-18

شەش هۆکار بۆ ئەوەی چا نەدەیت بە منداڵەکەت

پشدەر عەبدوڵا ئیسماعیل پزیشکی پسپۆڕی نەخۆشییەکانی منداڵان سەبارەت بە هۆکاری ئەوەی نابێت چا بدرێت بە منداڵ ڕوونیکردووەتەوە:

۱- لەبەر ئەوەی چا بڕێکی زۆر کافاینی تێدایە، کەواتە دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی فشاری خوێن و دروستکردنی دوودڵی، دڵەڕاوکێ و چالاکبوونی منداڵەکە بۆیە کێشە بۆ خەوی منداڵەکە دروست دەکات.
۲- چۆن لە گەورە کاریگەریی هەیە و سەر ئێشە دروست دەکات ئەگەر ڕۆژێک نەتوانیت بیخۆیتەوە بەهەر هۆیەک، ئەوە لە منداڵیش دوای فێربوونی ئەگەر ڕۆژێک نەیخواتەوە ئەوە تووشی سەرئێشەو توڕەبوون دەبێت.
۳-ئەگەر لە جیاتی کوپێک چا کوپێک شیری پێبدەیت، ئەوا وزەیەکی زۆرتر و تەندروستر دەبەخشێت بە منداڵەکە چونکه گەدەی منداڵ بچووکە، بۆیە لەوانەیە بە چاکە بڕێکی زۆر گەدەی داگیربکات و نەهێڵێت جێگەی خواردنی سوودبەخشی تر ببێتەوە.
٤- لەبەر ئەوەی منداڵ بڕێکی زۆر شەکر دەکاتە چایەکەوە بۆیە زیانێکی زۆر بە ددانەکانی دەگەیەنێت.
٥- لەبەر ئەوەی چا وەکو دەرمانی میزپێکەر ئیش دەکات بۆیە دەبێتە هۆی بەفیڕۆدانی بڕێکی زۆر کالسیۆم لە میزدا.
٦-زۆربەی کات کێشەی گەدە وەک دڵەکزێ بۆ منداڵ دروست دەکات.
ئەو پسپۆڕە ئاماژەی بەوەکردووە، هەندێک سەرچاوە دەڵێن کە چا دەبێتە هۆی کەمتر هەڵمژینی ماددەی ئاسن لە ڕیخۆڵەکاندا و دواتر دەبێتە هۆی کەمخوێنی، بەڵام هەندێک سەرچاوە ڕەتی دەکەنەوە کە هیچ پەیوەندییەکی بەوەوە هەبێت.

زانست

دۆزینەوەی ئەڵماس لە هەسارەیەکی کۆمەڵەی خۆردا

توێژەرانی چین و بەلجیکا ئەم توێژینەوەیەیان ئەنجامداوە کە ئاماژە بەوە دەکات، ئەم چینە تا ١٨ کیلۆمەتر ئەستوورە. ئەم دۆزینەوە دەرخەری پێشکەوتنێکی بەرچاوە لە تێگەیشتن لە پرۆسەکانی جیاکردنەوەی هەسارەکان.

دەرکەوتووە کە ڕووی تاریکی نائاسایی عەتارد بەهۆی بوونی بەربڵاوی گرافیتەوەیە.

یانهاو لین، یەکێک لە نووسەرانی توێژینەوەکە سەبارەت بە دۆزینەوەی ئەم قەبارە ئەڵماسە لەسەر عەتارد دەڵێت: ساڵانێک لەمەوبەر بۆم دەرکەوت کە بوونی ئەو بڕە کاربۆنە لەم هەسارەدا ڕەنگە لێکەوتەی گرنگی هەبێت. بەم شێوەیە تێگەیشتم کە دەبێ لەناو ئەم هەسارەیەدا شتێکی تایبەت ڕوویدابێت.