خۆشەویستی ئەوکاتە دەستپێدەکات هەڵپە کۆتایی دێت، ناکرێت مرۆڤ بڵێت دەریام خۆشدەوێت و لەکەناری دەریا ڕاوەستابیت، دەبێت بەناو قوڵایی دەریادا مەلە بکەیت، بەرگەی شەپۆلەکانی بگریت، ئاوی سوێری دەریا بخۆیتەوە، قاچەکانت بەردی دەریا برینداری بکات، قوڵایی تاریکی ببینیت، کاتێک دەگەڕێیتەوە بۆ کەنار دەریا جیاوازتر دەیبینیت، وەک نمونەیی نایبینیت، تۆ بەرکەوتنت هەبوە لەگەڵ کەم و کورتیەکانیدا، تاریکیەکانی دەناسیت، توڕەیی دەریا دەناسیت ئیدی ئەوکات یان بۆ هەمیشە دەریا و هەمو ناو دەریات خۆشدەوێت یان ڕقت لێی دەبێت.
ئازار و شکست چۆن دەتوانێت مرۆڤ کامڵ بکات؟
سەبارەت بەم گرفتە قوڵە فەلسەفییە، فەیلەسوفی پورتوگالی (جۆزیە ساراماگۆ) وەڵاممان دەداتەوە: مرۆڤ بە ئامۆژگاری کامڵ نابێت، مرۆڤ بە وتار کامڵ نابێت، مرۆڤ بە ئەزمونی ئەوانی دیکە کامڵ نابێت، مرۆڤ کاتێک کامڵ دەبێت لەدەستدان بەشێک لەدڵی ببات، پشتی نەوی بکات لەتاو شکستی خۆشەویستانی، چرچ و لۆچ ڕوخساری داگیربکات لەتاو چڕی و سەختی بیرکردنەوە! وزەکانی بڕوات، جەستەی تەنک ببێت، جەستەیەک ڕاکردنێکی سادە لەڕێاگەیەکی هەڵەوە بتوانێت بیدات لەزەوی، مرۆڤ کاتێک کامڵ دەبێت و پێدەگات ژیان لەڕەگ و ڕیشەوە هەڵیدەکێشێت.
لێرەدا چیخۆف زیاتر دەڕوات و دەڵێت: کامڵ بون واتە؛ تێبگەیت دڵخۆشی لەشتە ڕوکەشەکاندا نییە، بەڵکو لەناخماندایە.
دۆیستۆفسکی دێت و کۆتایی دێنێت بەم پرسیارە ئاڵۆزە فەلسەفیەی ژیان، بەحەسرەت و هەناسەیەکی قوڵەوە دەڵێت: بەڕێزان گرفت لەوەدا نیە مرۆڤ دەبێت بەرگەی ئازار بگرێت تا کامڵ ببێت، بەڵکو دەبێت مرۆڤ لەکامڵ بوندا مانایەک بدۆزێتەوە.
لەناو پێکهاتەی ڕۆمانی (برایانی کارامازۆف)دا، دۆیستۆفسکی بەقوڵی پرسیارێک دەوروژێنێت سەبارەت بە ترسی پیاو لەژنی (بەهێز) و دەڵێت، بۆ پیاو لەژنی بەهێز دەترسێت؟ چونکە لەتوانایدا هەیە بەناو ناخی پیاودا گەشت بکات و قوڵاییەکان ئاشکرا بکات، ئەو ژنە دەتوانێت ئەو نهێنیە ببینێت ئەو پیاوە لەجیهانی دەشارێتەوە، تەنانەت ئەوەی لەدەرونیدا دەشارێتەوە.
لەڕێگەی پڕۆگرامی شکاریەوە (سیگمۆند فرۆید) دێتە سەرهێڵ و سەبارەت بە بۆچونەکەی دۆیستۆفسکی عەرەبی دونیای ئاڵۆزی دەڵێت؛ ژنی بەهێز لەتوانایدا هەیە پیاوی بەهێز نەرمتر بکات، هەروەها لەتوانایدا هەیە لاوازتر پشانی بدات، هەروەها دواتر چی بوێت پێی بکات، ئەمەش هۆکارە ژن مەترسیدار بێت.
لەدیدگای ڕەشبینیەوە (شۆپنهاوەر؛ سەبارەت بەژنان دەڵێت: ژن لەسروشتدا دروستکراوێکی لاوازە، هەوڵ دەدات لەسێبەری پیاوێکدا بژی و جیهانێکی تایبەت بەخۆی دروست بکات، بەڵام دایکی ڕۆحی ژنان (سیمۆن دی بۆ فوار)ی وجودی پێچەوانەی ئەم بۆچەنەی شۆپنهاوەر بیر دەکاتەوە و دەڵێت: لاوازی ژن لەوەدا نییە بەهای کەمتر بێت لەپیاو، بەڵکو لەوەدایە ڕێگای پێنادرێت لەو جیهانەدا بژی پیاوان دروستیانکردوە.
شاندی حکومەتی هەرێم و حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و
مووچە گەیشتوون بەرێککەوتن، رێککەوتنەکە تەنها ئەوەی ماوە سودانی ئیمزای
لەسەربکات، لە کۆبونەوەی ئەمشەوی چوارچێوەی هەماهەنگیدا ئیمزاکردن یان رەتکردنەوەی
رێککەوتنەکە یەکلایی دەبێتەوە.
چەند رۆژێکە شاندی حکومەتی هەرێم و حکومەتی عێراق لە
گفتوگۆدان بۆ گەیشتن بە رێگەچارەیەک بۆ لابردنی بەربەستەکانی بەردەم
هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم، هەرچەندە تائێستا ناوەڕۆکی رێککەوتنەکە
بڵاونەکراوەتەوە، بەڵام هەردولا رێککەوتوون لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم و
رادەستکردنی نیوەی داهاتی ناخۆ لەلایەن هەرێمەوە بە بەغدا، لەبەرامبەردا بەغدا مووچەی
هەرێم دەنێرێت.
مەسرور بارزانی، سەرکی حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای
کۆتاییهاتنی کۆبونەوەی ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیران بڵاویکردەوە، هەرێم هەموو نەرمییەکی
نواندووە بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێم لە ڕێگەی کۆمپانیای سۆمۆ و گەڕاندنەوەی
داهاتی فرۆشتنی نەوتی هەرێم بۆ وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ.
بەنوەی سەرۆکی حکومەت، ئێستا هەرێمی کوردستان و کۆمپانیا
نەوتییەکان، بە هەموو شێوەیەک ئامادەیی هاوکاریان لە گەل حکومەتی فیدڕال پێشان داوە
بۆ هەناردە کردنەوەی نەوت ئەویش لە پێناوی بڕینی هەموو ئەو پاسا و بیانووانەی کە بەغدا
بەکاریهێناون بۆ نەناردنی مووچەی موچەخۆرانی خەڵکی کوردستان.
سەرۆکی حکومەت
رایگەیاند، چاوەڕێی بڕیاری حکومەتی فیدڕاڵ دەکەن بۆ پەسەندکردنی ئەو
لەیەکتێگەیشتنە هاوبەشانەی کە لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا، لە نێوان هەردوولا بە ئامادەبوونی
نوێنەری کۆمپانیا نەوتییەکان هاتووەتە ئاراوە
بەپێی زانیارییەکان، سێ رۆژە شاندی بەغدا و هەرێم لەسەر
رەشنوسێک رێککەوتوون، هەرچەندە چاوەڕوان دەکرا لە کۆبونەوەی 1ـى تەموز
ئونجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیار لەسەر رەشنوسەکە بدات، بەڵام سودانی دەیەوێت
رەزامەندی لایەنەکان چوارچێوەی هەماهەنگی وەربگرێت.
ئەمشەو چوارشەممە کۆبونەوەی چوارچێوەی هەماهەنگی لە بەسڕە
ئەنجام دەدەرێت و سودانی بەشدار دەبێت و رەشنوسی رێککەوتنەکە لەگەڵ خۆی دەباتە سەر
مێزی چوارچێوەی هەماهەنگی بۆ واژۆ کردن و وەرگرتنی رەزامەندی.
لە ئەگەری رەزامەندی
چوارچێوەی هەماهەنگی، ئەوا سودانی ئیمزا لەسەر رێککەوتنەکە دەکات و دەچێتە بواری
جێبەجێکردنەوە، هەرچەندە تائێستا رووننییە هەناردەکردنوەی نەوت پێش ناردنی موچە
دەکەوێت، یان پێش هەناردەکردنەوەی نەوت موچە لەلایەن بەغداوە دەنێردرێت.