هەواڵ

ماددەی هۆشبەر لەعێراق تادێت زیاتر بڵاودەبێتەوە، لەسلێمانی دەست بەسەر 35 كیلۆدا گیرا

شانەی راگەیاندنی ئەمنیی عێراق ئاشكرایكرد، ئاژانسی هەواڵگری و لێكۆڵینەوە فیدراڵییەكان لە سنووری پارێزگای سلێمانی لەگەڵ ئێران دەستی بەسەر زیاتر لە 35 كیلۆ ماددەی هۆشبەردا گرتووە.
شانەی راگەیاندنی ئەمنیی عێراق، ئەمڕۆ 20-9-2022، لە هەژماری فەرمیی خۆی لە تویتەر رایگەیاند: تیمەكانی ئاژانسی هەواڵگری و لێكۆڵینەوە فیدراڵییەكانی سەر بە وەزارەتی ناوخۆی عێراق دەستیان بەسەر 35 كیلۆ و 900 گرام ماددەی هۆشبەردا گرت، لە كاتی هەوڵی هێنانی ئەو بڕە بۆ نێو خاكی عێراق لە دیوی پارێزگای سلێمانییەوە.
سەبارەت بە جۆری مادە هۆشبەرەكەش، شانەی راگەیاندنی ئەمنیی عێراق ئەوەی خستەڕوو: ماددە هۆشبەرەكە لە جۆری تریاكە و لە ناو بۆڕی ئەلەمنیۆم و لە ئۆتۆمبێلێكی بارهەڵگردا شاردرابووەوە، ئێستاش شۆفێری بارهەڵگرەكە دەستبەسەركراوە.
بەپێی ئامارێك لە ساڵی 2021دا 13 ھەزار بازرگان و بەكارھێنەری ماددە ھۆشبەرەكان لە عێراق دەستگیركراون، لە ماوەی چوار مانگی یەكەمی ئەمساڵیشدا چوار هەزار و 280 بازرگان و بەكارھێنەری ماددە ھۆشبەرەكان لەو ھەڵمەتی ھێزە ئەمنییەكان دەستگیر كراون و رووبەڕووی دادگا كراونەتەوە.
بەپێی یاسا، بازرگانیكردن بە ماددە هۆشبەرەكان و بەكارهێنەرانی ماددە ھۆشبەرەكان سزا دەدرێن بە زیندانیكردن لە ساڵێك كەمتر نەبێت و لە سێ ساڵیش زیاتر نەبێت، پێبژاردنیش لە پێنج ملیۆن دینار كەمتر نەبێت و لە 10 ملیۆن دینار زیاتر نەبێت، بۆ بازرگانانیش زیندانیكردنی كاتی یان تاھەتایی و پێبژاردنە كە لە 10 ملیۆن دینار كەمتر نەبێت و لە 30 ملیۆن دینار زیاتر نەبێت.

هەواڵ

سێشەممەی مووچە؛ حکومەتی عێراق بڕیار لەبارەی مووچەی هەرێمەوە دەدات؟

تا ئێستا حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان لەبارەی ناردنی پارەی مووچە بۆ هەرێمی کوردستان رێکنەکەوتوون، زانیارییەکان سێشەممە بە یەکلاییکەرەوە ناو دەبن. 

 سێشەممەی مووچە؛ ناوەڕاستی ئەم هەفتەیە دەبێت و بەپێی زانیارییەکان بڕیارە لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیار لەسەر رێککەوتنی هەولێر و بەغدا بدرێت. 

بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، هەردوو حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان رەشنووسی رێککەوتنێکیان ئامادە کردووە کە پرسی داهاتەکان، بەجێکردنی مووچە و دووبارە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە خۆ دەگرێت. 

تا ئێستا هیچ کام لە هەولێر و بەغدا زانیاریی فەرمییان لەبارەی ئەو رەشنووسەوە بڵاونەکردوەتەوە، بەڵام بەپێی سەرچاوەکان لە هەردوو حکومەت چاوەڕوان دەکرێت، ناوەڕاستی ئەم هەفتەیە سێشەممەی مووچە بێت و حکومەتی عێراق لەبارەی ناردنییەوە بڕیار بدات. 

کێشەی نەناردنی پارەی مووچە لەلایەن بەغداوە بۆ هەرێمی کوردستان  ئەو کاتە سەری هەڵدا کە وەزارەتی دارایی عێراق بە نوسراوێک هەرێمی کوردستانی ئاگادار کردەوە کە هیچ بڕە پارەیەکیان لە یاسایی بوودجەدا نەماوە تا بۆیانی بنێرن. 

بەپێی زانیارییەکان، حکومەتی عێراق بەڵێنی داوە بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە پارەی مووچەی مانگی ئایار بەشێوەی سولفە رەوانەی هەرێمی کوردستان بکات، بەڵام ئەگەر هەیە شێوازی ناردنەکەی لە سولفەشەوە بگۆڕێت بۆ شێوازی دیکە. 

بەپێی ئەو زانیارییانەی لەبارەی رەشنووسەکەوە دەستی  دیجیتاڵ میدیای Mic کەوتووە، هەرێمی کوردستان بە رادەستکردنی نەوت و داهاتی نانەوتی هەرێمی کوردستان پابەند دەکرێت. 

هەرێمی کوردستان لە سەرەتادا دەبێت مانگانە نزیکەی 300 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ بکات، تا لە رێگەی ئەو کۆمپانیا عێراقییەوە هەناردەی دەرەوە بکرێتەوە. 

پرسی بەجێکردن یان بە بانکیکردنی مووچەش یەکێکی دیکەیە لە تەوەرەکانی ئەو رەشنووسە سەرەتاییەی کە لە نێوان هەردوو حکومەت ئامادەکراوە. 

هەرێمی کوردستان پێویستە مووچەی سەرجەم مووچەخۆران بە بانکی بکات و هەژماری بانکیان لە بانکە رێگە پێدراوەکانی هەرێمی کوردستان بۆ بکاتەوە. 

چاوەڕوان دەکرێت، کردنەوەی هەژمارە بانکییەکان  لە چوارچێوەی پڕۆژەی "هەژماری من"دابن، وەک ئەوەی کاروان یاروەیس لە زاری پارێزگاری بانکی ناوەندییەوە رایگەیاندووە،" هەژماری من هەر تەوتینە و جیاوازیی نییە". 

مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان زیاتر لە 60 رۆژە چاوەڕانی دابەشکردنی مووچەن، دوایین مووچە کە لە هەرێمی کوردستان دابەشکراوە مووچەی مانگی نیسان بووە کە 18ـی ئایاری 2025 کۆتا رۆژی دابەشکردنیی بووە و لەوکاتەوە هیچ مووچەیەک دابەش نەکراوە.