-18
مۆبایل و تەندروستی... منداڵ تا چەند بۆی هەیە بەکاری بهێنێت؟ تەمەنی گونجاو چەندە؟
2023-10-12
دکتۆر محەمەد عەتا
هەندوس ڕەحال، ڕاوێژکاری باڵا لە پزیشکی ئەکادیمی گشتیی منداڵان لە نەخۆشخانەی سیدرا
لە قەتە، دەڵێت ئەو کاتەی منداڵان لەسەر شاشە بەسەری دەبەن دەبێتە
هۆی دروستبوونی کاریگەری لەسەر گەشەکردنی مێشکی.
دەشڵێت، بەسەربردنی
ماوەیەکی زۆر لەبەردەم شاشەدا کاریگەری لەسەر تواناکانی خوێندنەوە و نووسین هەیە،
وەکو خەیاڵ، کۆنترۆڵکردنی دەروونی، و خۆڕێکخستن، ئەمەش دەبێتە هۆی خاوبوونەوەی خێرایی
مەعریفی، ئەمەش دەتوانێت کاریگەری لەسەر کارلێکی پەیوەندی لەگەڵ خێزان و مامۆستایان
هەبێت .
ڕەحال، کە بڕوانامەی
دەستەی پزیشکی منداڵانی ئەمریکی و دەستەی پسپۆڕی پزیشکی ئەمریکی هەیە، ڕوونی دەکاتەوە
کە منداڵان لە ژینگەی خۆیانەوە فێر دەبن، هەروەها بەشداریکردنیان لەگەڵ شاشە ڕێگە
بەو داهێنانە نادات.
ئاماژە بەوەش دەکات
کە ئەمە بەو مانایە نییە کە منداڵان لە کات بەسەربردن لە بەردەم شاشەکاندا بێبەش
بکەین، بەڵکو دەبێت مامەڵە لەگەڵ کێشەکەدا بکرێت و کۆنترۆڵ بکرێت و ستانداردەکان بۆ
ماوەی و کاتی بەکارهێنانی ئەو ئامێرانە لەلایەن منداڵەوە دابنرێت.
تیشکی مۆبایل چۆن
کاریگەری لەسەر چاوی منداڵەکە دەبێت؟
دکتۆر ڕەحال پێشنیاری
ئەوە دەکات کە منداڵانی خوار تەمەنی دوو ساڵ بەهیچ شێوەیەک ئەم ئامێرانە بەکارنەهێنن،
سەبارەت بە منداڵانی گەورەتر لەو ئامێرانە پێشنیار دەکرێت کاتی بەکارهێنانی مۆبایل
و ئامێرە ئەلیکترۆنیەکان لە ڕۆژێکدا لە کاتژمێرێک زیاتر نەبێت ،ئەو شاشانەی ئێمە
بە شێوەیەکی سەرەکی باسی دەکەین مۆبایل و تابلێتن، واتە ئەو جۆرە شاشەیانەی کە لە
نزیکەوە بەکاری دەهێنین، ئاماژەیە بۆ ئەوە کە لەم ساڵانەی دواییدا تێبینی ئەوە
کراوە کە ژمارەی حاڵەتەکانی کورتبینی لە منداڵاندا زیادی کردووە.
جگە لەوەش بەسەربردنی
کاتێکی زۆر لەبەردەم شاشەی دیجیتاڵیدا پەیوەندی بە نەخۆشی وشکبوونەوەی چاو و پەستانی
چاوی دیجیتاڵیشەوە هەیە و دەبێتە هۆی ئازاری سەر و مل.
توێژینەوەکان
ئاماژە بەوە دەکەن کە بەکارھێنانی بەردەوامی ئامێرە مۆبایلەکان بۆ بێدەنگکردن و سەرقاڵکردنی
منداڵانی بچووک ڕەنگە ببێتە ڕێگر لە فێربوونی ستراتیژییەکانی ڕێکخستنی سۆز بە تێپەڕبوونی
کات، بە گوتەی دکتۆر ڕەحال، و لەوانەیە ببێتە هۆی تێکچوونی دەروونی وەک وەسوەسە و
دڵەڕاوکێ و خەمۆکی.
ئامێرە زیرەکەکان
چ مەترسییەکی جەستەیی دروست دەکەن؟
زیاد لە پێویست
بەکارهێنانی مۆبایل لە شەواندا باوەو دەبێتە هۆی تێکچوونی خەو و ماندوێتی، هەروەها
پشتبەستن بە مۆبایل کاریگەری نەرێنی لەسەر شێوازی ژیان دەبێت، وەک خووی خواردن و پەیوەندی
کۆمەڵایەتی، دەبێتە هۆی زیادبوونی کێشی لەش.
هەروەها لێکۆڵینەوەکان
ئاماژەیان بە ئەگەری پەیوەندی نێوان پشتبەستن بە مۆبایل و قەڵەوی لە منداڵاندا
کردووە، ئەمە جگە لە زیادبوونی تووشبوون بە کێشە لە ماسولکە و ئێسک و چاو و زیادەڕەوی
لە مل و جومگەی دەست و پەنجە.
ئامێرە ئەلیکترۆنییەکان
کاریگەرییان لەسەر منداڵان هەیە لە چەند لایەنێکدا، لەوانە دەروونی و سۆزداری و کۆمەڵایەتی
وەک:
دڵەڕاوکێ و فشاری
دەروونی.
دەمارگیری.
گۆشەگیری.
کێشە لە گەشەپێدانی
زماندا.
کێشی زیادە.
ئازاری مل و پشت.
نەبوونی تەرکیز.
توانای کارلێکی
منداڵ لاوازە چونکە زۆربەی کاتەکانی تەنها بە وەرگرتن بەسەر دەبات.
ئازار لە چاوەکاندا
بەهۆی سەیرکردنی ماوەیەکی زۆر لە مۆبایل بەتایبەتی لە تاریکیدا.
ئالوودەبوون و وەسوەسە
و ترس لە لەدەستدانی مۆبایل.
کەی منداڵ ڕێگەی
پێدەدرێت مۆبایل بەکاربهێنێت.
بەکارهێنان دەبێت
جیاوازی بکرێت، بۆ نموونە ڕەنگە بۆ مەبەستی لێکۆڵینەوە و فێربوون پشتی بە مۆبایل
ببەسترێت، جەخت لەوە دەکاتەوە کە خوێندن و خوێندنەوە لە کتێبی کاغەزی باشترە.
بەکارهێنانی مۆبایل
بۆ بەسەربردنی کاتە بەتاڵەکان و بەسەربردنی کاتژمێری زۆر بۆ گەڕان بەدوایدا مەترسی
لەسەر منداڵەکە دروست دەکات.
سەبارەت بە تەمەنی
گونجاوی منداڵ بۆ بەکارهێنانی ئەو مۆبایلە، هەندێک لە پزیشکی پسپۆڕ ئاماژە بەوە دەکەن
کە 12 بۆ 13 ساڵە، بەڵام زیادەڕۆیی نەکات لە بەکارهێنانی دەبێت سنووری کات دابنرێت کە لە دوو کاتژمێر زیاتر
نەبێت لە ڕۆژێکدا.
چەندین ڕێگە هەیە
کە دەتوانین کاتە بەتاڵەکانی منداڵ بە شێوەیەکی دروست و پڕبکەنەوە وەک:
خوێندنەوەی چیرۆک
و ڕۆمان.
بەشداریکردن لە یانە
وەرزشییەکان و مەشقکردن.
پەرەپێدانی بەهرەی
وێنەکێشان و نیگارکێشان، یان هەر بەهرەیەکی تر.
یاریکردن و هاوبەشکردن
لەگەڵ هاوتەمەنەکان.
کاتێک بۆ قسەکردن
لەگەڵیدا تەرخان بکە.
سەیرکردنی بەرنامە
و زنجیرە و فیلمی ئامانجدار.
چەند ئەرکێکی
سادە بۆ منداڵەکە دیاری بکە.
بابەتی لێکچو
-
.jpg)
تایبەتمەندی ئەو كچانەی حەز بە خوێندنەوە دەكەن
-182023-11-16
-
10 شت کە دەبێت ئەنجامی بدەن بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی خوێندنی منداڵەکانتان
-182023-10-02
-
لەگەڵ دەستپێکردنەوەی خوێندن ئەم چەند ڕێنمای خۆپارێزییە بۆ منداڵەکەت جێبەجی بکە
-182023-09-12
-
منداڵەکەت لە قۆناغی گەشتنە بە زانکۆ؟کەواتە ئەم ئامۆژگاریانەی بکە
-182023-09-11
More News
.jpg)
 copy.jpg)
Most Popular
تەندروستی
ئەو مۆزە سەرسوڕهێنەرەی بۆ ڕزگارکردنی ژیان دروستکراوە "Super banana "
 (3) (1).jpg)
2023-11-26
لە زۆربەی وڵاتانی جیهان بە تایبەتی ئەفریقا کەسانێک هەن
بەدەست برسێتی زۆرەوە دەناڵێنن بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشەیە زانایان بەدوای زۆر چارەسەردا
گەڕاون هەرچەنە حکومەتی ئەو وڵاتە لە ڕێگەی دابەشکردنی حەب و کەپسول و تەواوکەری
خۆراکیەوە هەوڵی چارەسەرکردنی ئەم کێشەیەی داوە،
بەڵام
نەیانتوانی جڵەوی بارودۆخەکە بکەن بەڵام کۆمپانیای "ویلبەرفۆرس "لە
ئۆگاندا هەستان بە دروستکردنی جۆرە مۆزێکی تایبەت بە ناوی “SUPER BANANA” کە لە ڕووی جیناتەوە گۆڕانکاری تێداکراوە بە جۆرێک ژمارەیەکی زۆر
ڤیتامینی تێدایە بە بەراورد بە مۆزی ئاسایی، بە تایبەت ڤیتامین A و ماددە خۆراکیە گرنگەکان بیرۆکەی دامەزراندنی
ئەم کۆمپانیایە دروستکردنی SUPER
BANANA هی
پیاوێک بوو بە ناوی Wilberforce ، کە بەدەست برسێتیەوە دەیناڵاند دایک و باوکی توانیان چارەسەری
بکەن بەڵام زۆرینەی هاوڕێکانیان گیانیان لەدەستدا ئەو نەیتوانی چیتر بەرگەی مردنی
ئەو هەموو کەسە بگرێت و بۆیە بڕیاریدا بیر لە ڕێگە چارەیەک بکاتەوە و بەو جۆرە super banana ەی داهێنا،
ئەم مۆزە لە کۆمەڵێک تاقیگەی
کشتوکاڵی لە ئۆگاندا بەرهەمدەهێنرێت بەو پێێەی یەکێکە لەو وڵاتانەی ساڵانە
ژمارەریەکی زۆری منداڵ بەهۆی کەمی ڤیتامین A گیان لەدەست دەدەن یاخود لەگەشە دوادەکەون وبە ئاسانی نەخۆش دەکەون بەهۆی ئەم مۆزەوە توانرا ژیانی
چەندین کەسی برسی و هەژار ڕزگار بکرێت و لە ئیستدا چەندین منداڵ نە گەشەیان
دەوەستێت نە بەهۆی کەم خۆراکیەوە دەمرن.
