تەندروستی
تەندروستی جیهانی یەکەم مردنی مرۆڤ بەهۆی ئەنفلۆنزای باڵندە گۆڕاوەوە پشتڕاست دەکاتەوە
2024-06-08
ڕۆژی چوارشەممە ڕێکخراوی
تەندروستی جیهانی گیانلەدەستدانی کەسێکی ڕاگەیاند لە ئەنجامی یەکەم تووشبوون بە جۆری
ئەنفلۆنزای باڵندە کە لە تاقیگە پشتڕاستکرایەوە.
ڕێکخراوەکە
ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو پیاوە تەمەن ٥٩ ساڵە کە لە مەکسیک نیشتەجێیە، لە ٢٤ی نیسان
دوای ئەوەی تووشی تا و هەناسە تەنگی و سکچوون و ماندوێتی گشتی بووە، گیانی لەدەستداوە.
ئەمە یەکەم حاڵەتی
تووشبوونی مرۆڤ بوو لە جیهاندا کە لە تاقیگەدا پشتڕاستکرایەوە بە جۆری A (H5N2)ی ئەنفلۆنزای باڵندە و یەکەم حاڵەتی
تووشبوون بە ڤایرۆسی H5 بوو
لەنێو مرۆڤەکاندا لە مەکسیک.
ڕێکخراوەکە
ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو کەسە هیچ پێشینەیەکی بەرکەوتنی بە پەلەوەر و ئاژەڵی دیکە
نەبووە
مەکسیک حاڵەتەکانی
تووشبوون بە گۆڕاوی A (H5N2)ی ڤایرۆسی ئەنفلۆنزای باڵندە لە باڵندەی پەلەوەردا دەستنیشانکردووە.
ڕێکخراوەکە
ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو کەسە تووشی چەندین حاڵەتی پزیشکی پێشتر هەبووە و بۆ ماوەی
سێ هەفتە لە جێگادا بووە، بە هۆکاری دیکە، پێش ئەوەی نیشانە توندەکانی دەربکەوێت.
شارەزایان هۆشداری
دەدەن لەوەی ڤایرۆسی پشت بڵاوبوونەوەی ئەنفلۆنزای باڵندە لە سەرانسەری جیهاندا بەخێرایی
گۆڕانکاری بەسەردا دێت، لەگەڵ زیادبوونی داوای کوتانی پەلەوەر.
لە ساڵی ١٩٩٦ەوە
ڤایرۆسی ئەنفلۆنزای باڵندە بووەتە هۆی پەتایەکی وەرزی بە شێوەیەکی سەرەکی.
بەڵام لە ناوەڕاستی
ساڵی ٢٠٢١دا "شتێک ڕوویدا" کە وایکرد زیاتر توانای تووشبوون بە هەوکردنەکەی
هەبێت، بەپێی وتەی ڕیچارد ویبی، پسپۆڕی ڤایرۆسناس و بەڕێوەبەری سەنتەری توێژینەوەی
نەخۆشییە باڵندەییەکانی ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی، کە پێشتر لەگەڵ ئاژانسی فرانس
پرێس لەسەر ئەو بابەتە قسەی کردووە.
لەو کاتەوە پەتاکە
ساڵانە بووە و ناوچە نوێیەکانیش تەشەنەی کردووە، جگە لە سەربڕینی دەیان ملیۆن پەلەوەر،
بەهۆیەوە ژمارەیەکی زۆر باڵندەی کێوی گیانیان لەدەستداوە.
ویبی وتی ئەم پەتایانەی
ئەنفلۆنزای باڵندە خراپترین پەتاکانن تا ئێستا.
توێژەرەکە سەرپەرشتی
توێژینەوەیەکی کردووە کە ئەنجامەکانی لە گۆڤاری Nature Communications بڵاوکراونەتەوە و دەریخستووە کە ڤایرۆسەکە
بە خێرایی پەرەی سەندووە لەگەڵ بڵاوبوونەوەی لە ئەوروپاوە بۆ ئەمریکای باکوور.
More News
 copy.jpg)
Most Popular
-
دوو ژن لە قۆناغی سەختدا پارتی و یەکێتیان ئاشت کردەوە
هەواڵ2025-03-08
1
-
مۆڵەتە 120 رۆژییەکەی ئەمریکا کۆتاییهات، عێراق هەناردەکردنی غاز لە ئێرانەوە رادەگرێت
هەواڵ2025-03-08
2
-
دانیال میتران .. ئەو ژنەی ئازاری ئاوارەیی کورد گەیاندییە کوردستان
هەواڵ2025-03-08
3
-
هەولێر و بەغدا پێکەوە کار بکەن… واشنتن فشاری نوێ لە حکومەتەکەی سودانی دەکات
هەواڵ2025-03-10
4
-
لە 9 کابینەی حکومەتی هەرێمی کوردستان تەنها 18 جار ژنان پۆستی وەزیرییان پێدراوە
هەواڵ2025-03-08
5
-
ناوەڕۆکی رێککەوتنی 11ـی ئازار… بارزانییەکان بە وەچەرخانی سیاسی ناوی دەبن
هەواڵ2025-03-11
6
-
بە ستراتیژێکی نێودەوڵەتی نێوانی منداڵبوون لە عێراق و هەرێمی کوردستان تا سێ ساڵ زیاد دەکرێت
هەواڵ2025-03-09
7
-
رێککەوتنی شەرع و عەبدی.. سعودیە و قەتەر پێشوازی لێدەکەن و تورکیا بێدەنگە
هەواڵ2025-03-11
8
هەواڵ
11ی ئازارەکەی ڕۆژئاوای کوردستان، خاڵە لێکچوو جیاوازەکانی لەگەڵ 11ی ئازارەکەی بارزانی و سەدام
2025-03-11
رۆژنامەنوس کاوە شێخ عەبدوڵا لە وتارێکدا ڕێککەوتنی
ئەحمەد و شەرع و مەزڵوم عەبدی بە 11ی ئازارەکەی
ڕۆژئاوای کوردستان ناودەبات، بەو پێیەی ئەمڕۆ ٥٥ ساڵ تێپەڕدەبێت بەسەر رێککەوتنی 11ی ئازار کە لە
نێوان مەلا مستەفا بارزانی و سەدام حسێندا ئیمزاکرا.
کاوە شێخ عەبدوڵا
نوسیویەتی: بەپێی بڵاوکردنەوەی تەنیا خاڵە سەرەکییەکانی ڕێککەوتنەکەی ئەحمەد شەرع
و مەزڵوم عەبدی، دوو خاڵی زۆر لێکچووی تێدایە لەگەڵ رێککەوتننامەی ۱۱ی ئازار لەنێوان سەدام حسێن و مەلا مستەفادا.
یەکەم: ئیعترافکردن
بە هەبوونی کورد وەک بەشێکی گرنگ و کاریگەر لە عێراق و سوریادا لەناو دوو ڕێککەوتنی
دەوڵەت و لایەنی کورددا.
دووەم: تێکەڵکردنی
هێزی چەکداری کورد لەناو سیستمی سەربازیی و بەرگریی عێراق و سوریادا، تێکەڵکردن نەک
حەلکردن، کە پێشتر هەردوو دەوڵەتەکە بەو هێزانەیان
دەوت یاخی و هەڵگەڕاوە و خراپەکار.
خاڵی تری لێکچوون
هەیە بەڵام بەلاوازی، بۆ نموونە: جێبەجێکردنی ڕێککەوتنامەکان بە ماوەیەکی درێژ، لە
عێراق دانرا لە چوار ساڵدا جێبەجێ بکرێ، بەڵام لە سوریا نزیکەی 10 مانگ.
خاڵی جیاوازی نێوانیان
ئەوەیە، حکومەتی ئەوسای عێراق لە کاتی ئیمزاکردنی ڕێککەوتنەکەدا بەهێزبوو، پێشتریش
لە دەستووری عێراق لەسەردەمی عەبدولکەریم قاسمدا جێگیرکرابوو، کە کورد لەگەڵ عەرەب هاوبەشە لە پێکهێنانی
عێراق.
بەڵام لە سوریا
ئێستا حکومەت نەک بەهێز نییە بەڵکو گیرۆدەیە بە دنیایەک کێشەی سیاسیی و و سەربازیی
و ئابوورییەوە، هەروەها پێشتر نەک ئیعتراف نەبوو بە هەبوونی کورد وەک پێکهاتە بەڵکو
ڕەتکردنەوەو بێمافکردنیش هەبوو.
جیاوازییەکی تر
ئەوەیە: لەم رێککەوتنەی رۆژئاوا و دیمەشق، ئەمریکا و ڕوسیا و تورکیا ڕاستەوخۆ
ئاگادارن و ڕۆڵیان هەیە لە گەیشتن بەم ئەنجامە لەنێوان شەرع و جەنەڕاڵ مەزڵومدا، بەڵام
لەوەی نێوان مەلا مستەفا و سەدامدا ئێرانی شا بەئاشکرا پێیناخۆشبوو ئەمریکاش دڵی
شای لا مەبەست بوو، بەڵام ڕوسیا پشتیوانی لە ڕێککەوتنەکە کرد.
لێکچوونێکی سادە
و ناگرنگی ئەو دوو ڕێککەوتنە ئەوەیە، ئەوەی باشوور لە 11ی ئازاری 1970 ئیمزاکرا، ئەوەی ڕۆژئاوا 10ی ئازاری 2025 واتا 55 ساڵی پڕ لە ڕووداو و جیاوازی
تەمەنیانە.
