هەرێم و بەغدا لەسەر چی ڕێككەوتوون؟ هەرێم نەوت یان داهاتەكەی ڕادەست دەكات؟

سەرچاوەیەك لەوەفدی دانوستانكاری هەرێم بۆ بەغدا بەمایكی وت: بەپێی ئەو رێككەوتنەی لەنێوان هەرێم و بەغدا كراوە، دەبێت هەرێمی كوردستان داهاتی نەوتەكەی بخاتە هەژمارێكەوە و بەچاودێری حكومەتی عێراق خەرج بكرێت، هاوكات نیوەی داهاتی گومرگەكانیش دەبێت بگەڕێتەوە بۆ حكومەتی فیدراڵی عێراق.

بودجەی 2023 ی عێراق نزیكەی 198 ترلیۆن دینارە، بەپێی ئەوەی پشكی هەرێم لەو بودجەیە بە سەدا 12 پۆینت 67 دیاریكراوە ساڵانە نزیكەی 25 ترلیۆن دینار بەركەوتەی هەرێمە، بەڵام ئەوەی بووەتە مەترسی بۆ رێككەوتنەكە پابەند نەبوونی هەرێم و قورس تێپەڕاندنی پرۆژەكەیە لەپەرلەمانی عێراق.

هاوكات هیشام ڕكابی ڕاوێژكاری میدیایی محەمەد شیاع سودانی سەرۆكوەزیرانی عێراق ڕایگەیاند:  بەپێی لێتێگەیشتنی نێوان حكومەتی فیدراڵ و حكومەتی هەرێمی كوردستان ڕێگە بەوە دەدات لەڕێگەی هەژمارێكی شەفافەوە حكومەتی عێراقی چاودێری داهاتەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان بكات .

ئەو بەرپرسە عێراقیە وتیشی: تێگەیشتنەكە زۆر باشە لەنێوان هەردوو حكومەتتدا ئەوەش لەپڕۆژە بودجەی ئەمساڵی عێراقدا ڕەنگدەداتەوە.

ڕاوێژكاری میدیایی محەمەد شیاع سودانی سەرۆكوەزیرانی عێراق ئاماژەی بۆ ئەوەش كردووە، بۆ یەكەمجارە لەساڵی ٢٠٠٣ ەوە داهاتی نەوتی حكومەتی هەرێمی كوردستان بخرێتە هەژمارێكی شەفافەوە و بخرێتە ژێر چاودێری حكومەتی فیدراڵیەوە و بەوهۆیەشەوە هەموو هەژمارەكانی تری هەرێم دابخرێن.

لەساڵی 2014 ەوە بەردەوام وەفدی هەرێم چووەتە بەغدا و چەند جارێكیش ڕێككەوتنیان ئەنجامداوە، بەڵام رێككەوتنەكە تەنها لەسەر كاغەز ماوەتەوە و جێبەجێ نەكراوە، هەرچەندە هەردوولا یەكتریان بە جێبەجێنەكردنی رێككەوتنەكان تۆمەتبار كردووە بەڵام ئەوەی لەڕابردوودا بەغدا داوای كردووە ڕادەستكردنی نەوت بووە، لەڕێككەوتنی ئەمجارەشدا بەغدا هەمان داواكاری هەبووە بەڵام بەپێی زانیاریەكان هەرێم ئامادەنییە نەوت ڕادەست بكات و دەیەوێت داهاتەكەی بخاتە ژێر چاودێری بەغداوە.

جگە لەنەوت كە هەرێم ل 2013 ەوە بەشێوەی سەربەخۆ دەیفرۆشێت و بۆ ئەوەش ڕێككەوتنی لەگەڵ توركیا كردووە، ئێستا پرسی گازیش یەكێكی دیكەیە لەو گرفتانەی بەرۆكی خەڵكی هەرێمی كوردستانی گرتووە، چونكە بەپێی زانیاریەكان حكومەتی ماوەبەسەرچووی هەرێم بەنیازە رێككەوتنێك لەگەڵ ئیمارات بۆ 12 ساڵ ئەنجامبدات.

فرۆشتنی نەوت و غاز لەلایەن هەرێمەوە لەكاتێكدایە، حكومەتی ماوەبەسەرچووی هەرێم بەردەوام كێشەی لەدابەشكردنی مووچەدا هەیە و چاوی لەدەستی بەغدایە، جگە لەوەی زۆربەی پِرۆژەكان ڕاگیراون و خزمەتگوزاریەكانیش وەك پێویست نین، بەوهۆیەوە زۆرێك لەخەڵكی هەرێم داوا دەكەن ئەمجارە حكومەتی ماوەبەسەرچوو پابەندی رێككەوتن بێت لەگەڵ بەغدا تا پارە لەبەغداوە بێت و قەیرانەكان چارەسەر ببن.

تەندروستی

لە سوڕی مانگانەدا چی بكەم بۆ ئەوەی ئازارم كەم بێتەوە؟

بەشێك لە خانمان لەكاتی سوڕی مانگانەدا هەست بە كرژبوون و ئازارێكی تاڕادەیەك قورس دەكەن،  كە وادەكات كارە ئاساییەكانی ڕۆژانەیان بۆ سەختتربێت، بۆ ئەوەی ئازارەكانی پەیوەست بە سوڕی مانگانەت كەم بكەیتەوە ئەم ڕێنماییانە جێ بەجێ بكە:

كاتی سوڕی مانگانە هەوڵبدە شیرینی، چەوری وسوێری و كافاین كە لە چا و قاوەدا هەیە كەم بكەیتەوە.

حەبە ئازارشكینەكانی وەك ئیبوپروفین (٦٠٠-٨٠٠) میلیگرامی بخۆ بۆ كەمكردنەوەی ئازارەكەت

هەوڵبدە بەشێوازی بازنەیی مەساجی بەشی خوارەوەی سكت بكە.

باشترە خواردنی سەوزە ومیوە زیاد بكەیت لە ژەمەكانت، ژەمەكانت با سوك بن  و زوو زوو خورادن بخۆ.

شتێكی گەرم لە شێوەی " جەوەنە" بخەرە سەر سكت.

خواردنەوە گەرمەكان بخۆوە.

هەوڵبدە دوربكەویتەوە لە سترێس و دڵە ڕاوكێ، پیاسەیەكی كەم یان یۆگا وهەرچالاكییەكی دیكە وادەكات كەمتر هەست بەئازار بكەیت.

هەوڵبدە بە ئاوێكی گەرم خۆت بشۆیت.

بۆچی لەكاتی سوڕی مانگانە هەست بە ئازار دەكەم؟.

لەكاتی سوڕی مانگانەدا دیواری منداڵدان كرژ دەبێت بۆ ئەوەی یارمەتی داماڵینی ناوپۆشی منداڵدان بدات لەكاتی سوڕی مانگانەدا، ئەمەش فشار دەخاتە سەر مولولەی خوێنەكان و وادەكات  ڕۆشتنی خوین بۆ ئەو بەشەی جەستە كەم بێتەوە بەمەش ئۆكسجینی تەواو ناگاتە خانەكانی منداڵدان، لەم حاڵەتەشدا لە نەبوونی ئۆكسجیندا خانەكانی منداڵدان دەست ئەكەن بەدەردانی ماددەی كیمیایی كە دەبنە هۆی هەستكردن بە ئازار،لەگەڵ ئەوەشدا ئەم ماددە كیمیاییانە دەبنە هۆی دەردانی ماددەیەكی دیكە بەناوی پڕۆستاگلاندین، ئەمەش وادەكات زیاتر دیواری منداڵدان كرژ ببێت و ئازارێكی زۆرتر دروست بكات.