ژیان
ئایا بەڕاستی مرۆڤ کامڵ دەبێت؟
2024-10-15
خۆشەویستی ئەوکاتە دەستپێدەکات هەڵپە کۆتایی دێت، ناکرێت مرۆڤ بڵێت دەریام خۆشدەوێت و لەکەناری دەریا ڕاوەستابیت، دەبێت بەناو قوڵایی دەریادا مەلە بکەیت، بەرگەی شەپۆلەکانی بگریت، ئاوی سوێری دەریا بخۆیتەوە، قاچەکانت بەردی دەریا برینداری بکات، قوڵایی تاریکی ببینیت، کاتێک دەگەڕێیتەوە بۆ کەنار دەریا جیاوازتر دەیبینیت، وەک نمونەیی نایبینیت، تۆ بەرکەوتنت هەبوە لەگەڵ کەم و کورتیەکانیدا، تاریکیەکانی دەناسیت، توڕەیی دەریا دەناسیت ئیدی ئەوکات یان بۆ هەمیشە دەریا و هەمو ناو دەریات خۆشدەوێت یان ڕقت لێی دەبێت.
ئازار و شکست چۆن دەتوانێت مرۆڤ کامڵ بکات؟
سەبارەت بەم گرفتە قوڵە فەلسەفییە، فەیلەسوفی پورتوگالی (جۆزیە ساراماگۆ) وەڵاممان دەداتەوە: مرۆڤ بە ئامۆژگاری کامڵ نابێت، مرۆڤ بە وتار کامڵ نابێت، مرۆڤ بە ئەزمونی ئەوانی دیکە کامڵ نابێت، مرۆڤ کاتێک کامڵ دەبێت لەدەستدان بەشێک لەدڵی ببات، پشتی نەوی بکات لەتاو شکستی خۆشەویستانی، چرچ و لۆچ ڕوخساری داگیربکات لەتاو چڕی و سەختی بیرکردنەوە! وزەکانی بڕوات، جەستەی تەنک ببێت، جەستەیەک ڕاکردنێکی سادە لەڕێاگەیەکی هەڵەوە بتوانێت بیدات لەزەوی، مرۆڤ کاتێک کامڵ دەبێت و پێدەگات ژیان لەڕەگ و ڕیشەوە هەڵیدەکێشێت.
لێرەدا چیخۆف زیاتر دەڕوات و دەڵێت: کامڵ بون واتە؛ تێبگەیت دڵخۆشی لەشتە ڕوکەشەکاندا نییە، بەڵکو لەناخماندایە.
دۆیستۆفسکی دێت و کۆتایی دێنێت بەم پرسیارە ئاڵۆزە فەلسەفیەی ژیان، بەحەسرەت و هەناسەیەکی قوڵەوە دەڵێت: بەڕێزان گرفت لەوەدا نیە مرۆڤ دەبێت بەرگەی ئازار بگرێت تا کامڵ ببێت، بەڵکو دەبێت مرۆڤ لەکامڵ بوندا مانایەک بدۆزێتەوە.
لەناو پێکهاتەی ڕۆمانی (برایانی کارامازۆف)دا، دۆیستۆفسکی بەقوڵی پرسیارێک دەوروژێنێت سەبارەت بە ترسی پیاو لەژنی (بەهێز) و دەڵێت، بۆ پیاو لەژنی بەهێز دەترسێت؟ چونکە لەتوانایدا هەیە بەناو ناخی پیاودا گەشت بکات و قوڵاییەکان ئاشکرا بکات، ئەو ژنە دەتوانێت ئەو نهێنیە ببینێت ئەو پیاوە لەجیهانی دەشارێتەوە، تەنانەت ئەوەی لەدەرونیدا دەشارێتەوە.
لەڕێگەی پڕۆگرامی شکاریەوە (سیگمۆند فرۆید) دێتە سەرهێڵ و سەبارەت بە بۆچونەکەی دۆیستۆفسکی عەرەبی دونیای ئاڵۆزی دەڵێت؛ ژنی بەهێز لەتوانایدا هەیە پیاوی بەهێز نەرمتر بکات، هەروەها لەتوانایدا هەیە لاوازتر پشانی بدات، هەروەها دواتر چی بوێت پێی بکات، ئەمەش هۆکارە ژن مەترسیدار بێت.
لەدیدگای ڕەشبینیەوە (شۆپنهاوەر؛ سەبارەت بەژنان دەڵێت: ژن لەسروشتدا دروستکراوێکی لاوازە، هەوڵ دەدات لەسێبەری پیاوێکدا بژی و جیهانێکی تایبەت بەخۆی دروست بکات، بەڵام دایکی ڕۆحی ژنان (سیمۆن دی بۆ فوار)ی وجودی پێچەوانەی ئەم بۆچەنەی شۆپنهاوەر بیر دەکاتەوە و دەڵێت: لاوازی ژن لەوەدا نییە بەهای کەمتر بێت لەپیاو، بەڵکو لەوەدایە ڕێگای پێنادرێت لەو جیهانەدا بژی پیاوان دروستیانکردوە.
More News
 copy.jpg)
Most Popular
-
هەڕەشەی کوشتن لە ژینێ ئه‌تروشی دەکرێت
هەواڵ2025-01-26
1
-
چۆن مۆبایل دەبێتە هۆی زیاد بوونی کێشی منداڵان؟
تەندروستی2025-01-26
2
-
خانەنشین بوون پەروەردەی هەرێمی کوردستان ڕوبەڕوی گرفت دەکاتەوە
هەواڵ2025-01-27
3
-
خواردنەوە کحولییەکان دەبنە هۆی قەڵەوی و کێشە بۆ کۆئەندامی هەرس دروست دەکەن
تەندروستی2025-01-27
4
-
ئەگەر دەتانەوێت تەمەنتان درێژ بێت، ڕۆژانە 30 خولەک بە پێ بڕۆن
تەندروستی2025-01-27
5
-
هەرێمی کوردستان ئامادەکاری بۆ دەستپێکردنەوەی دامەزراندن و پلەبەرزکردنەوە دەکات
هەواڵ2025-01-29
6
-
بەنداوی تشرین … دووەم گەورەترین بەنداوی سوریا مەترسی هەرەسهێنانی هەیە
هەواڵ2025-01-29
7
-
فرۆشی ئۆتۆمبێلی کارەبای بەرز دەبێتەوە
Tech2025-01-29
8
تەندروستی
ئیندۆمی زیان بە خانەکانی مێشک دەگەیەنێت
2025-01-30
ماڵپەڕی" ئەل ئەیام" لە بابەتێکی تەندروستیدا چەند زیانێکی خواردنی ئیندۆمی بڵاوکردوەتەوە و ئاماژەی بۆ ئەوەکردووە، ئیندۆمی خوێی چینی تێدایە، ئەمەش دەبێتە هۆی زیانگەیاندن بە خانەکانی مێشک لاوازیان دەکات و لە هەندێک حاڵەتیشدا لەناویان دەبات.
بەپێی هەواڵەکە، زیانێکی زۆر خواردنی ئیندۆمی دەبێتە هۆکارێک بۆ زۆرێک لە نەخۆشییە شێرپەنجەییەکان وەک شێرپەنجەی مێشک و سییەکان، هاوکات هۆکارێکە بۆ زیادبوونی کێش و قه‌ڵه‌وی و کۆنیشانه‌ی ئێکس و که‌م خوێنی و که‌می مادده‌ی ئاسن.
د.کامەران رەسول ژاژڵەیی، پسپۆڕی زانستی خۆراک و نه‌شته‌رگه‌ری گشتی سەبارەت بە زیانەکانی ئیندۆمی لەسەر منداڵ ڕایگەیاندووە، ئیندۆمی دەبێتە هۆی دواکه‌وتنی گه‌شه‌ی منداڵ و زیادبوونی ئه‌گه‌ری کورتی باڵا له منداڵ و مێرد منداڵان، ئه‌گه‌ر ڕۆژانه یان هه‌فته‌ی چه‌ند جارێک بخورێت.
پێشتر، گۆڤاری (راما) راپۆرتێكی ته‌ندروستی جیهانی له‌سه‌ر مه‌ترسییه‌كان ئیندۆمی بڵاوكردۆته‌وه له‌و راپۆته‌دا ئه‌وه هاتوه كه ئیندۆمی جۆره خوێیه‌كی تێدایه له‌جۆری (E) كه له وڵاتی چین دروست ده‌كرێت و ئه‌و جۆره خوێیه مه‌ترسی هه‌یه بۆ تێكچونی مۆخ و نه‌خۆشی ده‌ماره‌كان و نه‌خۆشی له‌بیرچونه‌وه و شێرپه‌نجه‌ی مۆخ و دروستبونی ئازار له‌ناو سكدا.
سەبارەت بەو زانیارییانەشی باس لەوە دەکەن هۆکارێکە بۆ توشبوون بە شێرپەنجە، دکتۆر فەهد ئەلخدایری، زانای توێژینەوەی پزیشکی لە یەکەی ماددە شێرپەنجەییەکان لە سەنتەری توێژینەوە لە نەخۆشخانەی پسپۆڕی مەلیک فەیسەڵ ڕایگەیاندووە: "نوودڵ لە جۆری ئیندۆمی بە هیچ شێوەیەک نابێتە هۆکاری نەخۆشیی شێرپەنجە و تەنانەت زیانیشی نییە ئەگەر بەڕێژەیەکی مامناوەند بخورێت".
