ژیان

ئەسترافۆبیا (ترس لە هەورە بروسکە)

ترس لە هەورە بروسکە یان ئەسترافۆبیا بە ترسێکی زۆر و نائاسایی لە هەورە بروسکە دەگوترێت ئەسترافۆبیا بە جۆرێک لە فۆبیای تایبەت دادەنرێت کە یەکێکە لە جۆرەکانی نەخۆشیی دڵەڕاوکێ، ئەم ترسە دەکرێت لە هەموو تەمەنێکدا دووچاری مرۆڤەکان ببێت بەڵام لای منداڵان باوترە بە بەراورد بە گەورەکان، یاخود کاتێک بە منداڵی دووچاری ئەم ترسە دەبن هەتا گەورەییش لەگەڵیان دەمێنێتەوە، هەورە بروسکە دەتوانێت ببێتە هۆی دروستکردنی کاردانەوەی زۆر توند لای ئەو کەسانەی ئەسترافۆبیایان هەیە. 

📌نیشانەکانی ئەسترافۆبیا چین؟ 
 • لەرزکردن
 • ئازاری قەفەسەی سنگ
 • لەدەستدانی هەست
 • دڵ تێکچوون
 • خێرابوونی لێدانی دڵ
 • هەناسە تەنگی
 • خۆ شاردنەوە لە پشت کەسانی ترەوە بۆ پارێزگاریکردن.
 • گریانێکی زۆر بەتایبەت لە منداڵدا.

📌چ کەسانێک مەترسی دووچاربوونیان بە ئەسترافۆبیا زیاترە؟ 
ڕەنگە هەندێک کەس هەمیشە مەترسی دووچاربوونیان بە فۆبیاکان زیاتر بێت، بۆ نموونە لای منداڵان مەترسی دووچاربوون بەم فۆبیایە زیاترە بە بەراورد بە گەورەکان، زۆر جار ئەم شڵەژان و ترسانانە لە خێزانەوە سەرچاوە دەگرن، هەندێ کاتیش هۆکاری بۆماوەیی ڕۆڵی هەیە، کەسێک کە پێشتر لە خێزانەکەیدا پێشینەی ئەم جۆرە ترسانەی هەبووبێت زیاتر مەترسی دووچاربوونی لەسەرە، ئەزموونی ناخۆش لەگەل کەشوهەوا و هەورە بروسکە مەترسی زیاتر دروست دەکەن بۆ نموونە، کەسێک کە بەهۆی تۆفان و کەشوهەواوە زیانی بەرکەوتبێت و ئەزموونی ناخۆشی هەبووبێت زیاتر مەترسی دووچاربوون بەم فۆبیایەی هەیە. 

📌ئەسترافۆبیا چۆن چارەسەر دەکرێت؟
چارەسەری هزری-ڕەفتاری(CBT): چارەسەری هزری-رەفتاری یەکێکە لە چارەسەرە دەروونییەکان جۆری ئەم چارەسەرە نزیکبوونەوەیەکی کاتییە، دەتوانرێت بە شێوەی تاکی بێت (پزیشکی دەروونی و چارەخوازەکە) یان بە شێوەی گروپ بێت، ئەم شێوە دەرمانە بە گشتی جەخت لەسەر یەک جۆر بابەت دەکاتەوە و یەک ئامانجی دەبێت، ئەم بەرنامەیە بۆ گۆرینی بیرکردنەوەی نەرێنی یان ھەڵەیە و جێگرتنەوەی بە بیرکردنەوەی لۆجیکیتر و جێگیرتر.
چارەسەر بە بەرکەوتن(Exposure therapy): ڕێگایەکە لە ڕێگاکانی چارەسەری دەروونی، ئەم جۆرە چارەسەرە ڕێگا بە کەسەکە دەدات هێواش هێواش و بەشێوەیەکی پارێزراوانە بەرکەوتنی لەگەڵ ترسەکەی هەبێت.

چارەسەری لۆجیکی ڕەفتار(DBT): ئەم ڕێگایە بۆ یارمەتیدانی کەسەکان لە ڕێکخستنی هەستەکانیان لە کاتی کەمکردنەوەی فشار دانراوە.

دەرمانی ئارامکەرەوە: ڕەنگە پزیشکی دەروونی جگە لە ڕێگاکانی چارەسەر، دەرمانی ئارامکەرەوە وەکوو تەواوکەری چارەسەرەکە بەکاربهێنێت. 
تەکنیکەکانی کۆنترۆڵکردنی فشار و شڵەژان.

هەواڵ

ئەمساڵ زیاتر لە ملیۆنێک و 300 هەزار قوتابی سودمەند دەبن لە سیستمی (ئی - هەڵسەنگاندن)

وەزارەتی پەروەردەی هەرێمی کوردستان ئاشکرایکرد، لەمڕۆوە نمرەی تاقیکردنەوەکانی کۆتایی وەرزی دووەم بۆ پۆلە ناکۆتاکان بەردەست دەبێت و زیاتر لە ملیۆنێک و 300 هەزار قوتابی دەتوانن بەشێوەی ئۆنلاین نمرەکانیان وەربگرنەوە.

ئەمساڵ جیاواز لە ساڵانی رابردوو، قوتابیان بەپێی ئەژماری تایبەتی خۆیان لە سیستمی ( ئی - هەڵسەنگاندن) و بە داخڵکردنی پاسۆرد و یوزەرنەیم، دەتوانن نمرەکانیان وەربگرنەوە، کە ئەوەش ئەپڵیکەیشن و وێبسایتێکی تایبەتە و بەشێکە لە خزمەتگوزاری (ئی-پەروەردە) کە کاروباری کارگێڕیی قوتابخانەکان رێکدەخات.

بەپێی راگەیاندراوەکەی وەزارەتی پەروەردە، ئەمساڵ "زیاتر لە یەک ملیۆن و سێسەد هەزار (١،٣٠٠،٠٠٠) قوتابی پۆلە ناکۆتاکان ( پۆلی ٤ ی بنەڕەتی تا ١١ ی ئامادەیی ) دەتوانن ئەنجامی کۆتایی وەرزی دووەم ( خولی یەکەم) وەربگرنەوە" و چەندین رێنمایی دیکە لەوبارەوە خراوەڕوو.

بەکارهێنەران، دەتوانن ئەپڵیکەیشنی ( ئی - هەڵسەنگاندن) (e-halsangandin) لە مۆبایلەکانیان دابەزێنن و کۆد و ژمارەی نهێنی قوتابییەکە بەکاربهێنن بۆ داخڵبون لە سیستمەکە، کە پێشتر بەسەر قوتابیاندا دابەشکراوە.

دەقی راگەیاندراوەکە:

نمرەی هەموو پۆلە ناکۆتاکان( قوتابخانە حکومییەکان) ئێستا لە ئەپڵیکەیشنی ( ئی - هەڵسەنگاندن) بەردەستە:

زیاتر لە یەک ملیۆن و سێسەد هەزار (١،٣٠٠،٠٠٠) قوتابی پۆلە ناکۆتاکان ( پۆلی ٤ ی بنەڕەتی تا ١١ ی ئامادەیی ) دەتوانن ئەنجامی کۆتایی وەرزی دووەم ( خولی یەکەم) وەربگرنەوە.

بەسوپاسەوە بەووریایی و دڵنیایی کۆدی بەکارهێنەر و وشەی نهێنی بەکاربهێنە بۆ ئەوەی بتوانی بە دروستی ئەنجامەکانت وەربگریتەوە.

نوسینی ژمارەکان بەنوسینی ژمارەی ئینگلیزی دەبێت بێ سپەیس و هیچ ئاماژەیەک ، لە ئەنجامی پۆلی نۆی بنەڕەتی ژمارەیەکی زۆر لە قوتابیان بە نوسینی ژمارەی کوردی و بەکارهێنانی سپەیس و هەندێک ئاماژە و ژمارەی هەڵەی وشەی نهێنی هەوڵی داخڵ بوونیان دەدا کە ڕاستەوخۆ سیستم هەژمارەی لۆک دەکردن. بۆیە پێویستە دڵنیابیت لە بەکارهێنانی دروست.
بەهیوای سەرکەوتنتان.

وەزارەتی پەروەردە- بەڕێوەبەرایەتی گشتیی تاقیکردنەوەکان.
٣١ ی ٥ ی ٢٠٢٥