Tech

پێنج تایبەتمەندی کاریگەری زیرەکی دەستکرد لەسەر ژیانی رۆژانە

زیرەکی دەستکرد لە ساڵی ٢٠٢٣دا باوترین بابەتی تەکنەلۆژیا بووە و لە ساڵی ٢٠٢٤ و ساڵانی دواتریشدا بە شێوەیەکی باو دەمێنێتەوە، رۆڵی گرنگی خۆی سەلماندووە لە گۆڕینی شێوازی کارکردنمان و رێکخستنی ژیانمان و ئاسانکاری بۆ ئەنجامدانی ئەرکە جۆراوجۆرەکان.
تەنها بۆ تاکەکان سوودی نییە، بەڵکو وەک لە ماڵپەڕی "العربیة"دا هاتووە کۆمپانیاکانیش سوودیان لە توانا جۆراوجۆرەکانی زیرەکی دەستکرد وەرگرتووە، هەروەها دەستیان کردووە بە بەکارهێنانی پلاتفۆرمەکان لەسەر بنەمای ئەم تەکنەلۆژیایە بۆ شیکردنەوەی داتا و چارەسەرکردنی کێشەکان و خێراکردنی رەوتی کار.
لە ئێستادا زۆربەی خەڵک دەتوانن لە ژیانی رۆژانەیاندا زیرەکی دەستکرد بەکاربهێنن، بەو پێیەی لە ئامێرەکانی ناوماڵ و مۆبایلە زیرەکەکاندا بەردەست بووە کە رۆژانە بەکاریدەهێنین، هەروەها کاریگەری لەسەر ژیانی رۆژانەمان هەبووە بە چەندین شێوە، لەوانە:
١. یارمەتیدان لە رێکخستنی کات و بیرهێنانەوەی ئەرکەکان:
AI ئاسانکاری دەکات بۆ رێکخستنی کات و بیرهێنانەوەی بەروارە دیاریکراوەکان و دروستکردنی خشتەی کارەکان، ئەمەش رێگەت پێدەدات سەرنجت لەسەر گرنگترین ئەرکەکان بێت، توانای بەرهەمهێنان بەرز دەکاتەوە.
٢. باشترکردنی ژینگەی ماڵەوە: ئامێرە زیرەکەکانی ماڵەوە کە پشت بە زیرەکی دەستکرد دەبەستن لە کارەکانیاندا ئاسانکاریت بۆ دابین دەکەن، یارمەتیت دەدەن ژینگەیەک لە ماڵەوە دروست بکەیت کە لەگەڵ رەفتار و ئارەزووەکانتدا بگونجێت، هەروەها داهێنان و بەرهەمهێنان بەرز دەکاتەوە.
٣. باشترکردنی نووسین: زیرەکی دەستکرد کە لەناو بەرنامە بەناوبانگەکانی نووسیندا دروستکراوە، وەک: مایکرۆسۆفت وۆرد و گووگڵ دۆکس، یارمەتی دۆزینەوە و چاککردنی هەڵەکانی رێنووسی دەدات.
٤. بەرزکردنەوەی ئەزموونی بەکارهێنانی مۆبایلە زیرەکەکان: مۆبایلە زیرەکەکان چەند ساڵێکە پاڵپشتی زۆرێک لە تایبەتمەندی زیرەکی دەستکرد دەکەن، دیارترینیان تایبەتمەندی Face ID ە. لەکاتی دانانی مۆبایلەکەدا بەکارهێنەر دەتوانێت Face ID وەک جۆرێک لە پاراستن چالاک بکات، هەروەها مۆبایلە زیرەکەکە هەر جارێک هەوڵی کردنەوەی قفڵی مۆبایلەکە بدەیت وێنەی دەموچاوت دەگرێت و شیکاری بۆ دەکات، ئەم پرۆسەیە پشت بە زیرەکی دەستکرد دەبەستێت بۆ بەراوردکردنی شێوەی دەموچاوت لەگەڵ ئەو وێنەیەی کە مۆبایلەکە گرتوویەتی لە کاتی دانانی Face ID.
٥. ئەنجامی گەڕانی ئۆنلاین بە خواستی خۆت: بزوێنەری گەڕان زیرەکی دەستکرد بەکاردەهێنێت بۆ چاودێریکردنی ئارەزووەکانت و ئەو سایتانەی کە سەردانیان دەکەیت و ریکلامەکانت پیشان دەدەن کە پەیوەندییان بە ئارەزوو و شوێنەکەتەوە هەیە، فەیسبووک و ئینستاگرام ستراتیژی هاوشێوەیان هەیە سەبارەت بە دەرکەوتنی رێکلامەکان، ئەمەش وا دەکات ئەزموونی گەڕانی ئەم بەرنامانە بەپێی ئارەزووەکانی خۆی بۆ هەر بەکارهێنەرێک بێت.

هەواڵ

هەرێمی کوردستان بە یاساکەی عێراق زیاتر لە 35 هەزار کەس پێکەوە خانەنشین دەکات

ئەمساڵ هەرێمی کوردستان زیاتر لە 35 هەزار کەس پێکەوە خانەشین دەکات، هەر کەسێکیشیان تەمەنی خزمەتی 25 ساڵ بێت 18 مووچەی پێکەوە پێدەدرێت. پێشبینی دەکرێت، بە خانەنشینی بوونی ئەو ژمارە فەرمانبەرە دەرگای دامەزراندنی نوێ بەڕوی بەشێک لە گەنجاندا بکرێتەوە.

حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕیاریداوە، تەنها لە مانگی کانوونی دووەمی ئەمساڵدا زیاتر لە 35 هەزار فەرمانبەر خانەنشین بکات. 

بەشی کارگێڕی سەرجەم فەرمانگەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان ماوەی دوو ڕۆژە سەرقاڵی ئامادەکردن و رێکخستنی لیستی ئەو فەرمانبەرانەن کە خانەنشین دەکرێن.

بەپێی ڕێکارەکان، ئەو کەسانەی لەم قۆناغەدا خانەشین دەکرێن، لەدایکبووانی ساڵەکانی 1962،1963،1964ن لەگەڵ لەدایکبووانی مانگی یەکی ساڵی 1965 کە تەمەنیان بووەتە 60 ساڵ خانەنشین دەکرێن.

یاساکەی عێراق بۆ خانەشینکردنی فەرمانبەران بەکاردەهێنرێت
کۆتایی مانگی تشرینی دووەمی 2022، دادگاى باڵاى فیدراڵى عێراق، بڕیاریدا بە پابەندکردنی حکومەتى هەرێمى کوردستان بە کارکردن بە یاسای ژمارە 9ـی ساڵی 2014ـی تایبەت بە یاسای یەکگرتوی خانەنشینی عێراق، بەگوێرەى یاساکە کەمترین موچەى خانەنشینى 400 هەزار دینار دەبێت.

تەموزی 2024، حکومەتی هەرێمی کوردستان پابەندبوونی خۆی بە بڕیارەکەی دادگای فیدراڵیەوە ڕاگەیاند و بڕیاریدا ئەو یاسایە بۆ خانەنشینکردنی فەرمانبەرانی بەکاربهێنێت. 

حکومەتی هەرێمی کوردستان لە خانەنشینکردنی ئەم فەرمانبەرە نوێیانەشدا پشت بە هەمان یاسا دەبەستێت، بەڵام بڕیاریداوە، تەمەنی خانەنشینیی لە 63 ساڵەوە بۆ 60 ساڵی كەم بکرێتەوە. 

بەپێی یاسای خانەنشینی عێراق کە هەرێمی کوردستان بۆ خانەنیشینی بوونی فەرمانبەران بەکاریدەهینێت، هەر فەرمانبەرێک لە کاتی خانەنشینیدا ئەگەر 25 ساڵ خزمەتی هەبێت، 12 مووچە وەک پاداشتی ساڵانی خزمەت پێدەدرێت لەگەڵ شەش مووچەی مۆڵەتی کۆکراوە.

کەسوکاری شەهیدان دەتوانن خانەنشین نەبن
وەزارەتی دارایی و ئابوریی هەرێمی کوردستان مافی بەردەوامبوون بەو کەسانە دەدات کە خاوەن شەهیدی پلە یەک و دوون و تەمەنی خانەشینیان تەواو کردووە. 

بەپێی ڕاگەیەندراوی وەزارەتەکە، ئەو کەسانەی کەسی پلە یەک و پلە دوویان شەهیدە، فۆڕمێکی تایبەتی وەزارەتی دارایی عێراقییان پڕکردوەتەوە، بە مەبەستی "ئەنجامدانی کاری پێویست و بەردەوامبوونیان لە خزمەت".

ژمارەی خانەنشیان 
بەپێی دوایین ڕاپۆرتی وەزارەتی دارایی و ئابوری بۆ ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، 277 هەزار و 541 کەس لە هەرێمی کوردستان خانەنشینن.

بەپێی داتاکانی وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان، مووچەی یەک مانگی خانەشینان پێویستی بە زیاتر لە 180 ملیار دیناری مانگانە هەیە. 

دامەزراندن دەکرێتەوە؟ 
خانەنشین بوون، ڕێگەیەکە بۆ نوێکردنەوەی فەرمانگە و دامەزراوە حکومییەکان بە گەنجان و لاوان، چونکە پێویستە لەگەڵ خانەشینبوونی توێژێکدا توێژێکی نوێ دابمەزرێت. 
تا ئێستا حکومەتی هەرێمی کوردستان هیچ، ڕێکار و ڕێنماییەکی بڵاونەکردوەتەوە کە تایبەت بێت بە دامەزراندنی فەرمانبەری نوێ لە شوێنی ئەو فەرمانبەرانەی خانەنشین دەکرێن، بەڵام  پێشبینی دەکرێت، بە خانەنشینی بوونی ئەو ژمارە فەرمانبەرە دەرگای دامەزراندنی نوێ بەڕوی بەشێک لە گەنجاندا بکرێتەوە.