هەواڵ

رۆژی ئازادی کاری رۆژنامەوانیی

ئەمڕۆ، 3ی ئایار، وەکو "رۆژی جیهانیی ئازادی رۆژنامەگەریی" دەناسرێت لەلایەن رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە و رێکخراوی یونیسکۆ، رایدەگەیەنێت، ئەم رۆژە بۆ بیرهێنانەوەی حكومەت و دەسەڵاتەکانە کە وابەستەبن بە بەرپرسیارێتییەکانیان بۆ پاراستنی ئازادی رادەربڕین و کاری رۆژنامەوانی.

رێکخراوی یونیسکۆ، لەسەر ماڵپەڕی فەرمی خۆی، هەروەها ئاماژە بەوەدەدات، رۆژی جیهانی ئازادی کاری رۆژنامەوانیی دەرفەتێکە بۆ کۆکرنەوەی پشتیوانی بۆ ناوەندەکانی راگەیاندن کە لەبەردەمی هەڕەشە و مافخواردندان و مافی خۆیانە دەستەبەری ئازادی کاری رۆژنامەوانییان بۆ بکرێت.

رێكخراوی پەیامنێرانی بێسنور، ئاشکرایدەکات، لە عێراق رۆژنامەوانان لە هەموو لایەكەوە رووبەڕووی هەڕەشە دەبنەوە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئازادیی رۆژنامەوانی لە عێراق بۆ ئەمساڵ هەنگاوێكی گەورەی ناوە و 14 پلە هاتووەتە پێشەوە و لەسەر ئاستی جیهانیش وڵاتی نەرویج بۆ نۆیەمین ساڵ، پلەی یەکەمی هەیە لەریزبەندی وڵاتانی جیهاندا بۆ پاراستنی ئازادی رۆژنامەوانیی.

کاریگەرییەکانی سۆشیاڵ میدیا و ئەو گۆڕانکارییانەی کە زیرەکی دەستکرد و هەواڵی ساختە لەبواری کاری رۆژنامەوانیدا دروستی کردووە، هۆکارێکە بۆئەوەی گرنگی زیاتر بدرێت بە کاری رۆژنامەوانیی پیشەیی، دەستەبەرکردنی زانیاریی پشتڕاستکراوە و دروست بۆ خەڵک.

ساڵانە لەم رۆژەدا رێکخراوی پەیامنێرانی بێسنور، راپۆرتێک بڵاودەکاتەوە و سەرجەم زانیارییەکان لەبارەی ئازادی رۆژنامەوانی لە جیهاندا دەخاتەڕوو، لەبارەی عێراقەوە دەنوسێت: "عێراق لە پاراستنی رۆژنامەوانان شكستی هێناوە"، بەهۆی ناسەقامگیریی سیاسی و فشارە داراییەکان لەسەر رۆژنامەوان و دەزگا میدیاییەکان.

عێراق بۆ ئەمساڵ لە پلەی 155ـی وڵاتان دەبینرێت لەکۆی 180 وڵات، لەبارەی ئازادیی رۆژنامەگەرییەوە، لەکاتێکدا ساڵی رابردوو عێراق لە ریزبەندی 169دا بووە، بەڵام ئەمساڵ 14 پلە هاتووەتە پێشەوە، لەگەڵ ئەوەشدا لە پاڵ دەیان وڵاتی تر هەر لە هێڵی سووردایە.

نۆ ساڵە وڵاتی نەرویج سەلامەترین وڵاتە بۆ رۆژنامەوانان و پلەی یەكەمی گرتووە، لە دوای ئەویش ئیستۆنیا و هۆڵەندا پلەكانی دووەم و سێیەمیان گرتووە، سوید و دانیمارك و فینلەندا و ئێرلەندا و پرتوگال و سویسرا و چیك، پلەكانی دواتریان گرتووە.

رێكخراوی پەیامنێرانی بێسنور، ئاماژە بەوەدەکات، ئەریتریا خراپترین وڵاتە بۆ رۆژنامەنووسان و پلەی كۆتایی و 180 گرتووە، دوای ئەویش كۆریای باكور و چین و سووریا و ئێران و ئەفغانستان دێن.

تەندروستی

بەکارهێنانی مەیکەپی دژە ئاو مەترسیدارە؟

توێژینەوەیەک کە لە گۆڤاری زانستی ژینگە و تەکنۆلۆژیادا بڵاو کراوەتەوە ئاماژەی بەوە داوە، بەشێک لە بابەتی جوانکارییەکان کە ئەمڕۆ بەکار دێت، ڕێژەیەکی زۆر لە ماددە کیمیایییە ژەهراوییەکان لە پێکهاتەیاندا هەیە وەک پۆڵی فلۆرۆ ئەڵکیل (PFAS ) . کە بەداخەوە لە پێکهاتەی ماددە جوانکارییەکاندا ئەم ماددە نانووسرێت بۆ ئەوەی خەڵک هۆشیار بێت.

ئیدارەی خۆراک و دەرمانی ئەمریکی (FDA) باس لەوە دەکات، بەشێک لە بابەتە جوانکارییەکانی وەکوو بۆیەی نینۆک و کرێمەکان و سوراو و قەڵەم چاو و ماسکەرا، دەکرێت ئەم ماددانەی تێ بکرێت بۆ ئەوەی زۆرتر بە درەوشاوەیی دەربکەوێت. بۆیە زۆر گرنگە ئەو بابەتە جوانکارییانە بەکار دێت کە دڵنیان لەوەی ئۆریجیناڵە و کوالێتی بەرزە.