تەندروستی

گرنگترین ڤیتامین و ماددە کانزاییەکان بۆ خانمان کە دەبێت ڕەچاوی ڕێژەکەی بکەن

Mic
2023-08-27

 لێرەدا چەند ڤیتامین و کانزایەکی سەرەکی دەخەینەڕوو:


📌کالسیۆم: پێویستە بۆ پاراستنی بەهێزی ئێسک و ددان، کالیسیۆم بە تایبەتی بۆ خانمان گرنگە بەهۆی زیاتری مەترسیی توشبوونیان بە پووکانەوەی ئێسک، بەرهەمە شیرەمەنیەکان، سەوزەی گەڵادار و گوێز سەرچاوەیەکی باشی کالیسیۆمن.

📌ئاسن: ئاسن پێویستە بۆ بەرهەمهێنانی هیمۆگلۆبین کە ئۆکسجین لە خوێندا دەگوازێتەوە، ژنان ئەگەری تووشبوونیان بە کەمخوێنی بەهۆی کەمی ئاسن زیاترە، بەتایبەتی لە کاتی سوڕی مانگانە و دووگیانیدا، سەرچاوەی ئاسن بریتین لە گۆشتی سوور، پەلەوەر، فاسۆلیا، دانەوێڵە و سەوزەی گەڵا تۆخ.

📌(فۆلیک ئەسید): زۆر گرنگە بۆ ڕێگریکردن لە کەموکوڕی لەدایک بوون لە کاتی دووگیانیدا و هەروەها گرنگە بۆ دابەشبوون و گەشەی خانەکان، ژنانی دووگیان و ئەوانەی پلانیان هەیە دووگیان بن، پێویستە دڵنیابن لە وەرگرتنی فۆلیک بە شێوەیەکی گونجاو، سەوزەی گەڵادار، لیمۆ، فاسۆلیا و دانەوێڵەی بەهێز سەرچاوەیەکی باشن.

📌ڤیتامین: D  پێویستە بۆ هەڵمژینی کالیسیۆم و تەندروستی ئێسک و کارکردنی بەرگری لەش، خانمان، بەتایبەتی ئەوانەی بەرکەوتنیان بە خۆر کەمە، پێویستیان بە ڤیتامین دی تەواوکەر دەبێت، ماسی چەور، شیری بەهێزکراو یان شیری سروشتی و بەرکەوتن بە تیشکی خۆر سەرچاوەی ڤیتامین Dن.

📌ڤیتامین B12: گرنگە بۆ تەندروستی کۆئەندامی دەمار و بەرهەمهێنانی خڕۆکە سوورەکانی خوێن، ڤیتامین B12 بە پلەی یەکەم لە بەرهەمە ئاژەڵییەکانی وەک گۆشت و ماسی و شیرەمەنی و هێلکەدا هەیە، ڕووەکی و ڤیگنەکان پێویستە تەواوکەری B12 لەبەرچاو بگرن.

📌مەگنیسیۆم: مەگنیسیۆم بەشدارە لە سەدان کارلێکی بایۆکیمیایی لە لەشدا، لەوانە کارکردنی ماسولکە و دەمارەکان، ڕێکخستنی شەکری خوێن، تەندروستی ئێسک، گوێز و تۆو و دانەوێڵەی تەواو و سەوزەی گەڵادار و گەنمەشامی سەرچاوەیەکی باشن.

📌ترشی چەوری ئۆمیگا 3: ئەم چەورییە تەندروستانە پاڵپشتی تەندروستی دڵ و مێشک دەکەن، ماسی چەور وەک سەلەمون و گوێز و تۆوی کەتان و تۆوی چیا سەرچاوەیەکی باشن.

📌ڤیتامین C: دژە ئۆکسانە کە پاڵپشتی سیستەمی بەرگری لەش و تەندروستی پێست و چاکبوونەوەی برینەکان دەکات، لیمۆ و شووتی و بیبەری  شیرین و برۆکلی دەوڵەمەندە بە ڤیتامین سی.

📌ڤیتامین A: پێویستە بۆ بینین و کارکردنی بەرگری لەش و تەندروستی پێست، ڤیتامین A دەتوانرێت لە میوە و سەوزە پرتەقاڵی و زەردەکاندا هەبێت، هەروەها سەوزە گەڵادارەکان و بەرهەمە شیرەمەنیەکان.

📌زینک: زینک گرنگە بۆ کارکردنی بەرگری لەش و چاکبوونەوەی برین و دروستکردنی DNA، دەتوانرێت لە گۆشت و توێکڵ ماسی و پەلەوەر و گوێز و تۆوەوە بەدەست بهێنرێت.

📌یۆد: زۆر گرنگە بۆ کارکردنی غودەی دەرەقی و ڕێکخستنی هۆرمۆنەکان، یۆد لە خوێی یۆد کراو و خواردنە دەریاییەکان و بەرهەمە شیرەمەنیەکاندا هەیە.

لەبیرت بێت کە پێداویستییەکانی هەر کەسێک جیاوازە بە پشتبەستن بە هۆکارەکانی وەک تەمەن، قۆناغی ژیان، ئاستی چالاکییەکان و بارودۆخی تەندروستی، باشتر وایە ئەم ماددە خۆراکیانە لە خۆراکی هاوسەنگەوە وەربگریت.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

زانست

زیلاندیا...هەشتەمین کیشوەری کە لە ئاوەکاندا نوقم بوو

Mic
2023-09-28

تەنها شتێک کە لەم پارچە ژێرئاوکەوتووە لە سەرووی ڕووی زەریاکەدا دەردەکەوێت، نیوزلەندا و دوورگەکانی دەوروبەریەتی، بەڵام خودی زیلاندیا لە مێژە وەک نهێنی ماوەتەوە.

کاتێک ٨٣ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر کیشوەری سەروو کۆنی گۆندوانا لەیەک جیا بووەوە، بەشێکی زۆری لە ژێر شەپۆلەکاندا نوقم بوو کاتێک دوور دەکەوتەوە، بەپێی هەندێک لە زانایانی جیۆلۆجی، ئەم پارچە ژێرئاوکەوتووە کە پێی دەوترێت زیلاندیا - دەتوانرێت بە کیشوەری هەشتەمی زەوی هەژمار بکرێت.

ئێستا تەنها ئەوەی لە سەرووی ڕووی زەریاکەدا دەرکەوتووە، نیوزلەندا و دوورگەکانی دەوروبەریەتی، بەڵام خودی زیلاندیا لە مێژە وەک نهێنی ماوەتەوە نزیکەی 94%ی کیشوەری 4.9 ملیۆن کیلۆمەتری چوارگۆشە لە ژێر ئاودایە، ئەمەش وردەکارییەکانی بەشی باکووری بارستەی زەوی.
لەم دواییانەدا بە بەکارهێنانی داتای جیۆکیمیایی و ئایزۆتۆپی لە نمونەی بەردی تازە هەڵکەندراو و هەروەها خوێندنەوەی بومەلەرزەزانی، جیۆلۆجیستێکی جیۆلۆجی نیوزلەندا ئەندی تولۆک و هاوکارەکانی نەخشەیەکی پێداچوونەوەیان بۆ ئەو ناوچەیە دروستکرد بۆ لێکۆڵینەوە لە چۆنیەتی دەرکەوتنی کیشوەرەکە.

وەک لە ڕاپۆرتێکدا کە لە ماڵپەڕی ئاگاداری زانستدا بڵاوکراوەتەوە، ئاماژەی بەوە کردووە، نمونەی بەردەکان کە هەندێکیان تەمەنیان وەک دایناسۆرەکانە، لە شوێنەکانی کونکردنی گەڕان و ژمارەیەک لوتکەی بەرکەوتوو لە باشووری زیلاند، وەک دوورگەکانی چاتام و ئەنتیپۆدس وەرگیراون.

شیکاری پێکهاتەی کیمیایی، لەگەڵ بەڵگە جیۆلۆجیەکانی تر، لێکچوونەکانی لە نەخشەکانی لەگەڵ جیۆلۆجیای ڕۆژئاوای ئەنتارکتیکا ئاشکرا کرد، ئەمەش پێشنیاری ژێرئاوکەوتنی پەراوێزی زیلاندیا دەکات تا ٢٥٠ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر، بەسەر ئەو شوێنەی کە ئێستا فەلاتی کامپبێل لە کەنارەکانی ڕۆژئاوای نیوزلەندا . ژێرئاوکەوتن کاتێک ڕوودەدات کە دوو لێواری توێکڵی زەوی پاڵ بە یەکەوە بنێن، لێوارێک پاڵدەنێتە خوارەوە بۆ ناو پۆششی زەوی.
تولۆچ و تیمەکەی لە توێژینەوەکەیاندا کە لە گۆڤاری Tectonics لە 12ی ئەیلولدا بڵاوکرایەوە، ڕوونیکردەوە "هەردوو وڵاتی زیلاندیا و ئەنتارکتیکا لە ناوخۆدا شێواوییەکی زۆریان هەیە" چەند ساڵێک بەر لە ئێستا.

پاشان لە قۆناغی کۆتایی کریتاسی نزیکەی ٧٩ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر، زیلاندیا و ڕۆژئاوای ئەنتارکتیکا دڕا و زەریای هێمنیان پێکهێنا ئەوەی بۆ ماوەیەکی زۆر جیۆلۆجی سەرسام کردووە ئەوەیە کە چۆن توێکڵی زیلاندیا توانیویەتی ئەوەندە تەنک بێت پێش ئەوەی بشکێت تەنکییەکی هاوشێوە لە ئەنتارکتیکای ڕۆژئاواشدا دەردەکەوێت.

تولۆک و هاوکارەکانی بەڵگەیان دۆزیەوە کە ئاراستەی فراوانبوونەکە لە نێوان ٨٠ بۆ ١٠٠ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر بە ڕێژەی ٦٥ پلە جیاواز بووە، ئەوان پێیان وایە ڕەنگە ئەمە ڕێگەی بە تەنکبوونەوەی بەربڵاوی توێکڵی کیشوەری داوە، ئەم ئەنجامانە پێکەوە بناغەیەکی تۆکمە بۆ شیکارییەکی وردتر بۆ ئەم فراوانییە سەیرەی زەوی دروست دەکەن.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved