زانست

تەکنۆلۆژیایەک بۆ کۆنترۆڵکردنی عەقڵی مرۆڤ لە دوورەوە!

زانایان لە کۆریای باشوور سەرکەوتوو بوون لە بەدەستهێنانی پێشکەوتنێکی زانستی زۆر گرنگ، بەو پێیەی توانیان تەکنەلۆجیا دروست بکەن کە بتوانێت لە دوورەوە کۆنترۆڵی عەقڵی مرۆڤ بکات، ئەمەش پێشکەوتنێکی زۆر گرنگ پێکدەهێنێت، و ڕەنگە ببێتە هۆی چارەسەرکردنی زۆرێک لە نەخۆشیەکان، بەڵام لە هەمان کاتدا کات ڕەنگە کۆنتڕۆڵکردن و کۆنترۆڵکردنی مرۆڤەکان ئاسانتر بکات و لەسەر کردارەکانیان لەلایەن کەسانی ترەوە.

لە وردەکارییەکانی ڕۆژنامەی “دەیلی مەیل”ی بەریتانی، و پێداچوونەوەی “Al Arabiya.net”، ئەو تەکنەلۆژیایەی کە لە کۆریای باشوور ئاشکرا بووە، ئامێرێکە بۆ کۆنترۆڵکردنی مێشکی مرۆڤ لە دوورەوە، کە “مەودای دوور” و “ قەبارەی گەورە”.

زانایان پشتڕاستیان کردەوە کە ئەم ئامێرە بۆ بەکارهێنانە لە ڕێکارە پزیشکییەکانی "نا نەشتەرگەری"، چونکە دەتوانێت زۆرێک لە نەشتەرگەرییەکان بۆ پزیشکان ئاسانتر بکات.

توێژەرانی پەیمانگای زانستی بنەڕەتی کۆریا (IBS) ئەو ئامێرەیان پەرەپێداوە کە لە دوورەوە دەستکاری مێشک دەکات بە بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان، هەروەها ئەو تەکنەلۆژیایەیان تاقیکردەوە بە هاندانی غەریزەی "دایک" لە کەسانی تاقیکردنەوەی مێینە لەسەر مشک.

لە تاقیکردنەوەیەکی دیکەدا، گروپێکی تاقیکردنەوەی مشکی تاقیگەیییان بەرکەوتە بەر کێڵگە موگناتیسییەکان کە بۆ کەمکردنەوەی ئارەزووی خواردن دروستکراون، کە لە ئەنجامدا کێشی جەستەیان بە ڕێژەی 10% دابەزاند، واتە نزیکەی 4.3 گرام.

بەگوێرەی ئەو تیمە توێژەرەی کە ئەم دەستکەوتەیان بەدەستهێناوە، “ئەمە یەکەم تەکنەلۆجیای جیهانە کە بە بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان بە ئازادی ناوچە تایبەتەکانی مێشک کۆنتڕۆڵ دەکات”.

دکتۆر چۆن جین وو، بەڕێوەبەری سەنتەری ئای بی ئێس بۆ پزیشکی نانۆ لە کۆریای باشوور، ڕایگەیاندووە، پێشبینی دەکات ئەو ئامێرە نوێیانە لە چەندین کارپێکردنی چاودێری تەندروستیدا بەکاربهێنرێن لەو شوێنانەی کە بە وتەی خۆی بەپەلە پێویستن.

چۆن زیادی کرد: پێشبینی دەکەین بە شێوەیەکی بەرفراوان لە توێژینەوەکاندا بەکاربهێنرێت بۆ تێگەیشتن لە کارەکانی مێشک، تۆڕە دەمارییە دەستکردە پێشکەوتووەکان، تەکنەلۆژیای دوو ئاراستەیی ڕووکاری مێشک و کۆمپیوتەر، و چارەسەری نوێ بۆ تێکچوونە دەمارییەکان.

هەرچەندە کۆنترۆڵی دەروون لە دوورەوە هێشتا شتێکی زانستی خەیاڵییە، بەڵام پسپۆڕانی تەندروستی ئاماژە بەوە دەکەن کە کێڵگە موگناتیسیەکان بۆ دەیان ساڵە بە سەرکەوتوویی لە وێنەگرتنی پزیشکیدا بەکاردەهێنرێن.

دکتۆر فیلیکس لیرۆی، زانای باڵا لە پەیمانگای زانستی دەمارەکانی ئیسپانیا نووسیویەتی: "چەمکی بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان بۆ دەستکاریکردنی سیستەمی بایۆلۆجی ئێستا بە باشی جێگیر بووە".

ئاماژەی بەوەشکردووە، "لە بوارە جیاوازەکاندا بەکارهێنراوە، وەک وێنەگرتنی دەنگدانەوە موگناتیسیەکان، هاندانی موگناتیسی لە ڕێگەی سەر، و بەرزبوونەوەی گەرمی موگناتیسی بۆ چارەسەرکردنی شێرپەنجە".

تیمی لێکۆڵینەوەی کۆری دەڵێن ئەوەی لەم دواییانەدا توانیویانە زیادی بکەن، بەرهەمهێنانی بۆماوەیی نانۆماددەی تایبەتمەندە، کە دەتوانرێت ڕۆڵی لەناو خانە دەمارییەکانی مێشکدا لە دوورەوە لە ڕێگەی کێڵگە موگناتیسییەکانەوە کۆنترۆڵ بکرێت کە بە وردی هەڵبژێردراون. ئەم تەکنیکە کە بە فەرمی ناوی میکانۆمگناتیسی جیناتیکی (MMG)یە، ڕێنمایی دکتۆر چیۆن و هاوکارەکانی دەکات لەکاتی پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای دەستکاریکردنی مێشکدا.

تیمە کۆرییەکە ناوی داهێنانەکەیان ناوە (Nano-MIND)، واتە ڕووکاری نانۆ موگناتیسی بۆ داینامیکی دەمار.

هەواڵ

سودانی ئەمشە و بڕیار لە رەشنوسی رێککەوتنی هەرێم و بەغدا دەدات

شاندی حکومەتی هەرێم و حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و مووچە گەیشتوون بەرێککەوتن، رێککەوتنەکە تەنها ئەوەی ماوە سودانی ئیمزای لەسەربکات، لە کۆبونەوەی ئەمشەوی چوارچێوەی هەماهەنگیدا ئیمزاکردن یان رەتکردنەوەی رێککەوتنەکە یەکلایی دەبێتەوە.

چەند رۆژێکە شاندی حکومەتی هەرێم و حکومەتی عێراق لە گفتوگۆدان بۆ گەیشتن بە رێگەچارەیەک بۆ لابردنی بەربەستەکانی بەردەم هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم، هەرچەندە تائێستا ناوەڕۆکی رێککەوتنەکە بڵاونەکراوەتەوە، بەڵام هەردولا رێککەوتوون لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم و رادەستکردنی نیوەی داهاتی ناخۆ لەلایەن هەرێمەوە بە بەغدا، لەبەرامبەردا بەغدا مووچەی هەرێم دەنێرێت.

مەسرور بارزانی، سەرکی حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای کۆتاییهاتنی کۆبونەوەی ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیران بڵاویکردەوە، هەرێم هەموو نەرمییەکی نواندووە بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێم لە ڕێگەی کۆمپانیای سۆمۆ و گەڕاندنەوەی داهاتی فرۆشتنی نەوتی هەرێم بۆ وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ.

بەنوەی سەرۆکی حکومەت، ئێستا هەرێمی کوردستان و کۆمپانیا نەوتییەکان، بە هەموو شێوەیەک ئامادەیی هاوکاریان لە گەل حکومەتی فیدڕال پێشان داوە بۆ هەناردە کردنەوەی نەوت ئەویش لە پێناوی بڕینی هەموو ئەو پاسا و بیانووانەی کە بەغدا بەکاریهێناون بۆ نەناردنی مووچەی موچەخۆرانی خەڵکی کوردستان.

سەرۆکی حکومەت رایگەیاند، چاوەڕێی بڕیاری حکومەتی فیدڕاڵ دەکەن بۆ پەسەندکردنی ئەو لەیەکتێگەیشتنە هاوبەشانەی کە لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا، لە نێوان هەردوولا بە ئامادەبوونی نوێنەری کۆمپانیا نەوتییەکان هاتووەتە ئاراوە

بەپێی زانیارییەکان، سێ رۆژە شاندی بەغدا و هەرێم لەسەر رەشنوسێک رێککەوتوون، هەرچەندە چاوەڕوان دەکرا لە کۆبونەوەی 1ـى تەموز ئونجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیار لەسەر رەشنوسەکە بدات، بەڵام سودانی دەیەوێت رەزامەندی لایەنەکان چوارچێوەی هەماهەنگی وەربگرێت.

ئەمشەو چوارشەممە کۆبونەوەی چوارچێوەی هەماهەنگی لە بەسڕە ئەنجام دەدەرێت و سودانی بەشدار دەبێت و رەشنوسی رێککەوتنەکە لەگەڵ خۆی دەباتە سەر مێزی چوارچێوەی هەماهەنگی بۆ واژۆ کردن و وەرگرتنی رەزامەندی.

لە ئەگەری رەزامەندی چوارچێوەی هەماهەنگی، ئەوا سودانی ئیمزا لەسەر رێککەوتنەکە دەکات و دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە، هەرچەندە تائێستا رووننییە هەناردەکردنوەی نەوت پێش ناردنی موچە دەکەوێت، یان پێش هەناردەکردنەوەی نەوت موچە لەلایەن بەغداوە دەنێردرێت.