وڵاتانی كەنداو گرەو لەسەر ئەو گەشتیارییە گەورەیە دەكەن كە بەهۆیەوە بەناوبانگن، كە ڕەنگە لەگەڵ هەندێك لە هاندەرانی تۆپی پێدا نەگونجێت كە كەمتر توانای خەرجكردنی پارەیان هەیە، بۆ ئەوەی مۆندیالێكی ناوازە لە قەتەر پێشكەش بكەن.
قەتەر یەكەم وڵات دەبێت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست كە لە 20ی ئەم مانگە تا 18ی كانوونی دووەم میوانداری یەكێك لە گرنگترین بۆنەكانی جیهان بكات و پێشبینی دەكرێت ژمارەی سەردانكەرانی لەم ماوەیەدا بگاتە ملیۆنێك و 200 هەزار كەس، كە نزیكەی نیوەی دانیشتوانیەتی.
قەتەر خۆی بۆ مۆندیالێكی ناوازە ئامادە دەكات، كە كلتوری بیابانی بەدەوی و دامەزراوە مۆدێرنەكان و چێشتخانە جوانەكان نمایش دەكات.
"گرانبەها"
كۆمپانیای ئێكسپات سپۆرت كە بنكەكەی لە دوبەیە و خۆی وەك كۆمپانیایەكی پێشەنگی گەشتیاری وەرزشی لە كەنداو پیشان دەدات، پاكێجی جۆراوجۆر پێشكەش بە هاندەرانی مۆندیال دەكات، لەنێویاندا بلیتی فڕۆكە بۆ دۆحە.
سو هۆڵت بەڕێوەبەری كۆمپانیاكە بە ئاژانسی فرانس پرێسی وتووە: "لەناو ئامادەبوواندا كەسانێك هەن كە پێشتر ئەزموونی توخمەكانی سەرگەرمییان لەم بوارەدا نەكردووە"، ئاماژەی بەوەشكردووە، كۆمپانیاكە پاكێج لە دوبەی پێشكەش دەكات لە نێوان ١٥٠٠ دۆلارەوە بۆ چوار شەو تا پێنج هەزار دۆلار.
بە وتەی هۆڵت، ناوچەی كەنداو بە تایبەت دوبەی "ناسراوە" بە پێشكەشكردنی "خزمەتگوزاری كوالیتی بەرز"، بە تایبەت لە كەرتی هۆتێل و چێشتخانەكاندا، ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەو كڕیارانەی كە لە ئێستادا جێگا حجز دەكەن، بەقەد لە ئەوروپاوە دێن یان چین.یان هیندستان.
ئۆفەری سەرەكی كۆمپانیاكە بریتییە لە هۆتێلێكی نوێی مێگا لە دڵی دوورگەی دروستكراوی مرۆڤ لە دوبەی، كە لە مەلەوانگەی سەربانەوە دیمەنێكی پانۆراما دەبینرێت، بەڵام دەڵێت شوێنی نیشتەجێبوونی دیكە پێشكەش دەكات كە لەگەڵ "زۆربەی بودجەدا" بگونجێت.
بەپێی وتەی ڕۆنان ئێڤین بەڕێوەبەری یەكێتی هاندەرانی ئەوروپا، بەشێكی زۆر لە هاندەرانی تۆپی پێی ئەوروپا كە بلیتی یارییەكانیان كڕیوە، ڕووبەڕووی ئەگەری هەڵوەشاندنەوەی (گەشتەكانیان) دەبنەوە، چونكە توانای دابینكردنی ئەو جۆرە بودجەیەیان نییە”.
ئێڤین بە ئاژانسی فرانس پرێسی وتووە "یان خەڵك ناتوانن خانووبەرە بەدەستبهێنن، یان خانووبەرە زۆر گرانە" پێدەچێت ئەمە لە قەتەر مەحاڵ بێت.
ئیڤین جەخت لەوە دەكاتەوە كە "لە ئێستاوە موكلیفی (دەوڵەمەند) هەن كە دێنە مۆندیال، بەڵام ئەوان ئەوانە نین كە یاریگاكان پڕ دەكەنەوە"، بە گاڵتەجاڕیەوە كە زۆربەی هاندەران "ئەو جۆرە كەسانە نین كە توانای مانەوەیان لە كەشتییە گەشتیارییەكان هەبێت بە هەفتانەی پێنج هەزار دۆلار”.
بۆ هەوادارانی ئاسایی، بژاردەی كەمتر گران بریتین لە جێگایەك لە ژوورێكی هاوبەش لە نزیك دۆحە بە 84 دۆلار بۆ شەوێك، یان شوێنی نیشتەجێبوون لە كەشتییە گەشتیارییەكان بە نێوان 179 بۆ 800 دۆلار بۆ شەوێك.
بەڵام رۆبەرت مۆگیلنیكی، توێژەر لە پەیمانگای وڵاتانی عەرەبی كەنداو دەڵێت: بۆ قەتەر، رێكخستنی مۆندیال "بابەتێكی شكۆمەندییە" و رێگەیەك نییە بۆ "خۆشكردنی رێگە بۆ چاكسازیی هەمەلایەنە لە مۆدێلی گەشتیاری وڵاتەكەدا".
وتیشی: "ئەوەی قەتەرییەكان نایانەوێت ئەوەیە كە لە كۆتاییدا بە ژێرخانی گەشتیاری زۆر بۆ بەشێك لە گەشتیاران كۆتایی پێبهێنن كە بەدووری نازانرێت ئامادەیی بەردەوامیان لە وڵاتەكەدا هەبێت".
ئەو پێی وایە ئەگەری زۆرە میرنشینەكە بەردەوام بێت لە هەوڵی ڕاكێشانی گەشتیاران "لە بازنەكانی نوخبە".
بەڵام مۆگیلنیكی دەڵێت بەرپرسانی قەتەر دەبێت "هاوسەنگییەك لە نێوان پێداویستییە دەستبەجێیەكانی پەیوەست بە مۆندیال و ئامانجە درێژخایەنەكانی گەشتیاری" بدۆزنەوە.
سەرەڕای کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و بەشدارینەکردنی لە هەڵبژاردنی
داهاتووی پەرلەمانی عێراق، بەڵام موقتەدا سەدر هێشتا مۆتەکەی دەسەڵاتدارانی
عێراقە، ئەمەش وایکردووە لەلایەک چاویان لەسەر هەڵبژاردن بێت و لەلایەکیش چاویان
لەسەر سەدر بێت، خودی موقتەدا سەدریش چاوەڕێی روودانی دوو ئەگەرە لە عێراق.
موقتەدا سەدر سەرکردەی ڕەوتی سەدر، هێشتا یەکێکە لە گەورەترین مەتەڵە
سیاسییەکان، کە ڕووبەڕووی نەیارەکانی دەبێتەوە لە چوارچێوەی هەماهەنگیدا، یان تەنانەت
لایەنگران و هاوپەیمانە نزیکەکانی.
لەدوای بڕیارە بەناوبانگەکەی سەدر بۆ کشانەوەی کوتلە پەرلەمانییەکەی
کە خاوەنی 72 کورسی پەرلەمانی بوو، لە هاوینی 2022 و راگەیاندنی ڕەتکردنەوەی
کارکردن لەگەڵ "گەندەڵکاران" کە مەبەستی چوارچێوەی هەماهەنگی بوو، پێشبینیەکان
سەبارەت بە هەنگاوی داهاتووی سەدر بەردەوام مشتومڕی لە نێوان سیاسەتمەداران و شیکەرەوەکان
و تەنانەت هاوڵاتیانی ئاسایی دروستکردووە.
موقتەدا سەدر لە هەموو پەیامەکانیدا سەبارەت بە کشانەوەی لە پرۆسەی
سیاسی و هەڵبژارد، تەنها ئاماژەی بە چینێکی گەندەڵی دەسەڵاتدار کردووە، بەبێ ئەوەی
هیچ نیازێکی تری خۆی بخاتەڕوو، بەڵام سەرکردەویەکەی چوارچێوەی هەماهەنگی خواستی
سەدر ئاشکرا دەکات.
سەرکردەیەک لە چوارچێوەی هەماهەنگی کە نەیویست ناوی ئاشکرا بکرێت، بە ڕۆژنامەی
«الشرق الأوسط»ـى راگەیاندووە، سەدر سیستەمێکی دەوێت کە لەگەڵ تێڕوانینی خۆیدا
بگونجێت، کە لەوانەیە لەگەڵ تێڕوانینی ئەوانی تردا نەگونجێت.
ئەو سەرکردەیەی چوارچێوەی هەماهەنگی پێیوایە، کشانەوەی ئێستای موقتەدا
سەدر لە پرۆسەی سیاسی و بایکۆتی هەڵبژاردن، لەم دیدگایەوە سەرچاوە دەگرێت نەک ڕق لە
کاری سیاسی.
ئاماژە بە پێگە و بەهێزی سەدر دەکات لە دەرەوەی پرۆسەی سیاسی و دەڵێت:
لەوانەیە یارییەکە بە تەواوی بگۆڕێت تەنانەت ئەگەر لە پێشبڕکێی هەڵبژاردنیش دوور بێت،
هەر بۆیە، چوارچێوەی هەماهەنگی چاوێکیان لەسەر هەڵبژاردنەکان و چاوەکەی دیکەش لەسەر
سەدرە.
لەگەڵ ئەوەی لایەنەسیاسییەکان و چاودێرانی سیاسی پێیانوابوو، سەدر لە
چوار ساڵی رابروودا، شەقامی لە بەرژەوەندی خۆی ساز و ئامادەکردووە بۆ چوونە سەر
سندوقەکانی دەنگدان، بەڵام لە بڕیارێکی چاوەڕواننەکراودا، سەدر بایکۆتکردنی
هەڵبژاردنی راگەیاند، هەرچەندە سەرۆک کۆماری عێراق بە فەرمی داوای لێکرد بە
بڕیارەکەیدا بچێتەوە، بەڵام ئەو سوربوو لەسەر بڕیارەکەی.
لە ناوەڕاستی مانگی تەمووزی ساڵی ڕابردوودا، موقتەدا سەدر بڕیارێکی دەرکرد
بۆ دوورخستنەوەی 31 کەس لە بزووتنەوەکە و باڵی سەربازی سەرایا سەلام، بەهۆی ئاماەکارییان
بۆ بەشداریکردنیان لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا.
سەرکردەیەکی رەوتی سەر بە رۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى
وتووە، ڕەوتی سەدر پشتگیری لە هیچ لیست و کاندیدێک ناکات لە هەڵبژاردنەکانی
داهاتوودا، ئەو سەرکردەیە ڕەتی دەکاتەوە پێشبینی هەنگاوەکانی داهاتووی سەدر بکات و
دەڵێت: هەموو شتێک دەگونجێت، بەڵام کەس نازانێت چۆن و کەی ڕوودەدات.
ئەو سەرکردەیە ئاماژەی بەوەکردووە، کە سەدر درکپێدەکات و گرەو لەسەر ئەگەری
داڕمانی چوارچێوەی هەماهەنگی دەکات بە تێپەڕبوونی کات، چونکە بڕوا وایە سیستەمی سیاسی
ئێستا بە ئاسانی چاکسازی ناکرێت.
دەشڵێت: سەدر هەموو جۆرە کارێکی سیاسی تاقیکردۆتەوە. بەشداری کردن لە
پەرلەمان و کشانەوەی لێی و بەشداریکردن لە حکومەت و کشانەوەی لێی و هەروەها دژایەتیکردنی
چالاکی لە شەقامدا و پێدەچێت گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی کە ئەم سیستەمە توانای
چاکسازی نییە.
یەکێکی تر لەو ئەگەرانەی کە سەدر چاوەڕێی دەکات، شوێنگرتنەوەی عەلی
سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەکانە لە عێراق، خودی سەدریش خواستی خۆی بۆ جێگرتنەوەی
نەشاردووەتەوە و بەپێی بنەماکانی مەزهەبی شیعە، موقتەدا سەدر هەموو مەرجەکانی
تێدایە.