تەندروستی

چارەسەرکردنی نهێنی گۆڕینی خانەکانی هەڵگرتنی چەوری بۆ خانەکانی چەوری سووتێنەر

توێژەران بۆیان دەرکەوتووە کە چۆن دەتوانرێت خانە چەورییە سپییە ئاساییەکان کە کالۆری هەڵدەگرن بگۆڕدرێن بۆ خانە چەورییە بێجەکان کە کالۆری دەسوتێنن بۆ پاراستنی پلەی گەرمی لەش. ئەم دۆزینەوە دەتوانێت دەرگایەک بکاتەوە بۆ پەرەپێدانی پۆلێکی نوێی دەرمانی دابەزاندنی کێش.

توێژینەوەکە لەلایەن توێژەرانی زانکۆی کالیفۆرنیا لە سانفرانسیسکۆ لە ئەمریکا ئەنجامدراوە و ئەنجامەکانی لە 1ی تەمموزدا لە گۆڤاری Clinical Investigation بڵاوکراونەتەوە و ماڵپەڕی EurekAlert لەسەری نووسیویەتی.

جۆرەکانی خانە چەوریەکان
زۆرێک لە شیردەرەکان سێ جۆر خانەی چەورییان هەیە کە بریتین لە سپی، قاوەیی و بێج. چەوری سپی وەک کۆگایەکی وزە لە جەستەدا کاردەکات، لە کاتێکدا خانە چەورییە قاوەییەکان وزە دەسوتێنن بۆ دەردانی گەرمی، ئەمەش یارمەتی پاراستنی پلەی گەرمی لەش دەدات.

خانە چەورییە بێجەکان تایبەتمەندییەکانی دوو جۆرەکەی پێشوو تێکەڵ دەکەن: وەک خانە قاوەییەکان وزە دەسوتێنن، بەڵام لە سەرانسەری کۆکراوەی چەوری سپیدا چەسپاون، بە پێچەوانەی خانە چەورییە قاوەییەکان کە بە کۆمەڵ گەشە دەکەن.

مرۆڤ و زۆرێک لە شیردەرەکانی تر بە چەوری قاوەیی لەدایک دەبن کە یارمەتیان دەدات پلەی گەرمی لەشیان بپارێزێت دوای لەدایک بوون ئەم خانانە لە جەستەی کۆرپەی مرۆڤ لە ساڵی یەکەمی تەمەنیدا نامێنن، لەکاتێکدا خانە بێجەکان دەمێننەوە.

برایان فێڵدمان، پرۆفیسۆری زانستی هەناوی منداڵان و توێژەری سەرەکی توێژینەوەکە، ویستویەتی کلیلێک بدۆزێتەوە کە بتوانێت ڕاستەوخۆ خانە چەورییە سپییەکان بگۆڕێت بۆ خانەی بێج. دەڵێت: "بۆ زۆربەمان خانە چەورییە سپییەکان دەگمەن نین و دڵخۆش دەبین ئەگەر واز لە هەندێکیان بهێنین".

مرۆڤ دەتوانێت بە شێوەیەکی سروشتی خانە چەورییە سپییەکان بگۆڕێت بۆ خانەی بێج لە وەڵامی خۆراک یان ژینگەیەکی سارددا. زانایان هەوڵیان داوە ئەم شتە لاسایی بکەنەوە بە گۆڕینی خانە بنەڕەتییەکان - کە خانەن کە دەتوانن گەشە بکەن بۆ جۆرە جیاوازەکانی خانە - بۆ خانەی چەوری پێگەیشتوو بێجی، بەڵام خانە بنەڕەتییەکان دەگمەنن.

فێڵدمان لە تاقیکردنەوەکانی پێشوویدا دەزانێت کە ئەو پرۆتینەی ناوی "KLF15" ڕۆڵی هەیە لە میتابۆلیزم و کارکردنی خانە چەورییەکان ئەو بڕیاریدا لێکۆڵینەوە لە میکانیزمی کارکردنی پرۆتینەکە بکات لە مشکەکاندا کە چەوری قاوەیی بە درێژایی تەمەنیان دەهێڵێتەوە، و ئەو و توێژینەوەکە تیمەکە بۆیان دەرکەوت کە پرۆتینی "KLF15 “کەمتر لە خانە چەورییە سپییەکان زۆر بووە بە بەراورد بە خانە چەورییە قاوەییەکان یان بێجەکان.

پاشان کاتێک مشکیان بەخێوکرد کە خانەی چەوری سپییان تێدابوو کە KLF15یان تێدا نەبوو، خانەکانی مشکەکان لە سپییەوە گۆڕا بۆ بێج و سەرچاوەی ئەم خانانە بەبێ پرۆتینەکە دەرکەوت کە بێج بێت.

هەواڵ

سوریا دوای ئەسەد ؛دەرفەت و بنیاتنانەوەی نەتەوەیەک

سوریا دوای ئەسەد ؛دەرفەت و بنیاتنانەوەی نەتەوەیەک

نەجیبە مەحمود

ڕۆڵی کورد لە شۆڕشی گەلانی سوریادا گرنگییەکی تایبەتی هەیە و دەتوانرێت ئاماژە بە چەند لایەنێکی سەرەکی بکرێت:

لەوانە :_ 1. ڕۆڵی سەربازی، کورد بەتایبەت هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) و یەکینەکانی پاراستنی گەل (یەپەگە) ڕۆڵێکی سەرەکییان لە شەڕی داعش و گروپە توندڕەوەکانی تردا بینی. ئەم هێزانە توانیان ناوچەیەکی فراوان لە دەستی داعش ڕزگار بکەن و وەک هێزێکی سەرەکی لە شەڕی دژ بە تیرۆر ناسێنران.

2 دوای دەستپێکردنی شەڕی ناوخۆ، کورد توانی ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی خۆی بەڕێوەببات و سەربازییەکی ئۆتۆنۆم بە ناوی (ڕۆژاڤا) پێکبهێنێت. ئەم سیستەمە بە جۆرێک هەوڵیدا نەخشە دیموکراسی و فرە کولتوورییەکان لە کۆمەڵگەی ناوخۆییدا جێبەجێ بکات.

3. کورد وەک گرووپێکی نەتەوەیی خاوەن مێژوو و کولتووری تایبەت بە خۆیان، بەشدارییان لە فرەچەشنی نەتەوەیی و ئایینی وڵاتەکەدا کردووە. ئەوان بەدوای مافەکانیاندا دەگەڕان و ناسنامەی کولتووری خۆیان بپارێزن، لە هەمان کاتدا گرنگییان بە پێکەوەژیانی ئاشتیانە لەگەڵ نەتەوە و ئایینەکانی دیکەی سوریادا دەدا.

4. کورد ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە دانوستانە سیاسییەکان سەبارەت بە داهاتووی رۆژئاوا و سوریا. ئەوان داوای دانپێدانان بە مافەکانیان و ئۆتۆنۆمییان لە چوارچێوەی سوریایەکی دیموکراسیدا کرد. 5. لەگەڵ بوونی تەحەددیات و گرژیەکان، لە هەمان کاتدا ڕۆڵی کورد لە شۆڕشدا ، بەتایبەتی لە پێوەندی لەگەڵ حکومەتی ناوەندی سوریا و هەروەها لەگەڵ تورکیا کە نیگەران بوو لە کاریگەرییەکانی کوردەکان لەسەر سنوورەکانی. بە گشتی کورد وەک یاریزانێکی سەرەکی لە شۆڕشی رۆژئاوا و گەلانی سوریا لە گۆڕەپانی سەربازی و سیاسی و کۆمەڵایەتیدا دەرکەوت و ڕۆڵی ئەوان کاریگەرییەکی زۆری لەسەر پرۆسەی گەشەسەندنی ئەم وڵاتە هەبوو. هەروەها لە ئێستادا لە دوای ڕووخانی حکومەتی بەشار ئەسەد لە سوریا گۆڕانکارییەکی گەورە دەبێت کە دەتوانێت لێکەوتەی زۆری بۆ داهاتووی ئەم وڵاتە و ناوچەکە هەبێت.

لە دۆخێکی وادا ئەو هەنگاوانەی کە دەتوانرێت ئەنجام بدرێن وەک - دامەزراندنی حکومەتی ئینتقالی، دوای ڕووخانی حکومەت پێویستە حکومەتێکی ڕاگوزەر دابمەزرێنرێت کە نوێنەری سەرجەم نەتەوە لەخۆ بگرێت. پێویستە ئەم حکومەتە بتوانێت وەڵامی پێداویستییەکانی خەڵک بداتەوە و هاوکار بێت لە بەرقەرارکردنی ئاسایش و سەقامگیری. -دابینکردنی ئاسایش و ڕێگریکردن لە ئاژاوەگێڕی و تاڵانی موڵکی گشتی،کە یەکێک لە ئەرکە سەرەکییەکانی دوای ڕووخانی ڕژێم ئەگەری ئاژاوەگێڕی و توندوتیژی ناوخۆیی هەیە ، پێویستە ڕێوشوێن بگیرێتەبەر بۆ دڵنیابوون لە ئاسایشی ناوچە جیاوازەکان و هێزی ئەمنی نوێ پێکبهێنرێت بە ئامانجی پاراستنی هاوڵاتیان. - ئەنجامدانی دیالۆگی نیشتمانی لە نێوان گروپە جیاوازەکانی کۆمەڵگەی سوریا بۆ گەیشتن بە ڕێککەوتنی سیاسی و کۆمەڵایەتی پێویستە.

ئەم دیالۆگانە دەتوانن یارمەتیدەر بن بۆ بەهێزکردنی پێکەوەژیانی ئاشتیانە و ڕێگریکردن لە گرژییە نەتەوەیی و ئایینییەکان. - دوای چەندین ساڵ لە شەڕ و وێرانکاری، پێویستی بە بەرنامەی بەرفراوانی ئاوەدانکردنەوە و پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری و خزمەتگوزارییە گشتییەکان و ئابووری هەیە. پشتیوانی نێودەوڵەتی لەم بوارەدا دەتوانێت زۆر کاریگەر بێت. - پێویستە گرنگی تایبەت بە مافی مرۆڤ و دادپەروەری ئینتقالی بدرێت.

ئەمەش لێکۆڵینەوە لە تاوانەکانی جەنگ و پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ لە کاتی جەنگ و هەوڵدان بۆ چەسپاندنی مافی قوربانییەکان دەگرێتەوە -بەهێزکردن و پاڵپشتیکردنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و گروپە کۆمەڵایەتییە کاراکان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ دروستکردنی کۆمەڵگەیەکی دیموکراسی و بەشدار. - لەدوای ڕووخانی حکومەت پێویستی بە ڕاکێشانی هاوکاری نێودەوڵەتی هەیە بۆ ئاوەدانکردنەوە و گەشەپێدانی وڵات. ئەم یارمەتییانە دەتوانن یارمەتی دارایی و مرۆیی و تەکنیکی لەخۆ بگرن.

لە کۆتاییدا، هەر کارێک لە دوای ڕووخانی حکومەت، دەبێت وەڵامی خواست و پێداویستییەکانی گەلی سوریا بداتەوە و هاوکار بێت لە بەرقەرارکردنی ئاشتی و سەقامگیری هەمیشەیی لەو وڵاتەدا.