زانست

تەکنۆلۆژیایەک بۆ کۆنترۆڵکردنی عەقڵی مرۆڤ لە دوورەوە!

زانایان لە کۆریای باشوور سەرکەوتوو بوون لە بەدەستهێنانی پێشکەوتنێکی زانستی زۆر گرنگ، بەو پێیەی توانیان تەکنەلۆجیا دروست بکەن کە بتوانێت لە دوورەوە کۆنترۆڵی عەقڵی مرۆڤ بکات، ئەمەش پێشکەوتنێکی زۆر گرنگ پێکدەهێنێت، و ڕەنگە ببێتە هۆی چارەسەرکردنی زۆرێک لە نەخۆشیەکان، بەڵام لە هەمان کاتدا کات ڕەنگە کۆنتڕۆڵکردن و کۆنترۆڵکردنی مرۆڤەکان ئاسانتر بکات و لەسەر کردارەکانیان لەلایەن کەسانی ترەوە.

لە وردەکارییەکانی ڕۆژنامەی “دەیلی مەیل”ی بەریتانی، و پێداچوونەوەی “Al Arabiya.net”، ئەو تەکنەلۆژیایەی کە لە کۆریای باشوور ئاشکرا بووە، ئامێرێکە بۆ کۆنترۆڵکردنی مێشکی مرۆڤ لە دوورەوە، کە “مەودای دوور” و “ قەبارەی گەورە”.

زانایان پشتڕاستیان کردەوە کە ئەم ئامێرە بۆ بەکارهێنانە لە ڕێکارە پزیشکییەکانی "نا نەشتەرگەری"، چونکە دەتوانێت زۆرێک لە نەشتەرگەرییەکان بۆ پزیشکان ئاسانتر بکات.

توێژەرانی پەیمانگای زانستی بنەڕەتی کۆریا (IBS) ئەو ئامێرەیان پەرەپێداوە کە لە دوورەوە دەستکاری مێشک دەکات بە بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان، هەروەها ئەو تەکنەلۆژیایەیان تاقیکردەوە بە هاندانی غەریزەی "دایک" لە کەسانی تاقیکردنەوەی مێینە لەسەر مشک.

لە تاقیکردنەوەیەکی دیکەدا، گروپێکی تاقیکردنەوەی مشکی تاقیگەیییان بەرکەوتە بەر کێڵگە موگناتیسییەکان کە بۆ کەمکردنەوەی ئارەزووی خواردن دروستکراون، کە لە ئەنجامدا کێشی جەستەیان بە ڕێژەی 10% دابەزاند، واتە نزیکەی 4.3 گرام.

بەگوێرەی ئەو تیمە توێژەرەی کە ئەم دەستکەوتەیان بەدەستهێناوە، “ئەمە یەکەم تەکنەلۆجیای جیهانە کە بە بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان بە ئازادی ناوچە تایبەتەکانی مێشک کۆنتڕۆڵ دەکات”.

دکتۆر چۆن جین وو، بەڕێوەبەری سەنتەری ئای بی ئێس بۆ پزیشکی نانۆ لە کۆریای باشوور، ڕایگەیاندووە، پێشبینی دەکات ئەو ئامێرە نوێیانە لە چەندین کارپێکردنی چاودێری تەندروستیدا بەکاربهێنرێن لەو شوێنانەی کە بە وتەی خۆی بەپەلە پێویستن.

چۆن زیادی کرد: پێشبینی دەکەین بە شێوەیەکی بەرفراوان لە توێژینەوەکاندا بەکاربهێنرێت بۆ تێگەیشتن لە کارەکانی مێشک، تۆڕە دەمارییە دەستکردە پێشکەوتووەکان، تەکنەلۆژیای دوو ئاراستەیی ڕووکاری مێشک و کۆمپیوتەر، و چارەسەری نوێ بۆ تێکچوونە دەمارییەکان.

هەرچەندە کۆنترۆڵی دەروون لە دوورەوە هێشتا شتێکی زانستی خەیاڵییە، بەڵام پسپۆڕانی تەندروستی ئاماژە بەوە دەکەن کە کێڵگە موگناتیسیەکان بۆ دەیان ساڵە بە سەرکەوتوویی لە وێنەگرتنی پزیشکیدا بەکاردەهێنرێن.

دکتۆر فیلیکس لیرۆی، زانای باڵا لە پەیمانگای زانستی دەمارەکانی ئیسپانیا نووسیویەتی: "چەمکی بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان بۆ دەستکاریکردنی سیستەمی بایۆلۆجی ئێستا بە باشی جێگیر بووە".

ئاماژەی بەوەشکردووە، "لە بوارە جیاوازەکاندا بەکارهێنراوە، وەک وێنەگرتنی دەنگدانەوە موگناتیسیەکان، هاندانی موگناتیسی لە ڕێگەی سەر، و بەرزبوونەوەی گەرمی موگناتیسی بۆ چارەسەرکردنی شێرپەنجە".

تیمی لێکۆڵینەوەی کۆری دەڵێن ئەوەی لەم دواییانەدا توانیویانە زیادی بکەن، بەرهەمهێنانی بۆماوەیی نانۆماددەی تایبەتمەندە، کە دەتوانرێت ڕۆڵی لەناو خانە دەمارییەکانی مێشکدا لە دوورەوە لە ڕێگەی کێڵگە موگناتیسییەکانەوە کۆنترۆڵ بکرێت کە بە وردی هەڵبژێردراون. ئەم تەکنیکە کە بە فەرمی ناوی میکانۆمگناتیسی جیناتیکی (MMG)یە، ڕێنمایی دکتۆر چیۆن و هاوکارەکانی دەکات لەکاتی پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای دەستکاریکردنی مێشکدا.

تیمە کۆرییەکە ناوی داهێنانەکەیان ناوە (Nano-MIND)، واتە ڕووکاری نانۆ موگناتیسی بۆ داینامیکی دەمار.

هەواڵ

قەیرانی بێ مووچەیی کاریگەری دەبێت؟ عێراق و هەرێم دەچنە ناو پرۆسەی بانگەشە و هەڵبژاردنەوە

دوو مانگی تر هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئەنجام دەدرێت، مانگی داهاتوو بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپێدەکات، کەمی خزمەتگوزاری لە عێراق و قەیرانی مووچە لە هەرێم، کاریگەری راستەوخۆی لەسەر رێژەی بەشداریکردنی خەڵک دەبێت.

رۆژی 11ـى 11ـى 2025، هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بەڕێوەدەچێت، مانگێک پێش ئەنجامدانی هەڵبژاردن، بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپێدەکات، بەڵام کەمی رێژەی بەشداریکردنی هاوڵاتییان مەترسی بۆسەر شەرعیەتی هەڵبژاردنەکە دروست دەکات.

هەڵبژاردنی مانگی تشرینی دووەمی عێراق، هەڵبژاردنێکی پڕ لە ململانێ و رکابەرییە لە نێوان حزب و کاندیدەکاندا، بەو پێیەی هەڵبژاردنەکە فرەبازنەیی و کروەیە، ململانێکان تەنها لەنێوان لایەنەکاندا نابێت و بەڵکو  کاندیدەکانی ناو خودی یەک لستیش دەگرێتەوە.

نزیکەی هەشت هەزار کەس خۆیان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بەربژێر کردبوو، زیاتر لە 700 کاندید لەلایەن کۆمسیۆنەوە دوورخراونەتەوە، بەو پێیەی لە پرۆسەی وردبینیکردندا دەرنەچوون.

هەڵبژاردنی ئەمجارە لەکاتێکدایە، عێراق هاوینێکی بێ کارەبای بەڕێکرد و ئاستی خزمەتگوزاری لە پارێزگاکانی عێراق لە ئاستێکی خراپدایە، ئەو لایەنانەیشی دەچنە کێبڕکێی هەڵبژاردنەوە، هەمان ئەو لایەنانەن کە ئێستا لە عێراق دەسەڵاتدارن و جومگە گرنگ و هەستیارەکانی وڵاتیان بەدەستەوەیە.

هەرچەندە بەراورد بە عێراق رەنگە ئاستی خزمەتگوزاری لە هەرێم باشتر بێت، بەڵام دواکەوتنی مووچە، ببڕستی لە هاوڵاتییان بڕیوە و جوڵەی بازاڕی وەستاندووە و کاروکەسابەتی هاوڵاتییانی نەهێشتووە.

لەگەڵ ئەوەی هەڵبژادن دوای هەڵبژاردن، رێژژەی بەشداریکردنی هاوڵاتییان کەمدەبێتەوە، بەڵام ئەم هەڵبژاردنە رەنگە رێژەکە زۆر کەمتر ببێتەوە، بەو پێیەی موقتەدا سەدر بەشداری ناکات و لایەنی رکابەری نوێی بەهێزیش نەهاتووەتە ناو پرۆسەکەوە.

لەرووی دەستوریی و یاساییەوە، رێژەی کەمی بەشداری هاوڵاتییان کارناکاتە سەر پرۆسەکە، بەڵام رێژەی کەمی بەشداریکرد، شەرعییەتی هەڵبژاردن لە عێراق دەخاتە ژێر پرسیارەوە و نیشانەی بێمتمانەیی خەڵکە بە هەڵبژاردن و گۆڕانکاری لە رێگەی هەڵبژاردنەوە.