-18

پێنج جۆری چەرەسات بۆ بەهێزکردنی یادەوری منداڵەکەت

ماڵپەڕی "الیوم السابع" لە بابەتێکی تەندروستیدا هەندێک چەرەساتی ئاشکراکردووە کە توانای دەروونی و زیرەکیی منداڵەکەت گەشە پێدەدەن، کە ئەمانەن:
گازۆ:
گازۆ بەتامە و سوودی زۆرە، مادەی کانزایی چاکی تێدایە وەک (مەگنیسۆم، زینک، ئاسن و فۆسفۆر) ئەوانە باشن بۆ بەرگری جەستە، لەگەڵ ئەوەشدا پەرە بە کرداری هەرس دەدەن و زیرەکی منداڵەکەت دەدەن.
بادەم:
بادەم بەوە ناسراوە کە سوودی بۆ گەشەی منداڵ هەیە، فیتامین E تێدایە کە توانای تەرکیز و زیرەکی منداڵەکەت بەرز دەکاتەوە.
گوێز:
گوێز تەندروستە بۆ گەشەی مێشک و ، دەوڵەمەندە بە کانزاکانی وەک ئاسن و کالیسیۆم و زینک و مس. سەرچاوەیەکی نایابی ترشە چەوریەکانی ئۆمیگا ٣ و ڕیشاڵ و پرۆتین و پێویستە رۆژانە بدرێت بە منداڵان.
عەلی بابا:
دەوڵەمەندە بە چەوری تەندروست و تایبەتمەندی دژە ئۆکسیدی هەیە، هەروەها مادەی کانزایی وەک (ئاسن، زینک و مس).
فستق:
لەگەڵ ئەوەی تامی خۆشە، چەوری تەندروست، ئاسن، ڤیتامینE، زینک و ماددە ریشاڵییەکانی تێدایە، بەمەش سوودێکی باش بە منداڵەکەت دەگەیەنێت.

هەواڵ

بەرهەمهێنانی نەوت راگیراوە و تا هەرێمی کوردستانیش نەوت رادەست نەکات مووچە نایەت

بەپێی رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق تا نەوت رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ نەکرێت بەغدا پارەی مووچە رەوانە ناکات؛ زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان راگیراوە. 

 حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای چەندین کۆبوونەوە لەگەڵ حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان رێککەوتنی کرد. 

بەپێی دەقی ئەو رێککەوتنە کە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڵاویکردوەتەوە، تا وەزارەتی نەوت و کۆمپانیا سۆمۆ وەرگرتنی نەوت لە بەندەری جەیهان پشتراست نەکەنەوە، وەزارەتی دارایی پارە بۆ هەرێمی کوردستان نانێرێت. 

بەپێی رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا دەبێت هەرێمی کوردستان رۆژانە 280 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم بهێنێت، 230 هەزاری بداتە بەغدا و 50 هەزاریشی لە ناوخۆدا بەکاربهینێتەوە. 

ناردنی پارەی مووچە بە مەرجی رادەستکردنی نەوت لە کاتێکدایە زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشی درۆنییەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان رایگراوە. 

عەزیز ئەحمەد جێگری بەڕێوەبەری نوسینگەی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان - ئەپیکور لە دوو راگەیەندراوی جیاوازدا رایانگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە هەرێمی کوردستان نزیکەی 200 هەزار بەرمیل بەرهەمهێنانی نەوتی لەدەستداوە. 

ئەگەرچی هەولێر و بەغدا رێککەوتنیان کردووە، بەڵام ناو بەناو هێرشی دۆرنییەکان دەست پێدەکەنەوە و کێڵە نەوتییەکان بە ئامانج دەگرن دیار نیە درۆنەکان رێگە بە دەستپێکردنەوەی نەوت دەدەن یاخود هێرش دەکەنەوە. 

هەموو ئاماژەکان بەو ئاڕاستەیەن رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا کۆتایی بە هێرشی درۆنەکان بهێنێت، چونکە ئەو هێرشانە وەک کارتی فشار دژی هەرێمی کوردستان دەبینران تا نەرمی بۆ رێککەوتن بنوینێت و نەوتەکەی رادەست بکات.