هەواڵ

١٥ شوبات، ڕۆژی جیهانی شێرپەنجەی منداڵان لە سەرانسەری جیهان

Mic
2024-02-15

ڕۆژی جیهانی شێرپەنجەی منداڵان لە ١٥ی شوبات هەموو ساڵێک و لە سەرانسەری جیهان بەڕێوەدەچێت، لە ئەو ڕۆژە هۆشیاریی زیاتر لەسەر نەخۆشی شێرپەنجەی منداڵان بڵاو دەکرێتەوە و ڕێز لە هەموو ئەو منداڵ و خێزانانە دەگیرێت کە تووشی کاریگەرییەکانی نەخۆشییەکە دەبن.

ڕاگەیاندنی مانگی هۆشیاری شێرپەنجەی منداڵان بە ئامانجی هۆشیارکردنەوەی خەڵکە سەبارەت بە شێرپەنجەی منداڵان، کە تا ئێستاش وەک هۆکاری سەرەکی مردن بەهۆی نەخۆشیەوە بۆ منداڵانی خوار تەمەنی ١٤ ساڵ دادەنرێت.

سەرەڕای پێشکەوتنەکانی بواری پزیشکی و تەکنەلۆژیای پزیشکی، شێرپەنجە وەک هۆکاری سەرەکی مردن بەهۆی نەخۆشیەوە بۆ منداڵانی ڕابردووی کۆرپەیی دەمێنێتەوە، شێرپەنجەی منداڵان نەک هەر زەبر و زەنگە، بەڵکو پێویستی بە چارەسەر و چاودێری تایبەتمەند هەیە، شێرپەنجەی منداڵان بوارێکی گرنگە لە بواری پزیشکیدا کە کار لەگەڵ شێرپەنجە لە منداڵان دەکات.
شێرپەنجە یەکێکە لە هۆکارە سەرەکییەکانی مردنی منداڵان و هەرزەکاران لە سەرانسەری جیهاندا، ساڵانە نزیکەی ٤٠٠  هەزار منداڵی تەمەن ٠-١٩ ساڵ تووشی شێرپەنجە دەبن, نزیکەی ١١٠ هەزار منداڵ بەهۆی شێرپەنجەوە گیانیان لەدەستداوە.

لە وڵاتانی پێشکەوتوو زیاتر لە  ٪٨٠ی منداڵانی تووشبوو بە شێرپەنجە چاک دەبنەوە، بەڵام لە زۆرێک لە وڵاتانی هەژارنشین و مامناوەند ڕێژەی چاکبوونەوە نزیکەی ٪٢٠ دەبێت

بۆ بەهێزکردنی وەڵامدانەوەی سیستەمی تەندروستی بۆ شێرپەنجەی منداڵان، ڕێکخراوی تەندروستی پان ئەمریکی و نەخۆشخانەی توێژینەوەی منداڵانی سانت جود هاوکاری لەگەڵ وەزارەتەکانی تەندروستی و پزیشکانی شێرپەنجەی منداڵان و دامەزراوەکان دەکەن بۆ پەرەپێدانی پلانی نیشتمانی شێرپەنجەی منداڵان لە چوارچێوەی دەستپێشخەری جیهانی بۆ منداڵی شێرپەنجە (GICC), ئامانجی GICC کەمکردنەوەی ئازار و سەختییەکانی منداڵانی تووشبوو بە شێرپەنجەیە و بەدەستهێنانی ڕێژەی لە ژیان مانەوەی توشبوانی شێرپەنجەیە بۆ زیاتر ٪٦٠ تا ساڵی ٢٠٣٠.

شێرپەنجەی خوێن باوترین جۆری شێرپەنجە بوو لە منداڵاندا و باوترین هۆکاری تۆمارکراوی مردنی شێرپەنجە بوو لە منداڵاندا، بەهۆی نایەکسانی نێوان وڵاتان و ناوخۆی وڵاتان، زۆرێک لە منداڵانی تووشبوو بە شێرپەنجە بەبێ دەستڕاگەیشتن بە دەستنیشانکردن یان چارەسەری دروست دەمرن.

زانیاری تایبەت پێویستە بۆ چاودێریکردنی پێشکەوتنەکان بەرەو ئامانجی دەستپێشخەری جیهانی بۆ شێرپەنجەی منداڵان، ئەم زانیاریانە لەلایەن تۆمارەکانی شێرپەنجە لەسەر بنەمای دانیشتووان کۆدەکرێنەوە. بەڵام لە ئێستادا تەنها نزیکەی ٪١٥ی دانیشتوانی منداڵان لە جیهاندا لەم جۆرە تۆمارانەدا دەیانگرێتەوە.

More News

Most Popular

هەواڵ

Mic Exclusive:دەم پارتی بۆ بەشداریکردن لە رێورەسمی چەکدانانی قەندیل دێتە هەرێمی کوردستان

Mic
2025-07-05

شاندێکی دەم پارتی بەشداری یەکەم رێورەسمی چەکدانانی پەکەکە دەکات و داواش لە چالاکوان و رۆژنامەنووسان دەکات مۆڵەت بۆ روماڵکردنی وەربگرن، سەرۆک کۆماری تورکیاش دەڵێت، چەکدانانی پەکەکە پرۆسەی ئاشتی خێراتر دەکات. 

10 رۆژی داهاتوو لە رێورەسمێکدا نزیکەی 30 گەریلای پارتی کرێکارانی کوردستان - پەکەکە لە سلێمانی چەک دادەنێنن. 

بەردان ئۆزتورک، پەرلەمانتاری دەم پارتی بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، دەم پارتی بە شاندێک بەشداری رێوڕەسمی چەکدانانی گەریلاکانی پەکەکە دەکات.

دەم پارتی تا ئێستا ئەندامانی شاندەکەی دیاریی نەکردووە، ئۆزتورک وتی،" لە چەند رۆژی داهاتوودا دەستەی گشتی دەم پارتی ئەندامانی شاندەکە دیاریی دەکات.

چاوەڕوان دەکرێت، رێورەسمی چەکدانانی یەکەم پۆلی گەریلاکانی پەکەکە لە 10 بۆ 12ـی تەمووز لە سنوری پارێزگای سلێمانی ئەنجام بدرێت، زاگرۆس هیوا، وتەبێژی کۆما جڤاکێن کوردستان -کەجەکە بە ئاژانسی ئەسۆشیەتد پرێسی راگەیاندووە، پرۆسەکە بە سەرپەرشتیی رێکخراوەکانی کۆمەڵگەی سڤیل و لایەنە پەیوەندیدارەکان بەڕێوەدەچیت و گەریلاکان چەکەکانیان لەناو دەبن. 

رێورەسمی چەکدانانی یەکەم پۆلی گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان دەستپێشخەرییەکی سیمبولی پەکەکەیە بۆ پرۆسەی ئاشتی و بە چاودێری، هەولێر، بەغدا و ئەنقەرە ئەنجام دەدرێت.

دەم پارتی بۆ بەشداریکردن لە رێورەسمی چەکدانانەکەدا بانگهێشتی نووسەر و نوێنەری پارتەکانی کردووە، داواشی لە میدیاکانی تورکیا کردووە، بۆ وەرگرتنی مۆڵەتی رووماڵکردن ناویان تۆمار بکەن و هەماهەنگی لەگەڵ هەرێمی کوردستان بکەن.
  
بڕیارە لە چەند رۆژی داهاتوودا شاندێکی دەم پارتی لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان کۆبێتەوە، سەرۆک کۆماری تورکیا رایگەیاندووە، تاوتوێی قۆناغەکانی داهاتووی پرۆسەی ئاشتی دەکەن، چونکە چەکدانانی پەکەکە پرۆسەی ئاشتی خێراتر دەکات. 

پرۆسەی ئاشتی و چەکدانانی پەکەکە
پرۆسەی نوێی ئاشتی لە تورکیا و باکوری کوردستان، لە کۆتایی ساڵی 2024 بە دەستپێشخەری دەوڵەت باخچەلی سەرۆکی مەهەپە دەستیپێکرد، دواتر عەبدوڵا ئۆجالان رێبەری زیندانیکراوی پەکەکە وەڵامی داواکارییەکەی دایەوە و داوای خۆهەڵوەشاندنەوەی لە پەکەکە کرد
پەکەکە لە رۆژانی 5- 7ی ئەم مانگە کۆنگرەی 12ی خۆی بەست و دواتر رایگەیاند، بڕیاریانداوە چەک دابنێن و خۆیان هەڵبوەشێننەوە.