-18

شەش هۆکار بۆ ئەوەی چا نەدەیت بە منداڵەکەت

پشدەر عەبدوڵا ئیسماعیل پزیشکی پسپۆڕی نەخۆشییەکانی منداڵان سەبارەت بە هۆکاری ئەوەی نابێت چا بدرێت بە منداڵ ڕوونیکردووەتەوە:

۱- لەبەر ئەوەی چا بڕێکی زۆر کافاینی تێدایە، کەواتە دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی فشاری خوێن و دروستکردنی دوودڵی، دڵەڕاوکێ و چالاکبوونی منداڵەکە بۆیە کێشە بۆ خەوی منداڵەکە دروست دەکات.
۲- چۆن لە گەورە کاریگەریی هەیە و سەر ئێشە دروست دەکات ئەگەر ڕۆژێک نەتوانیت بیخۆیتەوە بەهەر هۆیەک، ئەوە لە منداڵیش دوای فێربوونی ئەگەر ڕۆژێک نەیخواتەوە ئەوە تووشی سەرئێشەو توڕەبوون دەبێت.
۳-ئەگەر لە جیاتی کوپێک چا کوپێک شیری پێبدەیت، ئەوا وزەیەکی زۆرتر و تەندروستر دەبەخشێت بە منداڵەکە چونکه گەدەی منداڵ بچووکە، بۆیە لەوانەیە بە چاکە بڕێکی زۆر گەدەی داگیربکات و نەهێڵێت جێگەی خواردنی سوودبەخشی تر ببێتەوە.
٤- لەبەر ئەوەی منداڵ بڕێکی زۆر شەکر دەکاتە چایەکەوە بۆیە زیانێکی زۆر بە ددانەکانی دەگەیەنێت.
٥- لەبەر ئەوەی چا وەکو دەرمانی میزپێکەر ئیش دەکات بۆیە دەبێتە هۆی بەفیڕۆدانی بڕێکی زۆر کالسیۆم لە میزدا.
٦-زۆربەی کات کێشەی گەدە وەک دڵەکزێ بۆ منداڵ دروست دەکات.
ئەو پسپۆڕە ئاماژەی بەوەکردووە، هەندێک سەرچاوە دەڵێن کە چا دەبێتە هۆی کەمتر هەڵمژینی ماددەی ئاسن لە ڕیخۆڵەکاندا و دواتر دەبێتە هۆی کەمخوێنی، بەڵام هەندێک سەرچاوە ڕەتی دەکەنەوە کە هیچ پەیوەندییەکی بەوەوە هەبێت.

هەواڵ

لە قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا

لە قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا
سلێمانی - MIC
ژیلان محەمەد ئەمین، کچە کوردێکی تەمەن 24 ساڵە و یەکێکە لە قوربانییەکانی رووداوەکەی دوێنێ سێشەممەی نێوان فەرەنسا و بەریتانیا.
ژیلان لەگەڵ چەند کەسێکی دیکەدا و یەکێک بووە لەو 100 سەرنشینەی کە لەناو بەلەمێکی پەڕینەوەدابوون لە فەرەنساوە بۆ بەریانیا.
بەڵام پێش گەیشتنیان چەند کەسێک دەکەونە ناو ئاوەکەوەو دەخنکێن کە یەکێکیان ژینایە.
زانیاری ئەوە هەیە، رووداوەکە بەهۆی زۆری ژمارەی سەرنشینانی سەر بەلەمەکەوە بوبێت، بەتایبەت کاتێک کە بەلەمەکە کەوتوەتە ڕێ، ژمارەیەک کۆچبەری ئەفریقیش لەڕێگەی بەکارهێنانی فشارەوە چونەتە ناو بەلەمەکەوە و هەندێکیش دەڵێن شەڕ و ئاڵۆزی روویداوە.
هێشتا بەتەواوی هۆکاری خنکانی ژیلان و ئەوانی دیکە نییە، روونیش نییە کە ئاخۆ جگە لە ژیلان لەناو خنکاوەکاندا کوردی دیکە هەیە یان نا، بەڵام ئەوەی دەزانرێت کە بەشێکی زۆری کۆچبەرەکانی سەر بەلەمەکە عێراقی بوون و لەناو عێراقیەکانیشدا ژمارەیەک کورد هەبوون.
تائێستا نازانرێت کە ئاخۆ ژیلان محەمەد بەتەنها کۆچیکردوە یان خزم و کەسوکاری لەگەڵدا بووە.
ساڵانە لەکاتی پەڕێنەوەی کۆچبەران لەنێوان فەرەنسا بۆ بەریتانیا دەیان کۆچبەر دەخنکێن، ئەوەش لەپێناو گەیشتنیان بۆ ئەو وڵاتە و مافی بەدەستهێنانی مانەوەیان.
هەرچەندە لەچەند رۆژی رابردوودا پەرلەمانی بەریتانیا یاسای ناردنی کۆچبەرانی نایاسایی وڵاتەکەی بۆ رواندا پەسەند کرد ئەوەش وەک هەولیک بۆ رێگریکردن لە چوونی کۆچبەران بۆ ئەو وڵاتە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هێشتا کۆچبەران بە یەکێک لە وڵاتە دڵخوازەکەی خۆیان دەزانن بۆ مانەوەیان و وەرگرتنی مافی پەنابەری.