تەندروستی

گرنگترین ڤیتامین و ماددە کانزاییەکان بۆ خانمان کە دەبێت ڕەچاوی ڕێژەکەی بکەن

Mic
2023-08-27

 لێرەدا چەند ڤیتامین و کانزایەکی سەرەکی دەخەینەڕوو:


📌کالسیۆم: پێویستە بۆ پاراستنی بەهێزی ئێسک و ددان، کالیسیۆم بە تایبەتی بۆ خانمان گرنگە بەهۆی زیاتری مەترسیی توشبوونیان بە پووکانەوەی ئێسک، بەرهەمە شیرەمەنیەکان، سەوزەی گەڵادار و گوێز سەرچاوەیەکی باشی کالیسیۆمن.

📌ئاسن: ئاسن پێویستە بۆ بەرهەمهێنانی هیمۆگلۆبین کە ئۆکسجین لە خوێندا دەگوازێتەوە، ژنان ئەگەری تووشبوونیان بە کەمخوێنی بەهۆی کەمی ئاسن زیاترە، بەتایبەتی لە کاتی سوڕی مانگانە و دووگیانیدا، سەرچاوەی ئاسن بریتین لە گۆشتی سوور، پەلەوەر، فاسۆلیا، دانەوێڵە و سەوزەی گەڵا تۆخ.

📌(فۆلیک ئەسید): زۆر گرنگە بۆ ڕێگریکردن لە کەموکوڕی لەدایک بوون لە کاتی دووگیانیدا و هەروەها گرنگە بۆ دابەشبوون و گەشەی خانەکان، ژنانی دووگیان و ئەوانەی پلانیان هەیە دووگیان بن، پێویستە دڵنیابن لە وەرگرتنی فۆلیک بە شێوەیەکی گونجاو، سەوزەی گەڵادار، لیمۆ، فاسۆلیا و دانەوێڵەی بەهێز سەرچاوەیەکی باشن.

📌ڤیتامین: D  پێویستە بۆ هەڵمژینی کالیسیۆم و تەندروستی ئێسک و کارکردنی بەرگری لەش، خانمان، بەتایبەتی ئەوانەی بەرکەوتنیان بە خۆر کەمە، پێویستیان بە ڤیتامین دی تەواوکەر دەبێت، ماسی چەور، شیری بەهێزکراو یان شیری سروشتی و بەرکەوتن بە تیشکی خۆر سەرچاوەی ڤیتامین Dن.

📌ڤیتامین B12: گرنگە بۆ تەندروستی کۆئەندامی دەمار و بەرهەمهێنانی خڕۆکە سوورەکانی خوێن، ڤیتامین B12 بە پلەی یەکەم لە بەرهەمە ئاژەڵییەکانی وەک گۆشت و ماسی و شیرەمەنی و هێلکەدا هەیە، ڕووەکی و ڤیگنەکان پێویستە تەواوکەری B12 لەبەرچاو بگرن.

📌مەگنیسیۆم: مەگنیسیۆم بەشدارە لە سەدان کارلێکی بایۆکیمیایی لە لەشدا، لەوانە کارکردنی ماسولکە و دەمارەکان، ڕێکخستنی شەکری خوێن، تەندروستی ئێسک، گوێز و تۆو و دانەوێڵەی تەواو و سەوزەی گەڵادار و گەنمەشامی سەرچاوەیەکی باشن.

📌ترشی چەوری ئۆمیگا 3: ئەم چەورییە تەندروستانە پاڵپشتی تەندروستی دڵ و مێشک دەکەن، ماسی چەور وەک سەلەمون و گوێز و تۆوی کەتان و تۆوی چیا سەرچاوەیەکی باشن.

📌ڤیتامین C: دژە ئۆکسانە کە پاڵپشتی سیستەمی بەرگری لەش و تەندروستی پێست و چاکبوونەوەی برینەکان دەکات، لیمۆ و شووتی و بیبەری  شیرین و برۆکلی دەوڵەمەندە بە ڤیتامین سی.

📌ڤیتامین A: پێویستە بۆ بینین و کارکردنی بەرگری لەش و تەندروستی پێست، ڤیتامین A دەتوانرێت لە میوە و سەوزە پرتەقاڵی و زەردەکاندا هەبێت، هەروەها سەوزە گەڵادارەکان و بەرهەمە شیرەمەنیەکان.

📌زینک: زینک گرنگە بۆ کارکردنی بەرگری لەش و چاکبوونەوەی برین و دروستکردنی DNA، دەتوانرێت لە گۆشت و توێکڵ ماسی و پەلەوەر و گوێز و تۆوەوە بەدەست بهێنرێت.

📌یۆد: زۆر گرنگە بۆ کارکردنی غودەی دەرەقی و ڕێکخستنی هۆرمۆنەکان، یۆد لە خوێی یۆد کراو و خواردنە دەریاییەکان و بەرهەمە شیرەمەنیەکاندا هەیە.

لەبیرت بێت کە پێداویستییەکانی هەر کەسێک جیاوازە بە پشتبەستن بە هۆکارەکانی وەک تەمەن، قۆناغی ژیان، ئاستی چالاکییەکان و بارودۆخی تەندروستی، باشتر وایە ئەم ماددە خۆراکیانە لە خۆراکی هاوسەنگەوە وەربگریت.

More News

Most Popular

هەواڵ

یەکەم هەنگاوی ئۆپۆزسیۆن بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش بێ ئەنجام بوو

Mic
2025-05-11

لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی لە یەکەم هەنگاوییان بۆ دروستکردنی بەرەیەکی هاوبەش بۆ هەڵبژاردن نەگەیشتنە ئەنجام، داهاتووی هاوپەیمانێتییەکە و سەرۆکەکەی دوو لە گرفتە سەرەکییەکانن.

نەوەی نوێ، یەكگرتوی ئیسلامی، كۆمەڵی دادگه‌ری، بەرەی گەل، ڕه‌وتی هەڵویست، بزوتنەوەی پەیوەندی ئیسلامی و ژمارەیەک کەسایەتی سیاسی کە لە ناویاندا یوسف محەمەد سەرۆکی پێشووتری پەرلەمان هەیە، سەرقاڵی دروستکردنی لیستێکی هاوبەشن بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی عێراق. 

ئەو لایەنانە تا ئێستا دوو کۆبونەوەی فروانیان کردووە، بەڵام تا ئێستا نەگەیشتونەتە هیچ ئەنجامێک و تاکە خاڵی رێککەوتنیان ئەوەیە کە کۆبوونەوەکانیان بەردەوام دەبێت. 

عه‌بدولستار مه‌جید، ئه‌ندامی شاندی كۆمه‌ڵی دادگه‌ری كوردستان دوای کۆوبونەوەی دووەمیان لە کۆنگرەیەکی رۆنامەنووسیدا ڕایگه‌یاند، هێشتا له‌سه‌ر هیچ پرسێك رێكنه‌كه‌وتون ئه‌وه‌ی كراوه‌ گفتوگۆیه‌ و ئومێد ده‌كه‌ن سبه‌ینێ كه‌ جارێكی دیكه‌ كۆبونه‌وه‌، بگه‌نه‌ ڕێكه‌وتن.

ئامانجی لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی دروستكردنی هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق، بەڵام وەک ئەندامەکەی شاندی کۆمەڵ وتی،" جارێ بڕیار نەدراوە كه‌ ئایا هاوپەیمانێتییەکە تەنها لە ناوچە دابڕێندراوەکان دەبێت یان لە هەرێمی کوردستانیش".

سەرۆکی هاوپەیمانێتیەکە و داهاتووی هاوپەیمانێتیەکە یەکێکە لە گرفتەکانی بەردەم لایەنەکان بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش، د. رێبوار كه‌ریم، ئه‌ندامی شاندی ڕه‌وتی هه‌ڵوێست به‌ ڕۆژنامه‌نوسانی وت، "گرفتێكی دیاریكراو نیه‌، به‌ڵام هه‌ندێك پرسیار هه‌یه‌، ئێمه‌ پرسیارمان هه‌یه‌ به‌تایبه‌تی بۆ قۆناغی دوای هه‌ڵبژاردن، كه‌ ئایا چی ده‌كرێت له‌دوای هه‌ڵبژاردن؟".

ئامانجی دروستکردنی ئەو بەرەیە لەلایەن حزبەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتییەوە، بە دەستهێنانی زۆرترین کورسی پەرلەمانی عێراق لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، چونکە ئەو یاسایەی هەڵبژاردنەکەی پێ ئەنجام دەدرێت لە بەرژوەندی لایەنە بچوکەکان نییە.
بەپێی خشتەی کارەکانی کۆمسیۆن، تۆمارکردنی پارت و هاوپەیمانێتییەکان تا 14ـی ئایار بەردەوام دەبێت، بۆیە دەبێت ئەو لایەنانە تا ئەو کاتە بگەنە رێککەوتن.

هەڵبژاردنی ئەمجارەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، دەبێتە شەشەمین هەڵبژاردن لە دوای ساڵی 2004ـەوە، سیستمى یەک بازنەیی و دواتر فرەبازنەیی لەسەر ئاستی پارێزگاکانە چوار هەڵبژاردندا پەیڕەوکرا، لە کاتێکدا دوایین هەڵبژاردنى ساڵی 2021 بەپێی سیستمى فرە بازنەیی ئەنجامدرا و عێراق بۆ سەر 83 بازنەی هەڵبژاردن دیاری کرا.