زانست

توێژەران پەرەپێدانی یەکەم قاچی ڕۆبۆتی بە "ماسولکەی دەستکرد" ڕادەگەیەنن

لە ڤیدیۆ کلیپێکدا کە هاوڕێی توێژینەوەکە بووە، کە ئەنجامەکانی لە گۆڤاری Nature Communications بڵاوکراوەتەوە، قاچی ڕۆبۆتی بچووک دەردەکەوێت کە بازدانی بچووک دەکات لە بازنەیەکدا کە بە چیمەن و خۆڵ و بەرد داپۆشراوە.

توێژەران هیوادارن کە تەکنەلۆژیاکەیان لە ڕۆبۆتەکاندا بەکاربهێنرێت کە توانای "ئەرکە بێزارکەرەکانی ناوماڵیان بەجێگەیاندووە"، بەپێی ڕۆبەرت کاچمان، هاوکارە نووسەری توێژینەوەکە کە بە ئاژانسی فرانس پرێسی وتووە.

تیمی توێژینەوەکە ئیلهامیان لەوە وەرگرتووە کە جەستەی مرۆڤ نزیکەی ٦٠٠ ماسولکە بەکاردەهێنێت بۆ ئەوەی ڕۆبۆتێک دروست بکات کە توانای ڕۆیشتن و بازدانی بە شێوەیەکی ڕێک و پێکی هەبێت.

بۆ ئەم مەبەستە توێژەران ئەو ماسولکەیەیان بەکارهێناوە کە پێی دەوترێت "ماسولکەی دەستکرد" کە بە ئەکتوێتەری ئەلکترۆ-هایدرۆلیکیش ناسراوە.

ئەم ماسولکانە وەک کیسە بچووکەکانی بەستن وان کە بە ئێسکی کانزایی قاچی ڕۆبۆتەوە بەستراوەتەوە. پڕن لە ڕۆن و بە ئەلکترۆد تەیار دەکرێن، هەروەها بە تەقلیدکردنی جوڵەی ماسولکەکانی ئاژەڵ گرژ دەبن و ئارام دەبنەوە.

توانای باوەشکردن
کاچمان، مامۆستای ڕۆبۆتیک لە پەیمانگای تەکنەلۆژیای فیدراڵی سویسرا لە زیوریخ دەڵێت، ڕۆبۆتە ئاساییە مرۆڤدۆستەکان بە ماتۆڕ و جومگەی کانزای ڕەق هاوشێوەی ئەو جومگانەی کە لە هێڵەکانی کۆکردنەوەی پیشەسازیدا بەکاردەهێنرێن دروست دەکرێن.

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەم ڕۆبۆتە پیشەسازیانە زۆر قورسن، بۆیە مەترسیدارن، و زۆر گرانن بۆ ئەوەی لە ماڵەوە بەکاریان بهێنرێت. ڕۆبۆتی ماڵەوە نابێت تەنها بتوانێت بار هەڵبگرێت، بەڵکو توانای "باوەشکردن یان تەوقەکردن"ی هەبێت.

بەگوێرەی لێکۆڵینەوەکە، تەکنەلۆژیای ماسولکەی دەستکرد سوودی ئەوەی هەیە کە وزەی کەمتر بەکاردەهێنێت بە بەراورد بە ماتۆڕێکی تەقلیدی لەکاتی چەمانەوەی ئەژنۆی ڕۆبۆتەکەدا.

هەروەها ڕێگە بە قاچ دەدات بە چالاکی زیاتر لە زەوییە سەختەکان نزیک بێتەوە، بەپێی توێژەران.

هەواڵ

موقتەدا سەدر هەڵبژاردن رەتدەکاتەوە و چاوەڕێی دوو ئەگەرە

سەرەڕای کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و بەشدارینەکردنی لە هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق، بەڵام موقتەدا سەدر هێشتا مۆتەکەی دەسەڵاتدارانی عێراقە، ئەمەش وایکردووە لەلایەک چاویان لەسەر هەڵبژاردن بێت و لەلایەکیش چاویان لەسەر سەدر بێت، خودی موقتەدا سەدریش چاوەڕێی روودانی دوو ئەگەرە لە عێراق.

موقتەدا سەدر سەرکردەی ڕەوتی سەدر، هێشتا یەکێکە لە گەورەترین مەتەڵە سیاسییەکان، کە ڕووبەڕووی نەیارەکانی دەبێتەوە لە چوارچێوەی هەماهەنگیدا، یان تەنانەت لایەنگران و هاوپەیمانە نزیکەکانی.

لەدوای بڕیارە بەناوبانگەکەی سەدر بۆ کشانەوەی کوتلە پەرلەمانییەکەی کە خاوەنی 72 کورسی پەرلەمانی بوو، لە هاوینی 2022 و راگەیاندنی ڕەتکردنەوەی کارکردن لەگەڵ "گەندەڵکاران" کە مەبەستی چوارچێوەی هەماهەنگی بوو، پێشبینیەکان سەبارەت بە هەنگاوی داهاتووی سەدر بەردەوام مشتومڕی لە نێوان سیاسەتمەداران و شیکەرەوەکان و تەنانەت هاوڵاتیانی ئاسایی دروستکردووە.

موقتەدا سەدر لە هەموو پەیامەکانیدا سەبارەت بە کشانەوەی لە پرۆسەی سیاسی و هەڵبژارد، تەنها ئاماژەی بە چینێکی گەندەڵی دەسەڵاتدار کردووە، بەبێ ئەوەی هیچ نیازێکی تری خۆی بخاتەڕوو، بەڵام سەرکردەویەکەی چوارچێوەی هەماهەنگی خواستی سەدر ئاشکرا دەکات.

سەرکردەیەک لە چوارچێوەی هەماهەنگی کە نەیویست ناوی ئاشکرا بکرێت، بە ڕۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى راگەیاندووە، سەدر سیستەمێکی دەوێت کە لەگەڵ تێڕوانینی خۆیدا بگونجێت، کە لەوانەیە لەگەڵ تێڕوانینی ئەوانی تردا نەگونجێت.

ئەو سەرکردەیەی چوارچێوەی هەماهەنگی پێیوایە، کشانەوەی ئێستای موقتەدا سەدر لە پرۆسەی سیاسی و بایکۆتی هەڵبژاردن، لەم دیدگایەوە سەرچاوە دەگرێت نەک ڕق لە کاری سیاسی.

ئاماژە بە پێگە و بەهێزی سەدر دەکات لە دەرەوەی پرۆسەی سیاسی و دەڵێت: لەوانەیە یارییەکە بە تەواوی بگۆڕێت تەنانەت ئەگەر لە پێشبڕکێی هەڵبژاردنیش دوور بێت، هەر بۆیە، چوارچێوەی هەماهەنگی چاوێکیان لەسەر هەڵبژاردنەکان و چاوەکەی دیکەش لەسەر سەدرە.

لەگەڵ ئەوەی لایەنەسیاسییەکان و چاودێرانی سیاسی پێیانوابوو، سەدر لە چوار ساڵی رابروودا، شەقامی لە بەرژەوەندی خۆی ساز و ئامادەکردووە بۆ چوونە سەر سندوقەکانی دەنگدان، بەڵام لە بڕیارێکی چاوەڕواننەکراودا، سەدر بایکۆتکردنی هەڵبژاردنی راگەیاند، هەرچەندە سەرۆک کۆماری عێراق بە فەرمی داوای لێکرد بە بڕیارەکەیدا بچێتەوە، بەڵام ئەو سوربوو لەسەر بڕیارەکەی.

لە ناوەڕاستی مانگی تەمووزی ساڵی ڕابردوودا، موقتەدا سەدر بڕیارێکی دەرکرد بۆ دوورخستنەوەی 31 کەس لە بزووتنەوەکە و باڵی سەربازی سەرایا سەلام، بەهۆی ئاماەکارییان بۆ بەشداریکردنیان لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا.

سەرکردەیەکی رەوتی سەر بە رۆژنامەی «الشرق الأوسط»ـى وتووە، ڕەوتی سەدر پشتگیری لە هیچ لیست و کاندیدێک ناکات لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا، ئەو سەرکردەیە ڕەتی دەکاتەوە پێشبینی هەنگاوەکانی داهاتووی سەدر بکات و دەڵێت: هەموو شتێک دەگونجێت، بەڵام کەس نازانێت چۆن و کەی ڕوودەدات.

ئەو سەرکردەیە ئاماژەی بەوەکردووە، کە سەدر درکپێدەکات و گرەو لەسەر ئەگەری داڕمانی چوارچێوەی هەماهەنگی دەکات بە تێپەڕبوونی کات، چونکە بڕوا وایە سیستەمی سیاسی ئێستا بە ئاسانی چاکسازی ناکرێت.

دەشڵێت: سەدر هەموو جۆرە کارێکی سیاسی تاقیکردۆتەوە. بەشداری کردن لە پەرلەمان و کشانەوەی لێی و بەشداریکردن لە حکومەت و کشانەوەی لێی و هەروەها دژایەتیکردنی چالاکی لە شەقامدا و پێدەچێت گەیشتووەتە ئەو ئەنجامەی کە ئەم سیستەمە توانای چاکسازی نییە.

یەکێکی تر لەو ئەگەرانەی کە سەدر چاوەڕێی دەکات، شوێنگرتنەوەی عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەکانە لە عێراق، خودی سەدریش خواستی خۆی بۆ جێگرتنەوەی نەشاردووەتەوە و بەپێی بنەماکانی مەزهەبی شیعە، موقتەدا سەدر هەموو مەرجەکانی تێدایە.