هەواڵ

هەمواری یاسای بودجەی عێراق پەسەند دەکرێت و خواستێکی هەرێمی کوردستان بەدیدێت

ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق دەنگ لەسەر هەموارکردنەوەی یاسای بودجە دەدات و تێچووی دەرهێنانی بەرمیلێک نەوتی کوردستان دەکرێتە 16 دۆلار. 

ڕۆژی 19ـی کانوونی دووەمی 2025، دانیشتنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ دەنگدان لەسەر هەمواری یەکەمی یاسای بودجەی عێراق ئەنجام دەدرێت.

بڕگەی (ج) لە ماددەی 12ـی یاسای بودجەی عێراق ئەو بەشەیە کە هەموار دەکرێتەوە، پەسەندکردنی ئەم هەموارە یەکێکە لە خواستەکانی هەرێمی کوردستان چونکە تێچووی دەرهێنانی هەر بەرمیلێک نەوتی هەرێمی کوردستان لە 8 دۆلارەوە دەکاتە 16 دۆلار. 

زیادکردنی تێچووی دەرهێنانی نەوت، بەشێکی گەورەی کێشەی ڕاگرتنی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان چارەسەر دەکات و هەنگاوەکانی هەناردەکردنەوە خێراتر دەکرێن.

لە گرێبەستی نێوان هەرێمی کوردستان و کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان، تێچووی دەرهێنانی بەرمیلێک نەوت بە سەروی 26 دۆلار دانراوە، بەڵام لە یاسای بودجەی عێراقدا بە 8 دۆلار دیاریکرابوو.

ڕۆژی 20ـی ئەیلولی 2024، مەسرور بارزانی سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان سەبارەت بەو تێچووەی دەرهێنانی نەوت کە هەرێمی کوردستان داوای کردووە بە کەناڵی العرەبییەی ڕایگەیاند، "كێڵگەكانی كوردستان جیاوازن و جۆری نەوتیش لەو كێڵگانە جیاوازن، ئەو تێچووە ئێمە دیاریمان نەكردووە، ئەوە واقیعێكە كە لە لایەن لیژنەی تایبەتمەندەوە دیراسە كراوە". 

لەبارەی شێوازی دیاریکردنی تێچووی نەوت باسی لەوەشکرد، كۆمپانیا وەبەرهێنەرەكان هەموویان بیانین و بەشێك لە سەرمایەكانیان بۆ دەرهێنانی نەوت وەبەرهێناوە، بەشێكیشی وەك تێچوی گەڕاندنەوە لەوەی لە نەوت دەردەهێندرێت، بەشێكی دیكەی وەبەرهێنانەكەشیان بەپێی گرێبەستەكانە، ئەوەی دەمێنێتەوە لە قەرزە كەڵەكەبووەكان وەردەگیرێت، بە كۆكردنەوەی هەموو ئەو تێچوونانە، تێچوونی راستەقینەی دەرهێنانی نەوت دەردەكەوێت.

سەرەتای مانگی تشرینی دووەمی 2024، ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیاریدا پێشنیازێک پێشکەشی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بکات تا تێچووی هەناردەی نەوت لە 8 دۆلارەوە بۆ 16 دۆلار زیاد بکات. 

ڕۆژی 13ـی کانوونی دووەمی 2025، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق خوێندنەوەی دووەمی بۆ هەمواری مادەی 12ـی لە یاسای بودجە کرد. 


ڕاگرتنی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان 
ڕۆژی 25ـی ئازاری 2023، دادگای ناوبژیوانیی پاریس بڕیاڕی ڕاگرتنی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستانی دەرکرد، ئەوەیش لەسەر بنەمای سکاڵایەکەی حکومەتی عێراق. 

عێراق لەو سکاڵایەدا کە لە دادگاکە تۆماری کردبوو، داوای کردبوو هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە ڕێگەی تورکیاوە ڕابگیرێت، چونکە هەناردەکردنە بەبێ ڕەزامەندی دەکرێت. 

پێش بڕیارەکەی دادگای ناوبژیوانیی پاریس، هەرێمی کوردستان ڕۆژانە 400 هەزار بەرمیل نەوتی هەرێمی کوردستان و 75 هەزاری کەرکوکی هەناردەی تورکیا دەکرد. 

بە وتەی مەسرور بارزانی سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان بەهۆی ڕاگرتنی هەناردەی نەوتەوە، مانگانە هەرێمی کوردستان نزیکەی یەک ملیار دۆلار زیانی پێدەگات. 

هەواڵ

راپرسییەک بۆ پێوانەکردنی ئاستی دابڕانی کلتوریی لە هەرێمی کوردستان

دامەزراوەی ڤیژن فاوندەیشن، بۆ لێکۆڵینەوەی ستراتیژی، کار لەسەر پرۆژەیەک دەکات بۆ پێوانەکردنی ئاستی دابڕانی کلتوریی لە ناوچە جیاجیاکانی لە هەرێمی کوردستان، بۆ ئەومەبەستە فۆرمێکی ئەلیکترۆنی بڵاودەکاتەوە.

لە پێناسەی پرۆژەکەدا دامەزراوەی ڤیژن ئاماژە بەوەدەکەن، "کۆمەڵگای کوردستانی لە هەرێمی کوردستان سەرەڕای بوونی ژێرخانێکی دەوڵەمەندی کلتووری و تۆڕێک پەیوەندی هەمەجۆر لەناو کۆمەڵگاکەماندا، بەڵام هێشتا بەربەست و گرفتی گەورەی ناوخۆیی و بگرە جۆرێک لەدابڕانی کلتوریش هەیە، کە دەکرێ وەکو مەترسی سەیر بکرێ، بۆ هاوبەشی و یەکگرتویی کۆمەڵگا".

ئاماژە بەوەکراوە کە ئەو ناوچانەی هەرێمی کوردستان کە بە "شێوەزاری بادینی" دەدوێن و دەنوسن و دەخوێننەوە، لەگەڵ ئەو ناوچانەی کە بە "سۆرانی" دەدوێن و دەنوسن و دەخوێننەوە دابڕانە کلتورییەکە زیاتر بەدیدەکرێت.

ئامانجی پرۆژەکە دەرخستنی راستی و روونی و قەبارەی ئەو دابڕانە کلتووریەی لە نێوان ناوچە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستاندا هەن، بۆ دەستنیشانکردنی بەربەست و رێگرییەکانی بەردەم ئاڵوگۆڕی کلتوورییە.

بەپێی پرۆژەکەی دامەزراوەی ڤیژن، لەکۆتاییدا پەڕاوێکی پێشنیاز بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان و پەرلەمان ئامادەدەکرێت و لەپێناوی "گەشەپێدانی کلتووری و چارەسەرکردنی گرفت و لابردنی بەربەستەکان". 

لێرە دەتوانیت فۆرمەکە پڕبکەیتەوە:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdJmmTCgpRhFI-5XhJlNMNmci6tLRQdgDAm7DtiRf_pbr5sHw/viewform?pli=1