زانست

خۆر لە ترۆپکی چالاکیدایە و ئەمساڵ زریانی زۆر ڕوودەدات

Mic
2024-10-22

دەزگای بۆشایی ئاسمان ناسا لە ڤیدیۆ کۆنفرانسێکدا رایگەیاند، خۆر گەیشتۆتە ترۆپکی چالاکی خۆی و ماوەی ساڵێک دەخایەنێت، ئەمەش کاریگەری لەسەر زەوی دروستدەکات و ڕەنگە ئەمساڵ زۆرترین زریان و چالاکی موگناتیسی و گۆڕانی کەش و هەوا دروستبێت.
زۆرترین چالاکیی خۆر بەشێکە لە خولی ١١ ساڵەی خۆر، لەو ماوەیەدا لە ئارامییەوە دەگۆڕێت بۆ زریان، لە لوتکەی هەر خولگەیەکی خۆردا جەمسەرە موگناتیسیەکانی خۆر دەسوڕێنەوە، هاوشێوەی جەمسەرەکانی باکوور و باشووری زەوی کە هەر دە ساڵ جارێک شوێنی خۆیان دەگۆڕن.
جەیمی فاڤۆرس، بەڕێوەبەری پرۆگرامی کەشوهەوای بۆشایی ئاسمانی ناسا دەڵێت: “لە کاتی لوتکەی چالاکیی خۆردا، پەڵەی خۆر و چالاکیی خۆر زیاد دەکات، ئەمەش دەرفەتی سەرنجڕاکێش دەڕەخسێنێت بۆ لێکۆڵینەوە لە نزیکترین ئەستێرەکانمان، بەڵام ئەم زیادبوونی چالاکییە کاریگەری ڕاستەقینەی لەسەر زەوی و سەرتاسەری کۆمەڵەی خۆرمان هەیە”.
چالاکییەکانی خۆر کاریگەرییەکی زۆریان لەسەر کەشوهەوای بۆشایی ئاسمان هەیە، ئەمەش دەتوانێت کاریگەری لەسەر مانگە دەستکردەکان و کەشتیوانەکان و سیستەمی پەیوەندییەکانی وەک جی پی ئێس و ڕادیۆ هەبێت، هەروەها تۆڕەکانی کارەبا لەسەر زەوی ڕەنگە لەکاتی زریانی خۆردا لاواز بن.
لە چەند مانگی ڕابردوودا چالاکییەکانی خۆر بووەتە هۆی دروستبوونی دیمەنی سەرسوڕهێنەری ئاورۆرا و پچڕانی مانگی دەستکرد و تەکنەلۆژیای دیکە.
لە مانگی ئایاری ساڵی ٢٠٢٤ زنجیرەیەک لە گەورەترین تەقینەوە ئاگریینیەکان و دەردراوەکانی خۆر کە بە ( هەناسەی خۆر ) ناوبرا گەیشتنە بارگە هەوای زەوی و چەندین دیاردەی سروشتی دەگمەنی دروستکرد لەوانە دیمەنی ئارۆرا و زریانی جیۆموگناتیسی، کە لە ماوەی ٥٠٠ ساڵی ڕابردوودا وێنەیان نەبووە.
خولگەی خۆری ئێستا کە بە خولی خۆر ٢٥ ناسراوە، لە ڕووی چالاکیی پەڵەی خۆرەوە کەمێک لە چاوەڕوانییەکان زیاتر بووە.
لیزا ئاپتۆن، هاوسەرۆکی لیژنەی پێشبینیکردنی خولی خۆر دەڵێت: “هەرچەندە هەندێک زریانی گەورەمان بینیوە، بەڵام لە چوارچێوەی ئەو شتانەدان کە چاوەڕێی دەکەین لە قۆناغێکی تونددا”.
ناسا و ئیدارەی نیشتمانی ئۆقیانووس و بەرگەهەوا خۆیان ئامادە دەکەن بۆ زیاتر زریانی خۆر و جیۆموگناتیسی لە چەند مانگی داهاتوودا، لەگەڵ ئەگەری زیاتری ئاورۆرا بۆریالی و کاریگەرییە تەکنەلۆژییەکان.
لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٢٤، ئامێری پشکنەری خۆری پارکەری ناسا نزیکترین نزیکبوونەوەی خۆی لە خۆرەوە تا ئێستا ئەنجام دەدات و داتای کەشوهەوای بۆشایی ئاسمانی بێ وێنەی تۆمارکردووە.

More News

Most Popular

هەواڵ

ناردنی چەکی نوێ لەلایەن ئەمەریکاوە بۆ ئیسرائیل نیگەرانی غەززەی لێدەکەوێتەوە

Mic
2025-02-16

ئەمەریکا کاروانێکی نوێی چەک ڕەوانەی ئیسرائیل دەکات، بەرپرسی فەرمانگەی ڕاگەیاندنی حکومەتی غەززە دەڵێت، ئەمەریکا لەبری ناردنی هاوکاری بۆ غەززە، پشتگیری تاوانبارانی جەنگ دەکات. 
وەزارەتی بەرگری ئیسرائیل گەیشتنی کاروانێکی نوێی کەرەستەی سەربازی ئەمەریکی بە وڵاتەکەی ڕاگەیاند، گەیشتنی کاروانەکە هاوکاتی سەردانی مارک ڕۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمەریکایە بۆ وڵاتەکە. 
ئیسرائیل گەیشتنی ئەو کاروانە سەربازییە بە "هێمای پەیوەندی بە‌هێزی"یان لەگەڵ ئەمەریکا دەزانێت، چاوەڕوانی بەهێزکردنیشی دەکات. 
ئیدارەی بایدن، دوای هێرشەکەی 7ـی ئۆکتۆبەرى 2023ـی حەماس بۆ سەر ئیسرائیل، هەزاران بۆمبی رەوانەی وڵاتەکە کرد، بەڵام دواتر بەهۆی نیگەرانیی کاریگەرییەکانی لەسەر غەززە، یەکێک لە کاروانەکانی راگرت.
ئەم کاروانەی ئێستا گەیشتووە، هەمان ئەو کاروانە ڕاگیراوەیە کە مانگی ڕابردوو لەلایەن ئیدارەکەی ترامپەوە ڕاگرتنی هەڵگیرا و ڕەوانە کرا. 
ناردنی چەکی نوێ لەلایەن ئەمەریکاوە دووبارە نیگەرانی دورستکردووە، سەلامە مەعروف، بەرپرسی فەرمانگەی ڕاگەیاندنی حکومەتی غەززە ڕایگەیاند، "لەبری ناردنی خۆراک، دەرمان، ئاو، یان شوێنی حەوانەوە و کەرەستەی بیناسازی بۆ قوربانیانی کەرتی غەززە، ئەمریکا پشتگیری تاوانبارانی جەنگ دەکات و هاوکاری زیاتریان بۆ دەنێرێت".
هاوکارییە سەربازییە نوێیەکان چین؟ 
بۆمبی قورس لە جۆری MK-84  بە کێشی دوو هەزار  پاوەندە کە توانای زیانگەیاندنێکی بەرفراوانیان هەیە و مەبەست لێی بەهێزکردنی تواناکانی هێرشی ئیسرائیلە.
چەکی دورهاوێژ لە جۆری دۆشکەی (IDF)، کە لەلایەن ئەمریکاوە پەرەی پێدراوە و لە قەبارەی 7.62x51 ملمدایە.
-پێداویستی تەقەمەنی تۆپخانە و فڕۆکەی هێرشبەر کە پاکێجەکە بە بڕی 8 ملیار دۆلار بۆ ئیسڕائیل نێردراوە.
ئامانجی ئەمەریکا چییە؟ 
هاوکارییەکانی ئەمەریکا بۆ ئیسرائیل بەشێکن لە دەستپێشخەرییەکانی واشنتن بۆ بەرزکردنەوەی توانای سەربازی تەلئەڤیڤ لە جەنگ و ململانێکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.