ڕۆژی جیهانی شێرپەنجەی منداڵان لە ١٥ی شوبات هەموو ساڵێک و لە سەرانسەری جیهان بەڕێوەدەچێت، لە ئەو ڕۆژە هۆشیاریی زیاتر لەسەر نەخۆشی شێرپەنجەی منداڵان بڵاو دەکرێتەوە و ڕێز لە هەموو ئەو منداڵ و خێزانانە دەگیرێت کە تووشی کاریگەرییەکانی نەخۆشییەکە دەبن.
ڕاگەیاندنی مانگی هۆشیاری شێرپەنجەی منداڵان بە ئامانجی هۆشیارکردنەوەی خەڵکە سەبارەت بە شێرپەنجەی منداڵان، کە تا ئێستاش وەک هۆکاری سەرەکی مردن بەهۆی نەخۆشیەوە بۆ منداڵانی خوار تەمەنی ١٤ ساڵ دادەنرێت.
سەرەڕای پێشکەوتنەکانی بواری پزیشکی و تەکنەلۆژیای پزیشکی، شێرپەنجە وەک هۆکاری سەرەکی مردن بەهۆی نەخۆشیەوە بۆ منداڵانی ڕابردووی کۆرپەیی دەمێنێتەوە، شێرپەنجەی منداڵان نەک هەر زەبر و زەنگە، بەڵکو پێویستی بە چارەسەر و چاودێری تایبەتمەند هەیە، شێرپەنجەی منداڵان بوارێکی گرنگە لە بواری پزیشکیدا کە کار لەگەڵ شێرپەنجە لە منداڵان دەکات.
شێرپەنجە یەکێکە لە هۆکارە سەرەکییەکانی مردنی منداڵان و هەرزەکاران لە سەرانسەری جیهاندا، ساڵانە نزیکەی ٤٠٠ هەزار منداڵی تەمەن ٠-١٩ ساڵ تووشی شێرپەنجە دەبن, نزیکەی ١١٠ هەزار منداڵ بەهۆی شێرپەنجەوە گیانیان لەدەستداوە.
لە وڵاتانی پێشکەوتوو زیاتر لە ٪٨٠ی منداڵانی تووشبوو بە شێرپەنجە چاک دەبنەوە، بەڵام لە زۆرێک لە وڵاتانی هەژارنشین و مامناوەند ڕێژەی چاکبوونەوە نزیکەی ٪٢٠ دەبێت
بۆ بەهێزکردنی وەڵامدانەوەی سیستەمی تەندروستی بۆ شێرپەنجەی منداڵان، ڕێکخراوی تەندروستی پان ئەمریکی و نەخۆشخانەی توێژینەوەی منداڵانی سانت جود هاوکاری لەگەڵ وەزارەتەکانی تەندروستی و پزیشکانی شێرپەنجەی منداڵان و دامەزراوەکان دەکەن بۆ پەرەپێدانی پلانی نیشتمانی شێرپەنجەی منداڵان لە چوارچێوەی دەستپێشخەری جیهانی بۆ منداڵی شێرپەنجە (GICC), ئامانجی GICC کەمکردنەوەی ئازار و سەختییەکانی منداڵانی تووشبوو بە شێرپەنجەیە و بەدەستهێنانی ڕێژەی لە ژیان مانەوەی توشبوانی شێرپەنجەیە بۆ زیاتر ٪٦٠ تا ساڵی ٢٠٣٠.
شێرپەنجەی خوێن باوترین جۆری شێرپەنجە بوو لە منداڵاندا و باوترین هۆکاری تۆمارکراوی مردنی شێرپەنجە بوو لە منداڵاندا، بەهۆی نایەکسانی نێوان وڵاتان و ناوخۆی وڵاتان، زۆرێک لە منداڵانی تووشبوو بە شێرپەنجە بەبێ دەستڕاگەیشتن بە دەستنیشانکردن یان چارەسەری دروست دەمرن.
زانیاری تایبەت پێویستە بۆ چاودێریکردنی پێشکەوتنەکان بەرەو ئامانجی دەستپێشخەری جیهانی بۆ شێرپەنجەی منداڵان، ئەم زانیاریانە لەلایەن تۆمارەکانی شێرپەنجە لەسەر بنەمای دانیشتووان کۆدەکرێنەوە. بەڵام لە ئێستادا تەنها نزیکەی ٪١٥ی دانیشتوانی منداڵان لە جیهاندا لەم جۆرە تۆمارانەدا دەیانگرێتەوە.
ئەمەریکا کاروانێکی نوێی چەک ڕەوانەی ئیسرائیل دەکات، بەرپرسی فەرمانگەی ڕاگەیاندنی حکومەتی غەززە دەڵێت، ئەمەریکا لەبری ناردنی هاوکاری بۆ غەززە، پشتگیری تاوانبارانی جەنگ دەکات.
وەزارەتی بەرگری ئیسرائیل گەیشتنی کاروانێکی نوێی کەرەستەی سەربازی ئەمەریکی بە وڵاتەکەی ڕاگەیاند، گەیشتنی کاروانەکە هاوکاتی سەردانی مارک ڕۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمەریکایە بۆ وڵاتەکە.
ئیسرائیل گەیشتنی ئەو کاروانە سەربازییە بە "هێمای پەیوەندی بەهێزی"یان لەگەڵ ئەمەریکا دەزانێت، چاوەڕوانی بەهێزکردنیشی دەکات.
ئیدارەی بایدن، دوای هێرشەکەی 7ـی ئۆکتۆبەرى 2023ـی حەماس بۆ سەر ئیسرائیل، هەزاران بۆمبی رەوانەی وڵاتەکە کرد، بەڵام دواتر بەهۆی نیگەرانیی کاریگەرییەکانی لەسەر غەززە، یەکێک لە کاروانەکانی راگرت.
ئەم کاروانەی ئێستا گەیشتووە، هەمان ئەو کاروانە ڕاگیراوەیە کە مانگی ڕابردوو لەلایەن ئیدارەکەی ترامپەوە ڕاگرتنی هەڵگیرا و ڕەوانە کرا.
ناردنی چەکی نوێ لەلایەن ئەمەریکاوە دووبارە نیگەرانی دورستکردووە، سەلامە مەعروف، بەرپرسی فەرمانگەی ڕاگەیاندنی حکومەتی غەززە ڕایگەیاند، "لەبری ناردنی خۆراک، دەرمان، ئاو، یان شوێنی حەوانەوە و کەرەستەی بیناسازی بۆ قوربانیانی کەرتی غەززە، ئەمریکا پشتگیری تاوانبارانی جەنگ دەکات و هاوکاری زیاتریان بۆ دەنێرێت".
هاوکارییە سەربازییە نوێیەکان چین؟
بۆمبی قورس لە جۆری MK-84 بە کێشی دوو هەزار پاوەندە کە توانای زیانگەیاندنێکی بەرفراوانیان هەیە و مەبەست لێی بەهێزکردنی تواناکانی هێرشی ئیسرائیلە.
چەکی دورهاوێژ لە جۆری دۆشکەی (IDF)، کە لەلایەن ئەمریکاوە پەرەی پێدراوە و لە قەبارەی 7.62x51 ملمدایە.
-پێداویستی تەقەمەنی تۆپخانە و فڕۆکەی هێرشبەر کە پاکێجەکە بە بڕی 8 ملیار دۆلار بۆ ئیسڕائیل نێردراوە.
ئامانجی ئەمەریکا چییە؟
هاوکارییەکانی ئەمەریکا بۆ ئیسرائیل بەشێکن لە دەستپێشخەرییەکانی واشنتن بۆ بەرزکردنەوەی توانای سەربازی تەلئەڤیڤ لە جەنگ و ململانێکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.