سەرەڕای بەكارهێنانی توندوتیژیی، كۆماری ئیسلامی ئێران نەیتوانیوە كۆتایی بەخۆپیشاندانی رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران بهێنێت، سەرەرای ئەوەش تادێت خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیەكان ڕووبەرێكی فراوانتر لەو وڵاتە دەگرێتەوە.
دوێنێ لە نۆزدەیەمین ڕۆژی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەكان لە دژی كوژرانی ژینا ئەمینی، لە زۆربەی شارەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان خۆپیشاندان بەردەوامی هەبوو، ژنان و كچانی ئێران بە فرێدانی لەچكەكانیان و وتنەوەی دروشمی "ژن، ژیان ئازادی" ناڕەزایەتی خۆیان بەرامبەر بە زەوتكردنی ماف و ئازادییەكانیان دەربڕی.
هەر لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان شەوی ڕابردوو، لە بەشێكی بەرچاو لە شارەكان، بە تایبەتی ناوەندی پارێزگاكانی سنە، كرماشان، ئیلام و ورمێ هەروەها شارەكانی وەك دیواندەڕە، سەقز، مەریوان، مەهاباد، دێوڵان خۆپیشاندان و گردبوونەوەی ناڕەزایەتی بەردەوامبوون و لە چەند شارێكیش هێزەكانی ئێران بە توندوتیژی ڕووبەڕووی خۆپیشاندەران بوونەوە.
لە زۆربەی شارە گەورەكانیش بە تایبەتی تاران، شیراز، مەشهەد، ئیسفەهان، ڕەشت، تەورێز، زەنجان و یەزد خۆپیشاندان و گردبوونەوە هاوشێوەی ڕۆژانی ڕابردوو بەردەوام بوون.
لە سیستان و بەلوچستان بە تایبەتی شاری زاهیدان كە لە ڕۆژی هەینی ڕابردووەوە گەورەترین كوشتار لەو شارە ئەنجامدرا و زیاتر لە 60 كەس كوژران، تائێستاش دۆخەكە نائاساییە و ناڕەزایەتیەكان بەردەوامن و هێزێكی زۆر لەو شارە كۆكراوەتەوە.
بەگوێرەی دوایین ئاماری ڕێكخراوی مافەكانی مرۆڤی ئێران لەسەرەتای خۆپیشاندانەكانەوە تائێستا 154 كەس كوژراون، كە لانیكەم نۆ كەسیان تەمەنیان لە خوار 18 ساڵەوەیە، زۆرینەی كوژراوەكانی خۆپیشاندانەكان لە پارێزگاكانی سیستان و بەلوچستان، مازەندەران، گیلان، ورمێ و سنە و كرماشانن.
رۆژی 13ـی ئەیلول، ژینا ئەمینی تەمەن 22 ساڵان خەڵكی سەقزی رۆژهەڵاتی كوردستان، لەگەڵ بنەماڵەكەی بۆ گەشت سەردانی تارانیان كرد. ژینا لەو رۆژەدا بە هۆی "رەچاونەكردنی باڵاپۆشی"، لەلایەن پۆلیسی ئاسایشی كۆمەڵایەتی تاران دەستگیركرا و دوای تێكچوونی باری تەندروستی لە بنكەی پۆلیس، رەوانەی نەخۆشخانە كرا. ژینا، دوای سێ رۆژ مانەوەی لە نەخۆشخانە، گیانی لەدەستدا و رۆژی 17ـی مانگ لە گۆڕستانی ئایچی سەقز لە ناو ئاپۆڕای خەڵكدا بە خاكسپێدرا.
توێژینەوەیەک کە لە گۆڤاری زانستی ژینگە و تەکنۆلۆژیادا بڵاو کراوەتەوە ئاماژەی بەوە داوە، بەشێک لە بابەتی جوانکارییەکان کە ئەمڕۆ بەکار دێت، ڕێژەیەکی زۆر لە ماددە کیمیایییە ژەهراوییەکان لە پێکهاتەیاندا هەیە وەک پۆڵی فلۆرۆ ئەڵکیل (PFAS ) . کە بەداخەوە لە پێکهاتەی ماددە جوانکارییەکاندا ئەم ماددە نانووسرێت بۆ ئەوەی خەڵک هۆشیار بێت.
ئیدارەی خۆراک و دەرمانی ئەمریکی (FDA) باس لەوە دەکات، بەشێک لە بابەتە جوانکارییەکانی وەکوو بۆیەی نینۆک و کرێمەکان و سوراو و قەڵەم چاو و ماسکەرا، دەکرێت ئەم ماددانەی تێ بکرێت بۆ ئەوەی زۆرتر بە درەوشاوەیی دەربکەوێت. بۆیە زۆر گرنگە ئەو بابەتە جوانکارییانە بەکار دێت کە دڵنیان لەوەی ئۆریجیناڵە و کوالێتی بەرزە.