تەندروستی

تەندروستی جیهانی یەکەم مردنی مرۆڤ بەهۆی ئەنفلۆنزای باڵندە گۆڕاوەوە پشتڕاست دەکاتەوە

Mic
2024-06-08

ڕۆژی چوارشەممە ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی گیانلەدەستدانی کەسێکی ڕاگەیاند لە ئەنجامی یەکەم تووشبوون بە جۆری ئەنفلۆنزای باڵندە کە لە تاقیگە پشتڕاستکرایەوە.

ڕێکخراوەکە ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو پیاوە تەمەن ٥٩ ساڵە کە لە مەکسیک نیشتەجێیە، لە ٢٤ی نیسان دوای ئەوەی تووشی تا و هەناسە تەنگی و سکچوون و ماندوێتی گشتی بووە، گیانی لەدەستداوە.
ئەمە یەکەم حاڵەتی تووشبوونی مرۆڤ بوو لە جیهاندا کە لە تاقیگەدا پشتڕاستکرایەوە بە جۆری A (H5N2)ی ئەنفلۆنزای باڵندە و یەکەم حاڵەتی تووشبوون بە ڤایرۆسی H5 بوو لەنێو مرۆڤەکاندا لە مەکسیک.

ڕێکخراوەکە ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو کەسە هیچ پێشینەیەکی بەرکەوتنی بە پەلەوەر و ئاژەڵی دیکە نەبووە
مەکسیک حاڵەتەکانی تووشبوون بە گۆڕاوی A (H5N2)ی ڤایرۆسی ئەنفلۆنزای باڵندە لە باڵندەی پەلەوەردا دەستنیشانکردووە.

ڕێکخراوەکە ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەو کەسە تووشی چەندین حاڵەتی پزیشکی پێشتر هەبووە و بۆ ماوەی سێ هەفتە لە جێگادا بووە، بە هۆکاری دیکە، پێش ئەوەی نیشانە توندەکانی دەربکەوێت.

شارەزایان هۆشداری دەدەن لەوەی ڤایرۆسی پشت بڵاوبوونەوەی ئەنفلۆنزای باڵندە لە سەرانسەری جیهاندا بەخێرایی گۆڕانکاری بەسەردا دێت، لەگەڵ زیادبوونی داوای کوتانی پەلەوەر.

لە ساڵی ١٩٩٦ەوە ڤایرۆسی ئەنفلۆنزای باڵندە بووەتە هۆی پەتایەکی وەرزی بە شێوەیەکی سەرەکی.

بەڵام لە ناوەڕاستی ساڵی ٢٠٢١دا "شتێک ڕوویدا" کە وایکرد زیاتر توانای تووشبوون بە هەوکردنەکەی هەبێت، بەپێی وتەی ڕیچارد ویبی، پسپۆڕی ڤایرۆسناس و بەڕێوەبەری سەنتەری توێژینەوەی نەخۆشییە باڵندەییەکانی ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی، کە پێشتر لەگەڵ ئاژانسی فرانس پرێس لەسەر ئەو بابەتە قسەی کردووە.

لەو کاتەوە پەتاکە ساڵانە بووە و ناوچە نوێیەکانیش تەشەنەی کردووە، جگە لە سەربڕینی دەیان ملیۆن پەلەوەر، بەهۆیەوە ژمارەیەکی زۆر باڵندەی کێوی گیانیان لەدەستداوە.

ویبی وتی ئەم پەتایانەی ئەنفلۆنزای باڵندە خراپترین پەتاکانن تا ئێستا.
توێژەرەکە سەرپەرشتی توێژینەوەیەکی کردووە کە ئەنجامەکانی لە گۆڤاری Nature Communications بڵاوکراونەتەوە و دەریخستووە کە ڤایرۆسەکە بە خێرایی پەرەی سەندووە لەگەڵ بڵاوبوونەوەی لە ئەوروپاوە بۆ ئەمریکای باکوور.

More News

Most Popular

Tech

چۆن مۆبایلەکەت لە زیانەکانی گەرما دەپارێزیت؟

Mic
2024-07-27

گۆڤاری "کۆنێکت"ی ئەڵمانی ئەم ئامۆژگاری و ڕێنماییە بەسوودانەی خوارەوەی خستووەتەڕوو بۆ پاراستنی مۆبایل لە گەرمای زۆر:
١. ئاگاداری توانای گەرمی پاتری مۆبایلەکەت بە.
٢. مۆبایلەکەت بکوژێنەرەوە کاتێک لەناو ئۆتۆمبێلدایت، لە وەرزی هاویندا واباشە مۆبایل لە پشت پەنجەرەی شووشە یان ناو ئۆتۆمبێل بەجێ نەهێڵرێت، چونکە بەر گەرمای زۆر دەکەوێت، ئەمەش ڕەنگە ببێتە هۆی توانەوەی پلاستیکەکان.
٣. ئاماژە و ئاگادارییەکانی مۆبایلەکەت کە لەسەر شاشە دەردەکەون فەرامۆشی مەکە.
٤. هەنێک لە تایبەتمەندییەکانی مۆبایلەکەت بکوژێنەرەوە وەک GPS یان بەرنامە زیادەکان.
٥. دوورکەوتنەوە لە تیشکی ڕاستەوخۆی خۆر، چونکە تیشکی ڕاستەوخۆ دەبێتە هۆی گەرمبوونی مۆبایلە زیرەکەکان و تابلێتەکان و کوژانەوەیان.
٦. دووربکەوەرەوە لە بارگاویکردنی مۆبایل لە کاتی گەرمیدا، چاوەڕی بکە تا مۆبایلەکە سارد دەبێتەوە، بەو پێیەی پرۆسەی بارگاویکردن پلەی گەرمی مۆبایل زیاد دەکات.
٧. بەکارهێنانی کەڤەری پارێزەر، کەڤەری پارێزەر بە ئامرازێک دادەنرێت بۆ درێژکردنەوەی تەمەنی مۆبایلەکان، بەو پێیەی مۆبایل لە بەرکەوتنی تۆز و خۆڵ و شێداری دەپارێزێت لەگەڵ ئەوەشدا نابێت مۆبایل بەر تیشکی ڕاستەوخۆی خۆر بکەوێت، تەنانەت بە بەکارهێنانی ئامێری پارێزەریش.
ئەگەر مۆبایلێکی زیرەک یان تابلێتێک بەر گەرمایەکی زۆر کەوت، باشتر وایە ئامێرەکە بکوژێنیتەوە بۆ ئەوەی پاترییەکەی بۆ ماوەیەکی درێژ تێک نەچێت یان بەتەواوی ئامێرەکە تێک نەچێت.