زانست

ئەمەریکا... بەهۆی ماددەی ئارسنیکەوە فرۆشتنی (25) هەزار بوتڵ ئاوی سێو قەدەغە دەكات

فەرمانگەی خۆراک و دەرمانی ئەمەریکا رایگەیاند: بەهۆی هەبونی ئاستێكی بەرز لە ماددەی ئارسنیك كە مادەیەكی زیانبەخشە و مرۆڤ توشی شێرپەنجە دەكات، بڕێكی زۆر ئاومیوەی سێوی لە بازاڕەكانی (34) ویلایەتدا كشاندوەتەوە و بەرهەمەكەش لەلایەن كۆمپانیای مارتێنیل-ییەوە بەرهەمهێنراوە.

لای خۆشیەوە کۆمپانیای بەرهەمێنەری ئاومیوەی سێوەكە بەماڵپەڕی تەندروستی راگەیاندوە؛ لەگەڵ ئەوەی كاتی بەسەرچونی بەرهەمە لە (10ـی ئازاری 2026) كۆتایی دێت، بەڵام كۆكردنەوە و گەڕاندنەوەی لە (16ـی نیسان)ـەوە دەستی پێكردوە و تا ئێستا نزیکەی (25) هەزار دەفری یەک لیتری بۆ گەڕاوەتەوە.

كۆمپانیای مارتێنیل ئاماژەی بۆ ئەوەشكردوە، هاوکاری تەواوی فەرمانگەی خۆراک و دەرمانی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمەریكا دەکات بۆ گەڕاندنەوەی بەرهەمەكەی و تا سەرجەمی لە بازاڕەكاندا كۆدەكرێتەوە، ئەوەش لە پێناوی سەلامەتی تەندروستی كڕیارەكانمان.

لەسەر ماددەی ئارسنیك فەرمانگەی خۆراک و دەرمانی ئەمەریکا راشیگەیاندوە: ماددەی ئارسنیک لە ئۆرگانیک و نائۆرگانیک پێكهاتوە، نائۆرگانیک ژەهراویترین، ماددەیە كە تام و رەنگ و بۆنی نییە، بۆیە پێویستە پشکنین بۆ دەستنیشانکردنی لە خواردن و خواردنەوەکاندا بکرێت.

رونیكردوەتەوە، بەشێكی زۆری مرۆڤەکان لەرێگەی جگەرەکێشانی توتن و بەردەوام هەڵمژینی دوکەڵەکەی، خواردنەوەی ئاوی پیس یان خواردنی ئەو روەکانەی بەركەوتەی ئاوی پیسبون بە ئەو مادەیە، ئارسنیک دەچێتە لەشیانەوە.

ئارسنیکی نائۆرگانیک بە شێوەیەکی سروشتی لە ئاوی ژێر زەوی هیندستان، بەنگلادیش و ئەمەریکادا هەیە.

هەواڵ

Mic Exclusive : دەسەڵاتی تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی سەندرایەوە

وەزارەتی دارایی و ئابوری دەسەڵاتی تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی سەندەوە و وەزیری دارایی دەڵێت، "نابێت لە ژێر هیچ بیانوویەکدا پارەی تەرخانکراو بۆ مووچە بۆ هیچ بوارێکی تر بەکاربهێنرێت"

 بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست دیجیتاڵ میدیای Mic کەوتوون، بە بڕیاری ئاوات شێخ جەناب وەزیری دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان دەسەڵاتی تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی وەرگیراوەتەوە.

هەر بەپێی زانیارییەکان، تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی-ـەوە گواستراوەتەوە بۆ بانکی ئاشتی لە سلێمانی لەمەودوا لەو بانکەوە تەمویلی پارەی مووچەخۆرانی سلێمانی دەکرێت.
دیجیتاڵ میدیای Mic، قسەی لەگەڵ بەرپرسانی بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی کردووە، لەگەڵ پشتراستکردنەوەی هەواڵەکەدا پابەندی خۆشیان بە بڕیارەکانی وەزارەتیی دارایی و ئابورییەوە راگەیاند.

بەپێی بڕیارەکەی وەزارەتی دارایی و ئابوری، تەمویلی موچەی موچەخۆران و فەرمانبەران راستەوخۆ لە بانكی منارەوە دەنێردرێت بۆ بانكی ئاشتی لەوێشەوە بۆ بانكەكانی سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەكانی راپەڕین و گەرمیان.

بەپێی بەدواداچوونەکان، هۆکاری بڕیارەکەی وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان بۆ ئەو کێشانەی رابردووی دەگەڕێتەوە کە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی بۆ دابەشکردنی مووچە دروست بووە، لەناویاندا دەستکاریکردنی پارەی نەختینەیی مووچە. 

رۆژی 18ـی ئازاری 2025، ئاوات شێخ جەناب وەزیری دارایی و ئابوری لە کۆبونەوەی لەگەڵ بەڕێوەبەری بانکەکان و گەنجینەکانی سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجەو ئیدارەی گەرمیان و ڕاپەڕین رایگەیاند، نابێت لە هیچ بانکێک کێشە و گرفت بۆ هاووڵاتیان و فەرمانگەکان و بەڵێندەران دروست بکرێت، بەپێچەوانەوە هەر کێشەیەکی نەخوازراو بەدەر لە یاسا و ڕێنماییەکان دروست بکرێت ئیجرائاتی پێویست لەگەڵ بەڕێوەبەری بانکەکان دەکرێت.                

هەر لەو کۆبونەوەیەدا بڕیاردرا نابێت لە هیچ بانکێک دەستکاری پارەی هاووڵاتیان ( ئەمانات، وەدائیع، توفیر، هتد) بکرێت بەپێچەوانەوە ڕووبەڕووی لێپرسینەوەی یاسایی دەبنەوە.      
بڕیاردریش درا، بەهیچ جۆرێک نابێت لە ژێر هیچ بیانوویەکدا پارەی تەرخانکراو بۆ مووچە بۆ هیچ بوارێکی تر بەکاربهێنرێت، لە حاڵەتی دووبارە بوونەوەی سەرپێچیەکان و هەرکەس و لایەنێک پێچەوانەی ئەم ڕێنماییانە جوڵایەوە،ڕێکاری پێویستی لە دژ دەگیرێتبەر بگرینەبەر.   

پێشتر، بانکەکان دەسەڵاتیان هەبووە بڕی دیاریکراو خەرج بکەن، بەڵام ئێستا ئەو دەسەڵاتە لێیان سەندراوەتەوە و دەبێت راپۆرتی هەفتانە رادەستی وەزارەتی دارایی بکەن.