زانست

تەکنۆلۆژیایەک بۆ کۆنترۆڵکردنی عەقڵی مرۆڤ لە دوورەوە!

زانایان لە کۆریای باشوور سەرکەوتوو بوون لە بەدەستهێنانی پێشکەوتنێکی زانستی زۆر گرنگ، بەو پێیەی توانیان تەکنەلۆجیا دروست بکەن کە بتوانێت لە دوورەوە کۆنترۆڵی عەقڵی مرۆڤ بکات، ئەمەش پێشکەوتنێکی زۆر گرنگ پێکدەهێنێت، و ڕەنگە ببێتە هۆی چارەسەرکردنی زۆرێک لە نەخۆشیەکان، بەڵام لە هەمان کاتدا کات ڕەنگە کۆنتڕۆڵکردن و کۆنترۆڵکردنی مرۆڤەکان ئاسانتر بکات و لەسەر کردارەکانیان لەلایەن کەسانی ترەوە.

لە وردەکارییەکانی ڕۆژنامەی “دەیلی مەیل”ی بەریتانی، و پێداچوونەوەی “Al Arabiya.net”، ئەو تەکنەلۆژیایەی کە لە کۆریای باشوور ئاشکرا بووە، ئامێرێکە بۆ کۆنترۆڵکردنی مێشکی مرۆڤ لە دوورەوە، کە “مەودای دوور” و “ قەبارەی گەورە”.

زانایان پشتڕاستیان کردەوە کە ئەم ئامێرە بۆ بەکارهێنانە لە ڕێکارە پزیشکییەکانی "نا نەشتەرگەری"، چونکە دەتوانێت زۆرێک لە نەشتەرگەرییەکان بۆ پزیشکان ئاسانتر بکات.

توێژەرانی پەیمانگای زانستی بنەڕەتی کۆریا (IBS) ئەو ئامێرەیان پەرەپێداوە کە لە دوورەوە دەستکاری مێشک دەکات بە بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان، هەروەها ئەو تەکنەلۆژیایەیان تاقیکردەوە بە هاندانی غەریزەی "دایک" لە کەسانی تاقیکردنەوەی مێینە لەسەر مشک.

لە تاقیکردنەوەیەکی دیکەدا، گروپێکی تاقیکردنەوەی مشکی تاقیگەیییان بەرکەوتە بەر کێڵگە موگناتیسییەکان کە بۆ کەمکردنەوەی ئارەزووی خواردن دروستکراون، کە لە ئەنجامدا کێشی جەستەیان بە ڕێژەی 10% دابەزاند، واتە نزیکەی 4.3 گرام.

بەگوێرەی ئەو تیمە توێژەرەی کە ئەم دەستکەوتەیان بەدەستهێناوە، “ئەمە یەکەم تەکنەلۆجیای جیهانە کە بە بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان بە ئازادی ناوچە تایبەتەکانی مێشک کۆنتڕۆڵ دەکات”.

دکتۆر چۆن جین وو، بەڕێوەبەری سەنتەری ئای بی ئێس بۆ پزیشکی نانۆ لە کۆریای باشوور، ڕایگەیاندووە، پێشبینی دەکات ئەو ئامێرە نوێیانە لە چەندین کارپێکردنی چاودێری تەندروستیدا بەکاربهێنرێن لەو شوێنانەی کە بە وتەی خۆی بەپەلە پێویستن.

چۆن زیادی کرد: پێشبینی دەکەین بە شێوەیەکی بەرفراوان لە توێژینەوەکاندا بەکاربهێنرێت بۆ تێگەیشتن لە کارەکانی مێشک، تۆڕە دەمارییە دەستکردە پێشکەوتووەکان، تەکنەلۆژیای دوو ئاراستەیی ڕووکاری مێشک و کۆمپیوتەر، و چارەسەری نوێ بۆ تێکچوونە دەمارییەکان.

هەرچەندە کۆنترۆڵی دەروون لە دوورەوە هێشتا شتێکی زانستی خەیاڵییە، بەڵام پسپۆڕانی تەندروستی ئاماژە بەوە دەکەن کە کێڵگە موگناتیسیەکان بۆ دەیان ساڵە بە سەرکەوتوویی لە وێنەگرتنی پزیشکیدا بەکاردەهێنرێن.

دکتۆر فیلیکس لیرۆی، زانای باڵا لە پەیمانگای زانستی دەمارەکانی ئیسپانیا نووسیویەتی: "چەمکی بەکارهێنانی کێڵگە موگناتیسیەکان بۆ دەستکاریکردنی سیستەمی بایۆلۆجی ئێستا بە باشی جێگیر بووە".

ئاماژەی بەوەشکردووە، "لە بوارە جیاوازەکاندا بەکارهێنراوە، وەک وێنەگرتنی دەنگدانەوە موگناتیسیەکان، هاندانی موگناتیسی لە ڕێگەی سەر، و بەرزبوونەوەی گەرمی موگناتیسی بۆ چارەسەرکردنی شێرپەنجە".

تیمی لێکۆڵینەوەی کۆری دەڵێن ئەوەی لەم دواییانەدا توانیویانە زیادی بکەن، بەرهەمهێنانی بۆماوەیی نانۆماددەی تایبەتمەندە، کە دەتوانرێت ڕۆڵی لەناو خانە دەمارییەکانی مێشکدا لە دوورەوە لە ڕێگەی کێڵگە موگناتیسییەکانەوە کۆنترۆڵ بکرێت کە بە وردی هەڵبژێردراون. ئەم تەکنیکە کە بە فەرمی ناوی میکانۆمگناتیسی جیناتیکی (MMG)یە، ڕێنمایی دکتۆر چیۆن و هاوکارەکانی دەکات لەکاتی پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای دەستکاریکردنی مێشکدا.

تیمە کۆرییەکە ناوی داهێنانەکەیان ناوە (Nano-MIND)، واتە ڕووکاری نانۆ موگناتیسی بۆ داینامیکی دەمار.

هەواڵ

پەرلەمانی کوردستان دەخرێتەوە ژێر رەحمی چەکوشی دادگای فیدراڵی عێراق

دوو سکاڵا بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەم خولەی پەرلەمانی کوردستان لە دادگای فیدراڵی تۆمار دەکرێت، کە ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکەی بە بڕیاری هەمان دادگا بووە.  

 هەڵبژاردنی خولی شەشەمی  پەرلەمانی کوردستان دوای دوو ساڵ دواخستن لە وادەی خۆی، دواجار بە بڕیاری دادگای فیدراڵی کۆتایی ساڵی رابردوو ئەنجام درا.

دادگای فیدراڵی بەشێکی چیرۆکی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بوو، نزیکەی ساڵێک تاتوێی سکاڵایەکی لەبارەی هەڵبژاردنەکەوە کرد، کە دواجار بە هەڵوەشاندنەوە و دواتر کەمکردنەوەی ژمارەی کورسی کۆتایی پێکهاتەکان کۆتاییهات.

ئێستا جارێکی دیکە ئەنجامی ئەو هەڵبژاردنە خراوەتەوە بەر دەستی دادگای فیدراڵی عێراق، کۆمەڵی دادگەری کوردستان و جوڵانەوەی نەوێ نوێ رایگەیاندووە، لە دادگای فیدراڵی سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان تۆمارکردووە.
سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری کە یەکەم سکاڵایە بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەم لەلایەن عومەر گوڵپی کاندیدی سەرکەتووی حزبەکە دژی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کراوە.

عومەر گوڵپى سەبارەت بە تۆمارکردنی ئەو سکاڵایە رایگەیاندووە،"داوامان لە دادگاى فیدراڵی کردووە، خولەکە هەڵوەشێندرێتەوە و هەڵبژاردن دووبارە بکرێتەوە، هەروەها هەموو ئەو ئیمتیازە ماددییانەى لە پێنج مانگى ڕابردوودا پەرلەمانتاران وەریان گرتووە، لێیان وەربگیرێتەوە".

کۆمەڵى دادگەرى کە لە هەڵبژاردنى خولى شەشەمى پەرلەمانى کوردستاندا سێ کورسیى بەدەستهێنا، دواتر هەڵبژاردنەکەی بە" دیزاینکراو" وەسفکرد و بڕیاریدا بایکۆتی خولەکە بکات.

دوای چوار رۆژ لە سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری، جوڵانەوەی نەوەی نوێش رایگەیاند، سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کردووە. 

نەوەی نوێ رایگەیاندووە، سکاڵاکەی ئەوان دژی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، ئەوەیش بەهۆی ئەوەی تا ئێستا بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستانی دەرنەکردووە.

ڕۆژی 20ـی تشرینی یەکەمی 2024، هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام درا، بەپێی ئەنجامی کۆتایی هەڵبژاردن کە لەلایەن کۆمسیۆنەوە بڵاوکراوەتەوە، پارتی 39 کورسی، یەکێتی 23 کورسی، نەوەی نوێ 15 کورسی، یەکگرتوو 7 کورسی، هەڵوێست 4 کورسی، کۆمەڵ 3 کورسی، بەرەی گەل 2 کورسی و هەریەک لە گۆڕان و هاوپەیمانی کوردستانیش یەکی کورسییەکیان بەدەستهێناوە.

دوای نزیکەی حەوت مانگ لە ئەنجامدانی هەڵبژاردن، تا ئێستا پەرلەمانی کوردستان کارا نەبووە و تەنها پەرلەمانتاران سوێندی یاسایان خواردووە، بەڵام هەموو مانگێک مووچە وەردەرگن.