-18

ناڕێکی خەوتن وا دەکات هەرزەکاران زیاتر بێهێز بن و کاربۆهیدراتەکان بخۆن

توێژینەوەکە لەلایەن توێژەرانی کۆلێژی پزیشکی لە زانکۆی ویلایەتی پێنسیلڤانیا لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ئەنجامدراوە و پوختەیەکی توێژینەوەکە لە ٢٠ی نیسانی ساڵی ڕابردوودا لە گۆڤاری SLEEP بڵاوکرایەوە، ئەنجامەکانیش لە کۆبوونەوەی ساڵانەی خەو ساڵی ٢٠٢٤، ٢٠٢٠ خراوەتەڕوو، کە لە ٥ی حوزەیران لە شاری هیوستن لە ئەمریکا بەڕێوەچوو و ماڵپەڕی EurekAlert نووسیویەتی.

ئەنجامەکان دەریانخست کە خشتەی خەوتنی دواتر لە هەرزەکاراندا پەیوەندییەکی بەرچاوی بە زیادبوونی وەرگرتنی کاربۆهیدراتەوە هەبووە ئەم پەیوەندییە بەشێکی بەهۆی ناڕێکی کاتی خەوتنەوە ڕوونکرایەوە، هەروەها خشتەی خەوتنی دواتر پەیوەندی بە زیادبوونی ناچالاکییەوە هەبووە.

دواخستنی خشتەی خەوتن لە کاتی باڵغبوون و هەرزەکاریدا شتێکی ئاساییە، جولیۆ فێرناندێز مێندۆزا، پرۆفیسۆر و پزیشکی دەروونی لە کۆلێژی پزیشکی پێن ستێت لە شاری هێرشێی ئەمریکا، ڕایگەیاندووە، هەندێک لە هەرزەکاران خشتەی خەوتنیان تا ڕادەیەک دوادەخەن کە لەگەڵ ڕۆژەکەدا ناتەبا دەبێت -سوڕی شەوانە، خشتەی کۆمەڵایەتییان، و بەرپرسیارێتیەکانیان.

"زانیارییەکانمان پشتگیری لەوە دەکەن کە ئەم پابەندنەبوونە ڕەنگە پەیوەندی بە خۆراکی ناتەواو و چالاکیی جەستەییەوە هەبێت، ئەمەش زیاتر بەشدارە لە پەتاکەی قەڵەوی و خراپی تەندروستی دڵ و خوێنبەرەکان."

بەگوێرەی ئەکادیمیای ئەمریکی بۆ پزیشکی خەو، خەوتن پێویستە بۆ تەندروستی، خەوی تەندروست پێویستی بە ماوەی پێویست و کوالیتی باش و کاتی گونجاو و ڕێکوپێکی هەیە، هەروەها نەبوونی تێکچوونی خەو خشتەی دواکەوتنی خەوتن - کە تایبەتمەندە بە درەنگانی کاتی خەوتن لە چاو... کاتە نەریتی یان پەسەندکراوەکەی کۆمەڵایەتی - زیاتر لە نێوان هەرزەکاران و گەنجانی پێگەیشتوودا باو دەبێت.
ئەکادیمیای ئەمریکی بۆ پزیشکی خەو پێشنیاری ئەوە دەکات کە هەرزەکاران شەوانە ٨ بۆ ١٠ کاتژمێر بخەون بۆ ئەوەی تەندروست بن.

مێندۆزا ئاماژەی بەوەدا کە ڕێکوپێکی ڕۆژانە لەگەڵ کاتژمێری بایۆلۆژیدا زۆر گرنگە بۆ تەندروستی هەرزەکاران، و وتی، “چارەسەرکردنی ناهاوسەنگی ڕۆژانە لە خولی خەو-بەئاگابوونەوە و هەڵاوسانی پەیوەندیدار بە ماوەی خەوتن دەبێت بەشێکی دانەبڕاو بێت لە دەستێوەردانەکان کە ئامانجیان چارەسەرکردنی... کێشەی خراپی هەڵبژاردنی خۆراک و مەیلی ناچالاکی لەنێو گەنجاندا”.

بەگوێرەی ماڵپەڕی (Sleep Foundation) لە ئەمریکا، کاتژمێری بایۆلۆجی ئەو نەخشە سروشتییانەن کە بە درێژایی هەر خولێکی ٢٤ کاتژمێری لە جەستەدا ڕوودەدەن ئەگەر کەسێک نەخەوێت کاتێک جەستەی پێی دەڵێت کاتی ئەوە هاتووە، یان ئەگەر بخەوێت بۆ ماوەیەکی زۆر لە ڕۆژدا، ڕەنگە ڕیتمەکانی کاتژمێرەکە ببنە بایۆلۆژیای ئەو لەگەڵ خولی ٢٤ کاتژمێری شەو و ڕۆژدا ناگونجێت.

هەواڵ

دامەزراوەی ڤیژن و ناوەندی نەهرین یاداشتنامەیەکیان واژۆکرد

دامەزراوەی ڤیژن لە بڵاوکراوەیەکدا رایگەیاندووە، دامەزراوەی ڤیژن و ناوەندی نەهرین یاداشتنامەیەکیان بۆ کاریی هاوبەش و پێکەوەیی واژۆکرد.

لە بڵاوکراوەکەدا ئەوەش هاتووە، رۆژی دووشەممە 15ـی ئەیلوولی 2025 یاداشتنامەیەکی لێکتێگەشتن لە نێوان دامەزراوەی ڤیژن بۆ لێکۆڵینەوەی ستراتیجی و ناوەندی نەهرەین بۆ لێکۆڵینەوەی ستراتیجی لە شاری بەغدا واژۆکرا.

ئەوەشی خستووەتەڕوو، بە گوێرەی یاداشتنامەکە، هەردوو دامەزراوەکە وەک دوو خانەی بیری گرنگ و کاریگەر، هەماهەنگی و هاوبەشی دەکەن دەربارەی ئەنجامدانی توێژینەوە و پڕۆژە و چالاکی هاوبەش لە سەرتاسەری عێراقدا.

باسی لەوەشکردووە، ئامانجی یاداشتنامەکە دەستنیشانکردنی کێشە و گرفتەکان لە هەرێمی کوردستان و عێراق و خستنەڕووی چارەسەرەکان.