-18

نیشانە ترسناکەکان.. توێژینەوەیەک کاریگەری تیک تۆک لەسەر هەرزەکاران ئاشکرا دەکات

زۆرێک لە لێکۆڵینەوەکانی پێشووتر کاریگەرییە بەرفراوانەکانی بەکارهێنانی سۆشیال میدیایان لەسەر تەندروستی دەروونی ئاشکرا کردووە.

هەروەها تیشکی خستە سەر نیگەرانییەکان سەبارەت بە زیادبوونی خەمۆکی و دڵەڕاوکێ و فشار. بەڵام کاریگەرییەکانی پلاتفۆرمی ڤیدیۆی کورت کە بە ناوەڕۆکی کورت و سەرنجڕاکێشیان تایبەتمەندن، تا ئێستا کەمتر تێگەیشتوون.

کاریگەری ترسناک
بەڵام توێژینەوەیەکی نوێ کە لەلایەن توێژەرانی چینی لە زانکۆی تیەنجین ئامادەکراوە، کاریگەرییە ترسناکەکانی ئەپڵیکەیشنی تیک تۆکی لەسەر هەرزەکاران ئاشکراکردووە، بەتایبەتی ئەوانەی زۆر گیرۆدەی ئەو ئەپڵیکەیشنەن، بەپێی ماڵپەڕی زانستی “سایپۆست”.

نووسەرانی توێژینەوەکە ڕاپرسییەکیان لەسەر بۆچوونی 1346 هەرزەکار کردووە لە سێ قوتابخانە لە چین، و بە پشتبەستن بە کارلێککردنیان لەگەڵ پلاتفۆرمە کورتە ڤیدیۆییەکان پۆلێنیان کردووە بۆ بەکارهێنەرانی نابەکارهێنەران و بەکارهێنەرانی مامناوەند و بەکارهێنەرانی ئالوودەبوو.

ئاستی بەرزی خەمۆکی و دڵەڕاوکێ
بەکارهێنەرانی ئالوودەبوو ئاستی خەمۆکی و دڵەڕاوکێ و فشاریان بە شێوەیەکی بەرچاو بەرزتر بووە. جگە لەوەش، ڕووبەڕووی ئاستەنگی ئەکادیمی زیاتر بوونەتەوە، لەوانە ئاستی بەرزی فشار، ئەدای خراپتر و قوربانیکردنی دووبارەی قسەکردن بە قسەی ناشرین.

هەروەها پەیوەندییە خێزانییەکانیان زیانیان بەرکەوت، کە بە شێوازی پەروەردەکردنی نەرێنی زیاتر و ئاستی خوێندنی دایک و باوک کەمتر تایبەتمەند بوو.

لە بەرامبەردا، بەکارهێنەرانی مامناوەند جیاوازییەکی بەرچاویان لە تەندروستی دەروونی یان ئەدای ئەکادیمیدا نیشان نەدا بە بەراورد لەگەڵ بەکارهێنەرانی نەبوو، هەرچەندە ژینگە خێزانییەکانیان تایبەتمەندی جیاوازیان نیشان دا.

لێکۆڵینەوەی زیاتر
بەڵام توێژینەوەکە کە لە گۆڤاری توێژینەوەی دەروونیدا بڵاوکراوەتەوە، دان بە هەندێک سنووردارکردندا دەنێت و جەخت لەوە دەکاتەوە کە کارپێکردنی دۆزینەوەکان لە دەرەوەی دیمۆگرافیای هەرزەکارانی چینی نادیارە.

سەرەڕای ئەوە، دیزاینی بڕبڕەیی ڕێگری دەکات لە دامەزراندنی پەیوەندییەکی هۆکارانە لە نێوان بەکارهێنانی ئەپی ڤیدیۆی کورت و دەرەنجامە چاودێرکراوەکان.

هەروەها توێژەران هۆشداری دەدەن لە گشتاندنی دۆزینەوەکان، ئەمەش پێشنیاری ئەوە دەکات کە لێکۆڵینەوەی زیاتر پێویستە لە سەرانسەری چوارچێوە کولتوورییە جیاوازەکان و گروپە تەمەنییەکان.

هەواڵ

موقتەدا سەدر هەڵبژاردن رەتدەکاتەوە و چاوەڕێی دوو ئەگەرە

سەرەڕای کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و بەشدارینەکردنی لە هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق، بەڵام موقتەدا سەدر هێشتا مۆتەکەی دەسەڵاتدارانی عێراقە، ئەمەش وایکردووە لەلایەک چاویان لەسەر هەڵبژاردن بێت و لەلایەکیش چاویان لەسەر سەدر بێت، خودی موقتەدا سەدریش چاوەڕێی روودانی دوو ئەگەرە لە عێراق.

موقتەدا سەدر سەرکردەی ڕەوتی سەدر، هێشتا یەکێکە لە گەورەترین مەتەڵە سیاسییەکان، کە ڕووبەڕووی نەیارەکانی دەبێتەوە لە چوارچێوەی هەماهەنگیدا، یان تەنانەت لایەنگران و هاوپەیمانە نزیکەکانی.

لەدوای بڕیارە بەناوبانگەکەی سەدر بۆ کشانەوەی کوتلە پەرلەمانییەکەی کە خاوەنی 72 کورسی پەرلەمانی بوو، لە هاوینی 2022 و راگەیاندنی ڕەتکردنەوەی کارکردن لەگەڵ "گەندەڵکاران" کە مەبەستی چوارچێوەی هەماهەنگی بوو، پێشبینیەکان سەبارەت بە هەنگاوی داهاتووی سەدر بەردەوام مشتومڕی لە نێوان سیاسەتمەداران و شیکەرەوەکان و تەنانەت هاوڵاتیانی ئاسایی دروستکردووە.

موقتەدا سەدر لە هەموو پەیامەکانیدا سەبارەت بە کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و هەڵبژارد، تەنها ئاماژەی بە چینێکی گەندەڵی دەسەڵاتدار کردووە، بەبێ ئەوەی هیچ نیازێکی تری خۆی بخاتەڕوو، بەڵام سەرکردەویەکەی چوارچێوەی هەماهەنگی خواستی سەدر ئاشکرا دەکات.

سەرکردەیەک لە چوارچێوەی هەماهەنگی کە نەیویست ناوی ئاشکرا بکرێت، بە ڕۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى راگەیاندووە، سەدر سیستەمێکی دەوێت کە لەگەڵ تێڕوانینی خۆیدا بگونجێت، کە لەوانەیە لەگەڵ تێڕوانینی ئەوانی تردا نەگونجێت.

ئەو سەرکردەیەی چوارچێوەی هەماهەنگی پێیوایە، کشانەوەی ئێستای موقتەدا سەدر لە پرۆسەی سیاسی و بایکۆتی هەڵبژاردن، لەم دیدگایەوە سەرچاوە دەگرێت نەک ڕق لە کاری سیاسی.

ئاماژە بە پێگە و بەهێزی سەدر دەکات لە دەرەوەی پرۆسەی سیاسی و دەڵێت: لەوانەیە یارییەکە بە تەواوی بگۆڕێت تەنانەت ئەگەر لە پێشبڕکێی هەڵبژاردنیش دوور بێت، هەر بۆیە، چوارچێوەی هەماهەنگی چاوێکیان لەسەر هەڵبژاردنەکان و چاوەکەی دیکەش لەسەر سەدرە.

لەگەڵ ئەوەی لایەنەسیاسییەکان و چاودێرانی سیاسی پێیانوابوو، سەدر لە چوار ساڵی رابروودا، شەقامی لە بەرژەوەندی خۆی ساز و ئامادەکردووە بۆ چوونە سەر سندوقەکانی دەنگدان، بەڵام لە بڕیارێکی چاوەڕواننەکراودا، سەدر بایکۆتکردنی هەڵبژاردنی راگەیاند، هەرچەندە سەرۆک کۆماری عێراق بە فەرمی داوای لێکرد بە بڕیارەکەیدا بچێتەوە، بەڵام ئەو سوربوو لەسەر بڕیارەکەی.

لە ناوەڕاستی مانگی تەمووزی ساڵی ڕابردوودا، موقتەدا سەدر بڕیارێکی دەرکرد بۆ دوورخستنەوەی 31 کەس لە بزووتنەوەکە و باڵی سەربازی سەرایا سەلام، بەهۆی ئاماەکارییان بۆ بەشداریکردنیان لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا.

سەرکردەیەکی رەوتی سەر بە رۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى وتووە، ڕەوتی سەدر پشتگیری لە هیچ لیست و کاندیدێک ناکات لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا، ئەو سەرکردەیە ڕەتی دەکاتەوە پێشبینی هەنگاوەکانی داهاتووی سەدر بکات و دەڵێت: هەموو شتێک دەگونجێت، بەڵام کەس نازانێت چۆن و کەی ڕوودەدات.

ئەو سەرکردەیە ئاماژەی بەوەکردووە، کە سەدر درکپێدەکات و گرەو لەسەر ئەگەری داڕمانی چوارچێوەی هەماهەنگی دەکات بە تێپەڕبوونی کات، چونکە بڕوا وایە سیستەمی سیاسی ئێستا بە ئاسانی چاکسازی ناکرێت.

دەشڵێت: سەدر هەموو جۆرە کارێکی سیاسی تاقیکردۆتەوە. بەشداری کردن لە پەرلەمان و کشانەوەی لێی و بەشداریکردن لە حکومەت و کشانەوەی لێی و هەروەها دژایەتیکردنی چالاکی لە شەقامدا و پێدەچێت گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی کە ئەم سیستەمە توانای چاکسازی نییە.

یەکێکی تر لەو ئەگەرانەی کە سەدر چاوەڕێی دەکات، شوێنگرتنەوەی عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەکانە لە عێراق، خودی سەدریش خواستی خۆی بۆ جێگرتنەوەی نەشاردووەتەوە و بەپێی بنەماکانی مەزهەبی شیعە، موقتەدا سەدر هەموو مەرجەکانی تێدایە.