هەواڵ

کۆتایی ئەم هەفتەیە زوترین کاتە بۆ دابەشكردنی مووچە

بەپێی بەدواداچونێکی دیجیتاڵ میدیای مایک، ئەگەر بەغداد ئەمڕۆ بڕیار لە ناردنی مووچە بدات، نزیکترین وادە بۆ دابەشکردنی مووچە کۆتایی ئەم هەفتەیە دەبێت. 

 چەند زانیارییەکی جیاواز سەبارەت بە ناردنی پارە لەلایەن بەغدادەوە بۆ هەرێمی کوردستان هەن، بەڵام تا ئێستا وازارەتی دارایی هیچ لێدوانێکی فەرمی لەسەر پرسەکە نەداوە. 
زۆرینەی زانیارییەکان بەو ئاڕاستەیەن، ئەمڕۆ 2ـی شوباتی 2025 بەغداد بڕیار لە ناردنی زیاتر لە 900 ملیار دینار بۆ مووچەی مانگی کانوونی دووەمی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دەدات. 
بەپێی بەدواداچونێکی دیجیتاڵ میدیای مایک، ئەگەر بەغداد ئەمڕۆ بڕیار لە ناردنی پارەی مووچە بدات ئەوە نزیکترین کات بۆ دابەشكردنی مووچە کۆتایی ئەم هەفتەیە دەبێت. 
ڕێکارەکانی ناردنی پارە بۆ هەرێمی کوردستان لە ڕێگەی هەژمارەی بانکییەوە دەکرێت، وەزارەتی دارایی عێراق لە ڕێگەی لقی هەرێمی کوردستانی بانکی ناوەندییەوە بڕە پارەی دیاریکراوە دەخاتە سەر هەژماری بانکی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان. 
بەرپرسێکی باڵا لە لقی هەرێمی کوردستانی بانکی ناوەندی بە مەرجی ئاشکرانەکردنی ناوەکەی بە دیجیتاڵ میدیای مایک-ی وت، "دەبێت بەغداد نوسراوی خەرجکردنی پارە و تەمویلی پارەکە بکات، دواتر وەزارەتی دارایی و ئابوری نوسروا بۆ ڕاکێشانی پارەکە بکات". 
ڕێکارەکانی ناردنی پارە بۆ هەرێمی کوردستان 2 تا 3 ڕۆژی پێویستە، هەر بۆیە ئەگەر ئەمڕۆیش وەزارەتی دارایی و ئابوری عێراق واژۆ لەسەر خەرجکردنی پارە بکات، کۆتایی ئەم هەفتەیە نزیکترین کاتە بۆ دابەشكردنی مووچە. 

کۆتا مووچە لە هەرێمی کورستان
مووچەی مانگی تشرینی دووەمی 2024 کۆتا مووچە بووە لە هەرێمی کوردستان دابەش کرابێت و چارەنوسی مووچەی مانگی کانوونی یەکەمی ساڵی ڕابردوو نادیارە، وەزارەتی دارایی و ئابوری ڕۆژی 5ـی کانوونی دووەمی 2025 دەستی بەدابەشکردنی کرد و ڕۆژی 8ـی هەمان مانگ کۆتایی بە دابەشكردنی هێنا. 
ئەگەرچی ڕۆژی 26ـی کانوونی دووەمی 2025 وەرزی دووەمی خوێندن دەستیپێکرد، بەڵام دژی دابەشنەکردنی مووچە زۆرێک لە مامۆستایانی قوتابخانەکانی سنوری پارێزگاکانی سلێمانی، هەڵەبجە و ئیدارە سەربەخۆکانی گەرمیان و ڕاپەڕین بایکۆتی دەوامیان کرد. 
مامۆستایان و فەرمانبەران لەگەڵ بایکۆتی دەوام، ژمارەیەکی دیکەیان ماوەی شەش ڕۆژە لە بەردەم نوسینگەی نەتەوەیەکگرتووەکان لە سلێمانی خێمەیان هەڵداوە و مانیان لە خواردن گرتووە. 
دابەشکردنی مووچەی مانگەکانی کانوونی یەکەمی ساڵی ڕابردوو و کانوونی دووەمی ئەمساڵ سەرەکیترین داواکاری مامۆستایان و فەرمانبەری مانگرتووە. 
مانگرتن و ناڕەزایی مامۆستایان و فەرمانبەران لەکاتێکدایە،ماوەی سێ ڕۆژە شاندی هەرێمی کوردستان بۆ مووچە و بودجەی خەڵکی کوردستان لە بەغدادن و لەگەڵ شاندی وەزارەتی دارایی عێراق کۆبوونەوەکان بەردەوامن و بە وتەی هەردوولا کۆبوونەوەکان ئەرێنی بوون.

تەندروستی

بێ دەنگی تەواو، هۆکارێکە بۆ گەشەکردنی خانەکانی مێشک

بە پێی توێژینەوەیەک کە کۆمەلێک زانای ئەلمانی و ئەمرێکی ئەنجامیان داوەو لە گۆڤاری بەناوبانگی Brain Structure and Function بڵاوکراوەتەوە، زاناکان ئاماژەیان بەوە داوە بێ دەنگی یەکێک لەو هۆکارانەی دەتوانێت ببێتە هۆی گەشەکردنی خانەکانی مێشک.

لە توێژینەوەکەدا، توێژەران کۆمەلێک مشکیان هێنا، و کۆمەلێک دەنگی جیاوازیان لەسەریان تاقیکردەوە هەر لە ژاوەژاو و مۆسیقا و بیدەنگی تەواو، بۆ ئەوەی بزانن کارێگەرییان چۆنە، ئەنجامەکان ئەوەیان دەرخست کە تەنها بێدەنگی تەواو بووەتە هۆی گەشەکردنی بەرچاوی دەمارە نوێیەکانی ناو مێشک کە ڕاستەوخۆ بەشدارە لە بیرەوەری و فێربوون و هەست و سۆزدا.

هەروەها ئاماژەش بەوە کراوە تەنانەت مۆسیقای کلاسیکیش کە بە شێوەیەکی نەریتی پەیوەستە بە باشتربوونی کارکردی مەعریفیەوە، وەک بێدەنگی کاریگەر نەبوو. توێژەران تێبینیان کردووە کە خانە تازە بەرهەم هێنراوەکان لە بێدەنگیدا نەک هەر ژمارەیان زیاترە، بەڵکو چانسی مانەوە و گەشەکردنیان بۆ دەمارەخانە چالاکەکان باشترە. 

ئەم دۆزینەوە ئەوەمان بۆ پێشنیار دەکات ڕەنگە کاتی ئەوە هاتبێت کە ڕۆژانە تەنها دوو کاتژمێر بێدەنگی بە خۆمان بدەین، لەناو پەلەقاژەی ژاوەژاوی دیجیتاڵی و میدیا و فشاری ڕۆژانە و کارکردندا؛ نەک وەک تەنیایی، بەڵکو وەک دەرمانێکی ڕاستەقینە بۆ گەشەکردن و بنیاتنانەوەی دەروون.