆدەكرێن، تاوەكو ئێستا لیژنەی خەمڵاندنی تێچووی تاپۆی هەر خانوویەكی زێدەڕۆ نەچووەتە گەڕەكەكان، بەڵام تێچووی هەر یەكێكیان بەپێی بە یاسای ژمارە 7ـی ساڵی 2021ـی پەرلەمانی كوردستان دیاریدەكرێت: 
- ئەگەر ئەو زەوییەی زێدەڕۆیی كراوەتەسەر، پێشتر شارەوانی جیایكردبێتەوە، تێچووەكەی بە 25%ـی نرخی راستەقینەی زەوییەكە دەخەمڵێنرێت.
- ئەگەر كەسەكە پێشتر سوودمەندبووبێت لە دەوڵەت، تێچووەكەی بە 35%ـی نرخی راستەقینەی زەوییەكە دەخەمڵێنرێت. 
- ئەگەر شارەوانی پێشتر ئەو زەوییەی جیانەكردبێتەوە، تێچووەكەی بە نرخێك دەخەمڵێنرێت كە كەمترنەبیت لە 5%ـی نرخی راستەقینەی زەوییەكە. 
- ئەگەر شوێنی خانوویەك سەرپێچی بوو بۆ سەر ماستەرپلان یان نەخشەی كەرتی، تاپۆكردنەكەی رەتدەكرێتەوە و بە زەوییەكی دیكە قەرەبوو دەكرێتەوە.
- ئەگەریش كەسێك ئامادەنەبوو ئەو بڕە پارەیە بۆ تاپۆكردن بدات، زەوییەكەی بەناوی شارەوانی سنوورەكەیەوە تۆماردەكرێت.
لوقمان وەردی، سەرۆكی لیژنەی شارەوانی و گواستنەوە و گەیاندن و گەشتوگوزار بە مایكی وت: بۆ دیاریكردنی نرخی تاپۆكردن، لیژنەیەك لەیەكە ئیدارییەكان دروستدەكرێت و نوێنەری وەزارەتە پەیوەندیدارەكانی تێدایە و خەمڵاندن بۆ ئەو زەوییانە دەكات و نرخەكەی دیاریدەكات، ئێمەش لە نزیكەوە چاودێری نزیكی ئەو كارانە دەكەین.
لە 70%ـی داهاتی پڕۆسەكە بۆ خزمەتگوزاری ئەو گەڕەكانە بەكاردێت كە خانووەكانیان لێ تاپۆكراون.
سە‌رۆكایە‌تی شارە‌وانی سلێمانی ئەمرۆ رایگەیاند: لە ڕێكەوتی ٢٠٢٢/٨/١٤، كۆبونەوەیەك ئەنجامدرا لە دیوانی پارێزگا، بە ئامادەبوونی نوێنەری پارێزگای سلێمانی، بەڕێوەبەرایەتی گشتیی شارەوانییەكان، قائیمقامیەتی سلێمانی، بەڕێوەبەرایەتی ناحیەی بەكرەجۆ، سەرۆكایەتی شارەوانی سلێمانی-لیژنەی گوندەكان، تایبەت بە پێدانی ڕێنمایی بە (موختارەكانی) شاری سلێمانی، بەمەبەستی جێبەجێكردنی یاسای (٣)ی ساڵی  ٢٠٠٩، هەموواركراوی ژمارە (٧) ی ٢٠٢١. تایبەت بە تەملیكردنی خانووە زیادەڕۆییەكان و ڕێنماییدان، بە موختارەكان بۆ كارئاسانیكردنی مامەڵەی هاووڵاتیان زوو ڕاییكردنیان بەمشێوەیە:-
١- بە هیچ شێوەیەك داوای گرێبەستی نوسینگە نەكرێت.
٢- داوای فۆڕمی گوندەكان نەكرێت.
٣- پشتگیریی، تەنها بۆ خانووی نیشتەجێ بكەن و، بەواتا پشتگیریی بۆ زەوی، هەیكەل، ئەساس نەكرێت.
٤- بۆ هەر خانوویەك تەنها، یەك پشتگیریی بكرێت.
٥- ئەگەر خانوویەك كرێچی تێدابوو، ئاماژەی پێبدەن لە پشتگیرییەكەدا.
٦- پشتگیریی بۆ هەموو خانوویەك بكرێت، كە لەناو سنوری گوندەكەدا بێت، یان لە دەرەوەی سنورەكە بێت.
٧- پێویستە هاووڵاتی پشتگیریی موختارەكەی، لەگەڵ داواكارییەك و پێداویستییەكانی وەك (كارتی نیشتیمانی، فۆڕمی خۆراك)، هەروەها پسوڵەی ئاو، كارەبا” ئەگەر هەبوو ببەن بۆ پارێزگا.

تەندروستی

بەکارهێنانی مەیکەپی دژە ئاو مەترسیدارە؟

توێژینەوەیەک کە لە گۆڤاری زانستی ژینگە و تەکنۆلۆژیادا بڵاو کراوەتەوە ئاماژەی بەوە داوە، بەشێک لە بابەتی جوانکارییەکان کە ئەمڕۆ بەکار دێت، ڕێژەیەکی زۆر لە ماددە کیمیایییە ژەهراوییەکان لە پێکهاتەیاندا هەیە وەک پۆڵی فلۆرۆ ئەڵکیل (PFAS ) . کە بەداخەوە لە پێکهاتەی ماددە جوانکارییەکاندا ئەم ماددە نانووسرێت بۆ ئەوەی خەڵک هۆشیار بێت.

ئیدارەی خۆراک و دەرمانی ئەمریکی (FDA) باس لەوە دەکات، بەشێک لە بابەتە جوانکارییەکانی وەکوو بۆیەی نینۆک و کرێمەکان و سوراو و قەڵەم چاو و ماسکەرا، دەکرێت ئەم ماددانەی تێ بکرێت بۆ ئەوەی زۆرتر بە درەوشاوەیی دەربکەوێت. بۆیە زۆر گرنگە ئەو بابەتە جوانکارییانە بەکار دێت کە دڵنیان لەوەی ئۆریجیناڵە و کوالێتی بەرزە.