ئێران سەرقاڵی تاوتوێکردنی نامەکەی ترامپە و دەیەوێت بەمزوانە وەڵامی بداتەوە، وەزیری دەرەوەی ئێران دەڵێت،" نامەکەدهرفهتێكی باشه، بهڵام له بری ئهوهی دهرفهت بێت "له ههڕهشه نزیكتره".
عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران بە میدیای فهرمی وڵاتهكهی راگەیاندووە، بانگهشهی ئهوه دهكرێت نامهكهی دۆناڵد ترهمپ، سهرۆكی ئهمهریكا كه بۆ عهلی خامنهیی، ڕێبهری كۆماری ئیسلامیی ئێرانی ناردووه، دهرفهتێكی باشه، بهڵام له بری ئهوهی دهرفهت بێت "له ههڕهشه نزیكتره".
باسی لەوەشكرد، سهرقاڵی لێكۆڵینهوه و لێوردبوونهوهی نامهكهن و بهم زووانه به فهرمی وهڵامی دهدهنهوه.
بەپێی کەناڵی فۆکس نیوز دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمەریکا لە بارەی ڕێککەوتن لەسەر پرسی ئەتۆمی لەگەڵ ئێران، ترامپ نامەیەکی بۆ عەلی خامنەیی ناردووە"
دۆناڵد ترەمپ لە نامەکەیدا داوای کلە ئێران کردووە، دانوستاندن لە بارەی پرسی ئەتۆمی بکەن، چونکە ئەمە تاکە ڕێگەیە کە بۆ ئێران باش بێت و نایانەوێت ئازاری ئێران بدەن.
رۆژی 7ـی ئازاری 2025، دۆناڵد ترامپ، سەرۆکی ئەمریکا بە میدیای وڵاتەکەی رایگەیاند، نامەیەکی بۆ عەلی خامنەیی، رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران ناردووە و تێیدا داوای کردووە دانوستاندن لەبارەی بەرنامەی ئەتۆمی وڵاتەکەی بکەن.
دوای قسەکانی ترەمپ، رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران لە کۆبونەوەیەک لەگەڵ بەشێک لە بەرپرسانی وڵاتەکەی وتی، بەو مەرجانەی دانراون کەس ئامادە نابێت دانوستاندن بکات. خامنەیی دەڵێت، جگە لە پرسی ئەتۆمی، لەبارەی توانای سەربازی، مووشەکی، سیاسەتی دەرەوە و ناوچەیی ئێرانیش مەرجیان بۆ دانراوە.
پێشتر و لە 2ـی ئازاری 2025، مەسعود پزیشکیان، سەرۆککۆماری ئێران، لە پەرلەمانی وڵاتەکەی رایگەیاند، باشترین رێگە بۆ تاران ئەوەیە گفتوگۆ لەگەڵ ئیدارەی ترەمپ بکات.
ترامپ کە لە ماوەی ئیدارەی پێشوویدا سیاسەتی "زۆرترین گوشار"ی لە دژی ئێران جێبەجێکرد، مانگی ڕابردوو یاداشتێکی سەرۆکایەتیی بۆ دەستپێکردنەوەی ئەو سیاسەتە واژۆکرد، بەڵام ڕایگەیاند هیوادارە پێویست بە جێبەجێکردنی ئەو یاداشتە نەکات و ڕێککەوتنێکی ئەتۆمی لەگەڵ تاران بکرێت، بەڵام ئێران دانوستانەکانی لەگەڵ ترامپ ڕەتکردەوە، خامنەیی رایگەیاند، "دانوستان لەگەڵ ئەمەریکا "زیرەکانه و ژیرانە و شەرەفمەندانە" نییە.
هەوڵەکانی ئەمریکا بۆ رێککەوتن لەگەڵ ئێران لە کاتێکدایە، پەرلەمانی وڵاتەکە بڕیاریداوە بەشێك لە كارەكانی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم لە وڵاتەكەی سنوردار بكات.
فەرەنسا و ئەڵمانیا و بەریتانیا نیگەرانی خۆیان نیشانداوە لە هەڕەشەكانی ئێران بە كشانەوە لە پەیماننامەی سنورداركردنی بڵاوبوونەوەی چەكی ئەتۆمیی.
دادگای لێکۆڵینەوەی هەولێر بە تۆمەتی هەڵبەستن و مامەڵەکردن دژی ئاسایشی نیشتمانی فەرمانی دەستگیرکردنی بۆ ئەحمەدی حاجی ڕەشید، ئەندامی پێشووی فراکسیۆنی کۆمەڵی دادگەریی کوردستان لە پەرمانی عێراق دەرکرد.
دادگای لێكۆڵینهوهی ههولێر لە نوسراوێکدا سهرجهم هێزه ئهمنییهكان و لایهنی پهیوهندیدار ئاگادار کردوەتەوە، "لهههر شوێنێك ئهحمهد حاجی ڕهشید، ئهندامی مهكتهبی سیاسی كۆمهڵی دادگهریتان بینی دهستگیری بكهن، چونكه له دادگا سكاڵای لهسهر تۆمار كراوه و فهرمانی دهستگیركردنی بۆ دهرچووه".
فەرمانگەی لێکۆڵەرەوەی دادوەری لە دادگای لێکۆڵینەوەی هەولێر، بە نووسراوی 1980، داوای لە دادگای لێکۆڵینەوەی سلێمانی کردووە تۆمەتبارەکەیان بە دەستگیرکراوی ڕادەست بکات.
فەرمانی دەستگیرکردنەکە بە پێی ماددەی 226ـی یاسای سزادانی عێراقی دەرچووە، ئەوەیش دوای ئەوەی کەناڵی "عەهد " لە زاری ئەحمەد حاجی رەشیدەوە بڵایکردەوە،" هەندێک لایەنی کوردی خزمەتێکی گەورەیان پێشکەشی ئیسرایل کردووە و ئاسانکارییان بۆ ناردنی 10 هەزار درۆن بۆ خاکی ئێران کردووە".
لە ماددەی 226 لەیاسای سزادانی عێراقیدا هاتوە"هەر كەسێك بەشێوەیەكی ئاشكرا سوكایەتی بە ئەنجومەنی گەل، حكومەت، دادگاكان، هێزە چەكدارەكان یان هەر دەستەیەكی نیزامیو دەسەڵاتێكی گشتی، بەرژەوەندی یان فەرمانگەیەكی فەرمی و نیمچە فەرمی بكات، سزا دەدرێت بە زیندانیكردن بۆ ماوەیەك كە لە حەوت ساڵ زیاتر نەبێت یان حەبسكردنی یاخود غەرامەكردنی".
دوای دهرچوونی فەرمانی دەستگیرکردنەکە، ئهحمهدی حاجی رهشید لە رونکردنەوەیەکدا بڵاویکردەوە"کەناڵی عەهد لێدوانیکی منیان بەشێواوی بڵاوکردووەتەوە، دوای قسەکردن لەگەڵ کەناڵی ناوبراو و ئاگادارکردنەوەیان، سکاڵای یاساییان لەسەر تۆمار دەکەم"، هەر بۆیە داوای لێبووردنیان کردووه، دوو سەرنووسەری کەناڵەکەیان لەکار دورخستووەتەوە و سەرجەم هەواڵەکەشیان لەتهواوی گرووپی تیلیگرام و سۆشیال میدیاكانیان سڕییەوە.