زانست

مۆدێلێکی کۆمپیوتەر کە ئاڵۆزییەکانی مێشکی مرۆڤ لە کاتی پلاندانان و بڕیاردانی گرینگدا ھاوشێوە دەکات

Mic
2024-06-10

زۆرجار بۆ دانی هەر بڕیارێکی چارەنووسساز، ماوەیەک بیرکردنەوە و شیکاریی دەوێت و ئەم پرۆسەیەش خەیاڵکردنی دەرئەنجامە ئەگەرییەکانی چەند سیناریۆیەک لەخۆدەگرێت و زاناکان هەوڵیانداوە تێبگەن کە مێشک چۆن کاردەکات بۆ ئەنجامدانی ئەم "سیمولاسیۆنە دەروونیانە" کە لە مێشکی مرۆڤدا ڕوودەدەن.

توێژینەوەیەکی ئەم دواییە کە لە گۆڤاری Nature Neuroscience بڵاوکراوەتەوە ئاشکرایکردووە، ئەو کارلێکەی کە لە نێوان قۆڵۆنی پێش پێشەوە و هیپۆکامپوسدا ڕوودەدات یارمەتیدەرە بۆ خەیاڵکردنی دەرئەنجامەکانی داهاتوو و بەشدارە لە بڕیاردان.

مارسێلۆ ماتار، مامۆستای یاریدەدەر لە بەشی دەروونناسی لە زانکۆی نیویۆرک و هاوتوێژەری توێژینەوەکە، ڕوونی دەکاتەوە کە قۆڵۆنی پێش پێشەوە وەکو ھاوشێوەکارێک کاردەکات، بە بەکارهێنانی نەخشەیەکی مەعریفی کە لە هیپۆکامپوسدا ھەڵگیراوە، لە ڕووی دەروونییەوە کردارە ئەگەرییەکان تاقیدەکاتەوە، و هیپۆکامپوس، لە بەرامبەردا، بیرگەی کورتخایەن بۆ بیرەوەری درێژخایەن لەخۆدەگرێت.

زاناکان لە لێکۆڵینەوەکانیاندا ڕۆشنایی دەخەنە سەر میکانیزمە دەماریی و مەعریفیەکانی پرۆسەی پلاندانان، کە لایەنێکی بنەڕەتییە و تایبەتمەندی مرۆڤ و ئاژەڵە، بە توانای جیاواز لە زیندەوەرێکەوە بۆ زیندەوەری دیکە.

تێگەیشتن لەم کارانەی مێشک دەتوانێت ببێتە هۆی باشترکردنی چارەسەرکردن بۆ ئەو تێکچوونانەی کە کاریگەرییان لەسەر بڕیاردانی دروست لە مرۆڤدا هەیە.
بۆ ئاشکراکردنی ئەم میکانیزمانە، ماتار و هاوکارەکانی کریستوفر جێنسن لە زانکۆی لەندەن و گیلۆم هێنکوین لە زانکۆی کامبریج مۆدێلێکی کۆمپیوتەریان دروستکرد بۆ پێشبینیکردنی چالاکییەکانی مێشک لە قۆناغەکانی پلاندانان و بیرکردنەوەدا، هەروەها زانیارییان لە خۆبەخشەکان و مشکەکان کۆکردەوە بۆ پشتڕاستکردنەوەی دووبارەبوونەوەی مێشک مۆدێلی تۆڕی دەماری دووبارەبوونەوەی تۆڕی دەماری، سیستەمێکی نەرمەکاڵایە کە چەندین نەخش لە زانیارییە هاتووەکان فێر دەبێت.

مۆدێلەکە لەسەر بنەمای داتاکانی هەبوو بۆ ئەنجامدانی پلاندانان بوو، و ئاڵۆزییە نوێیەکانی وەک "کردەوە و ڕەفتارە خەیاڵییەکان زیادکرا". واقیعیتر و نزیکتر لە چۆنیەتی بڕیاردانی مرۆڤ.

توێژەران ڕەوایەتی مۆدێلەکەیان سەلماند بە بەکارهێنان و بەراوردکردنی داتای ڕەفتار و دەماری لە یەکێک لە تاقیکردنەوەکاندا توێژینەوەیەکیان بەکارهێنا کە چۆن مرۆڤەکان بەناو مەزەندەیەکی ئۆنلایندا دەجوڵێن، سەرنجیان دابووە ئەو کاتەی پێش هەر هەنگاوێک بەسەریان بردووە مشکەکان بە بەکارهێنانی مەزەیەکی بچووکی ڕاستەقینە. دوای بەراوردکردنی ڕەفتار و زانیارییە دەمارییەکانی مرۆڤ و مشک، توێژەران لێکچوونەکانیان دۆزیەوە کە تاڕادەیەکی زۆر یەکدەنگ بوون.
مەتار ئاماژەی بەوەشکرد، ئەم توێژینەوەیە بەشێوەیەکی گشتی زانیاری سەرەتایی لەسەر ئەو هەنگاوە ئاڵۆزانە دەدات کە لە مێشکماندا ڕوودەدەن لەکاتی بیرکردنەوەدا بۆ ئەوەی باشترین بڕیار بدەین بەپێی ئەو ئەنجامە خەیاڵیانەی کە مێشک گریمانەیان دەکات، هەروەها دەتوانێت دەرگایەک بکاتەوە بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشانەی کە پەیوەندییان بە دروستکردنی ڕاستەوە هەیە بڕیارەکان.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

زانست

ئایا ماسی دوای بەستنی دووبارە زیندوو دەبێتەوە؟

Mic
2024-07-25

لە بابەتێکی ماڵپەڕی " earthdate" دا باس لەوە دەکات کە ماسی بە گشتی توانای خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانی پلەی گەرمیدا هەیە و دەتوانێت لە ئاوی سارددا بۆ ماوەیەکی زۆر بژی، بەڵام ئەگەر ئاوێک بە تەواوی بەستوو بێت، ئەگەری ئەوە هەیە هەندێک لە ماسییەکان بمرن.
لێرەدا پرسیارەکە ئەوەیە چۆن ماسییەکان لە دەریاچە بەستووەکان و ئاوەکانی ناوچە جەمسەرییە سەهۆڵاوییەکانی زەویدا دەژین؟
ماسییەکان کۆمەڵێک ستراتیژی بەکاردەهێنن بۆ مانەوەیان لە ژیاندا، ئەوانیش بریتین لە:
- خاوبوونەوەی میتابۆلیک، ماسی دەچێتە دۆخێکەوە پێی دەوترێت "torpor" ئەمەش هاوشێوەی خەوی زستانەیە، بەڵام بەو شێوەیە قووڵ نییە، پلەی گەرمی جەستەیان لەگەڵ پلەی گەرمی ئاوەکەدا دادەبەزێت و لێدانی دڵ و هەناسەدان و ئاستی چالاکی و جوڵەکانی بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش کەم دەبنەوە، بەم شێوەیەش وزە دەپارێزێت چونکە جەستەیان پێویستی بە جوڵە نییە.
- دەڕۆنە قووڵاییەکی زۆرترەوە، زۆرێک لە جۆرەکانی ماسی دەچنە ناوچە قووڵاییەکانی دەریاچەکانەوە کە پلەی گەرمی ئاوەکە جێگیرتر دەمێنێتەوە و کەمتر ئەگەری بەستنی تەواوەتی هەیە، ئەمەش ماسییەکە دەپارێزێت وادەکات لە ژیاندا بمێنێتەوە.
- کەمبوونەوەی ئارەزووی خواردن، بەو پێیەی ئاستی چالاکییەکانیان زۆر کەم دەبێتەوە، ماسییەکان پێویست ناکات لە وەرزی زستاندا وەکو جاران خۆراک بدۆزنەوە، لەوانەیە زۆر کەم بخۆن یان پشت بە وزەی یەدەگی خۆیان ببەستن.
- گونجاندنی فیزیۆلۆژی، هەندێک جۆری ماسی گونجانی تایبەتیان لە جەستەیاندا هەیە کە یارمەتیان دەدات لە سەرمادا بمێننەوە، بۆ نموونە هەندێکیان پرۆتینی دژە بەستن لە خوێنیاندا هەیە کە ڕێگری لە بەستنی خانەکانیان دەکات.
هەر بۆیە بە بەکارهێنانی ئەم ستراتیژانە، ماسییەکانی دەریاچە بەستووەکان دەتوانن وزەی خۆیان بپارێزن و لە بارودۆخی سەختی زستاندا بژین تا بەهار دێت.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved