هەواڵ

خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیەكان لەئێران و رۆژهەڵاتی كوردستان بەردەوامن

هەرچەندە هێزەكانی كۆماری ئیسلامی ئێران فشارەكانیان بۆ گرتن و ڕاوەدونانی چالاكوانان و خۆپیشاندەران چڕكردوەتەوە و شارەكانیان بە هێز تەنیوە، بەڵام هێشتا ناڕەزایەتیەكان لەو وڵاتە بە چەندین شێوەی جیاواز بەردەوامە.
دوێنێ جارێكی دیكە لە شارەكانی سنە و ئابدانانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان، گەنجان هاتنەوە شەقام و چالاكی ناڕەزایەتییان ئەنجامدا، هاوكات، لە بەشێك لە زانكۆكانی ڕۆژهەڵات بە تایبەتی لە سنە خوێندكاران درێژەیان بە گردبوونەوە و ناڕەزایەتییەكانیاندا.
ئەمەش لە كاتێكدایە، هێزەكانی دەوڵەت بە شێوەیەكی بەرفراوان بە شارەكاندا بڵاوبوونەوە و چەندین بازگەیان لەناو شارەكان داناوە و بەردەوامن لە گەڕان بەدوای خۆپیشاندەران و دەستگیركردنیان.
هەر دوێنێ، لە شاری سنە، چوار ئەندامی خێزانێك، كە پێكهاتوون لە دوو خوشك و دوو برا بە ناوەكانی “ئافاق، شەمسی، پەرویز و خەسرەو و ساعد موچشی” دەستگیركران.
لە شاری مهابادیش تەرمی “شۆڕش نیكنام”، یەكێك لە گیانبەختكردوانی خۆپیشاندانەكانی ئەم دواییەی ئەو شارە بە بەشداری دەیان كەس لە گوندی قەڵاجوغە بەخاكسپێردرا.
لەسەر ئاستی ئێرانیش لە بەشێكی بەرچاوی زانكۆ و پەیمانگاكان خوێندكاران بەردەوامبوون لە ناڕەزایەتی دەربڕین و لە چەند ناوچەیەكی تارانیش بە شێوەی جیاجیا ناڕەزایەتی بەرامبەر بە دەسەڵات نیشاندرا.
هەروەها، بەشێك لە كرێكاران و شۆفێری بارهەڵگرەكان لە شاركانی وەك كرماشان، ئەسفەهان، شیراز، كاشان و بەندەر عەباس بەردەوام بوون لە مانگرتن.
لەلایەكی ترەوە چوار ڕێكخراوی تایبەت بە خانەنشینیان وێڕای دەربڕینی پشتیوانی خۆیان لە داواكاری خۆپیشاندەران، داوایان كردووە، كۆتایی بە هەڵاواردن و جیاكاری ڕەگەزی لەو وڵاتە بهێنرێت و دەستبەجێ سەرجەم زیندانیان ئازاد بكرێن و ئەو كەسانەی دەستیان لە سەركوت و ئازاردانی خۆپیشاندەراندا هەبووە دەستگیر و دادگایی بكرێن.
هۆشداریشیان داوەتە دەسەڵات، كە ئەگەر گوێ بۆ داواكاری خۆپیشاندەران نەگرێت، بە هێز ناتوانێت دەنگی شەقام كپ بكات و بە توندی خەڵك وەڵامی دەدەنەوە.
خۆپیشاندانەكانی ئێران و رۆژهەڵاتی كوردستان لەدوای گیانلەدەستدانی ژینا ئەمینی كچە كوردی خەڵكی سەقز دێت، دوای ئەوەی لە13 ی ئەیلولی 2022 لەتاران لەلایەن پۆلیسی ڕەوشت بەپاساوی نەشیاوی جلوبەرگەكەی دەستگیركراو پاش سێ رۆژ زانرا لەژێر ئەشكەنجەدا گیانی لەدەستداوە، گیانلەدەستدانەكەشی ناڕەزایی سەرتاسەری لەكوردستان و ئێران و جیهان بەدوای خۆیدا هێنا.

هەواڵ

بەرهەمهێنانی نەوت راگیراوە و تا هەرێمی کوردستانیش نەوت رادەست نەکات مووچە نایەت

بەپێی رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق تا نەوت رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ نەکرێت بەغدا پارەی مووچە رەوانە ناکات؛ زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان راگیراوە. 

 حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای چەندین کۆبوونەوە لەگەڵ حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان رێککەوتنی کرد. 

بەپێی دەقی ئەو رێککەوتنە کە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڵاویکردوەتەوە، تا وەزارەتی نەوت و کۆمپانیا سۆمۆ وەرگرتنی نەوت لە بەندەری جەیهان پشتراست نەکەنەوە، وەزارەتی دارایی پارە بۆ هەرێمی کوردستان نانێرێت. 

بەپێی رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا دەبێت هەرێمی کوردستان رۆژانە 280 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم بهێنێت، 230 هەزاری بداتە بەغدا و 50 هەزاریشی لە ناوخۆدا بەکاربهینێتەوە. 

ناردنی پارەی مووچە بە مەرجی رادەستکردنی نەوت لە کاتێکدایە زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشی درۆنییەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان رایگراوە. 

عەزیز ئەحمەد جێگری بەڕێوەبەری نوسینگەی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان - ئەپیکور لە دوو راگەیەندراوی جیاوازدا رایانگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە هەرێمی کوردستان نزیکەی 200 هەزار بەرمیل بەرهەمهێنانی نەوتی لەدەستداوە. 

ئەگەرچی هەولێر و بەغدا رێککەوتنیان کردووە، بەڵام ناو بەناو هێرشی دۆرنییەکان دەست پێدەکەنەوە و کێڵە نەوتییەکان بە ئامانج دەگرن دیار نیە درۆنەکان رێگە بە دەستپێکردنەوەی نەوت دەدەن یاخود هێرش دەکەنەوە. 

هەموو ئاماژەکان بەو ئاڕاستەیەن رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا کۆتایی بە هێرشی درۆنەکان بهێنێت، چونکە ئەو هێرشانە وەک کارتی فشار دژی هەرێمی کوردستان دەبینران تا نەرمی بۆ رێککەوتن بنوینێت و نەوتەکەی رادەست بکات.