تەندروستی

مەترسییەكانی خێرا كەمكردنەوەی كێش

دابەزاندنی خێرای کێش بەڕاستی دەتوانێت مەترسی جۆراوجۆر لەسەر تەندروستی مرۆڤ دروست بکات، چ لە ڕووی جەستەیی و چ لە ڕووی دەروونییەوە. لێرەدا هەندێک لە مەترسییەکان دەخەینەڕوو:

کەمی خۆراک: دابەزاندنی خێرای کێش زۆرجار کەمبوونەوەی توندی وەرگرتنی کالۆری لەخۆدەگرێت، ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی ماددە خۆراکییە سەرەکییەکانی وەک ڤیتامین و کانزا و پرۆتین. ئەمەش دەتوانێت توانای کارکردنی جەستە بە باشی بخاتە ژێر مەترسییەوە و لەوانەیە ببێتە هۆی ماندوێتی و لاوازی و تێکچوونی کارکردنی بەرگری لەش.

دابەزینی ماسولکەکان: کاتێک لەش بێبەش دەبێت لە کالۆری پێویست، لەوانەیە ڕوو لە شانەکانی ماسولکە بکات بۆ وزە، بەتایبەتی ئەگەر دابەزاندنی کێش زۆر خێرا بێت. ئەمەش دەبێتە هۆی بەفیڕۆدانی ماسولکەکان و لاوازبوون و خاوبوونەوەی میتابۆلیزم لە درێژخایەندا.

وشکبوونەوەی لەش: دابەزاندنی خێرای کێش زۆرجار بریتییە لە ڕشتنی کێشی ئاو، ئەمەش دەبێتە هۆی وشکبوونەوەی لەش. ئاوچنیانی لەش دەبێتە هۆی دەرکەوتنی نیشانەکانی وەک سەرگێژخواردن، سەرئێشە، ماندوێتی و لە حاڵەتە توندەکاندا، دەبێتە هۆی ناهاوسەنگی ئەلکترۆلایتەکان، ئەمەش مەترسی لەسەر ژیان دروست دەکات.

بەردی زراو: دابەزاندنی خێرای کێش، بەتایبەتی کاتێک لە ڕێگەی خۆراکی زۆر کەم کالۆریەوە بەدەست دێت، دەتوانێت مەترسی تووشبوون بە بەردی زراو زیاد بکات. بەردی زراو بریتیە لە پاشماوەی ڕەقبوو کە لە میزڵدان دروست دەبێت و دەبێتە هۆی ئازاری توندی سک و سکچوون و ڕشانەوە.

ناهاوسەنگی هۆرمۆنەکان: دابەزینی خێرای کێش دەتوانێت ئاستی هۆرمۆنەکان لە جەستەدا تێکبدات، بەتایبەتی ئەوانەی کە میتابۆلیزم و ئارەزووی خواردن ڕێکدەخەن. ئەمەش دەبێتە هۆی گۆڕینی باری دەروونی و ئاستی وزە و سوڕی مانگانە، هەروەها زیادبوونی هەستکردن بە برسێتی و ئارەزووی خواردن، ئەمەش ڕەنگە پارێزگاری لە دابەزاندنی کێش بۆ ماوەیەکی درێژ قورس بکات.

کەمبوونەوەی چڕی ئێسک: بە توندی سنووردارکردنی وەرگرتنی کالۆری دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی چڕی ئێسک، ئەمەش مەترسی تووشبوون بە پووکانەوەی ئێسک و شکان لە درێژخایەندا زیاد دەکات.

کێشەکانی گەدە و ڕیخۆڵە: دابەزینی خێرای کێش دەبێتە هۆی کێشەی هەرس وەک قەبزی و سکچوون و سکچوون، هەروەها ئەگەری زیانگەیاندن بە ناوپۆشی کۆئەندامی هەرس.

مەترسی وەرگرتنەوەی کێش: زۆرجار دابەزاندنی کێشی خێرا لە درێژخایەندا بەردەوام نییە و دەتوانێت ببێتە هۆی خولێکی دابەزاندنی کێش و دووبارە زیادبوونەوە، کە بە ڕێجیمکردنی یۆ-یۆ ناسراوە. ئەمەش دەتوانێت لە ڕووی جەستەیی و دەروونییەوە زیانبەخش بێت، لە کۆتاییدا ڕەنگە ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی کێشی لەش لە چاو پێش دابەزاندنی سەرەتایی کێش.

گرنگە ئەولەویەت بدرێت بە شێوازەکانی دابەزاندنی کێش وردە وردە و بەردەوام کە گرنگی بە گۆڕانکاری تەندروست لە شێوازی ژیانیدا دەدەن، وەک وەرگرتنی خۆراکی هاوسەنگ، زیادکردنی چالاکیی جەستەیی و بەڕێوەبردنی فشار، هەروەها ڕاوێژکاری لەگەڵ پسپۆڕی چاودێری تەندروستی یان پسپۆڕی خۆراکی تۆمارکراو دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ دڵنیابوون لەوەی کە ئامانجەکانی دابەزاندنی کێش بە شێوەیەکی سەلامەت و کاریگەر بەدەست دەهێنرێن.

هەواڵ

ئەمریکا دەستوەردان لە نەوت و غازی هەرێم دەکات

چاوەڕواندەکرێت وەفدێکی باڵای وزەی ئەمریکا بگاتە هەرێمی و کوردستان و لەسەر پرسی هەناردەکردنەوەی نەوت و راکێشانی بۆری غاز گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی عێراق و هەرێم بکات .

جگە لە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوت، پرسی هەناردەی غازی کۆرمۆریش پرسێکی دیکەیە کە وەفدەکەی ئەمریکا گفتوگۆی لەبارەوە دەکەن، بەتایبەت بۆ ناردنی غاز لەکۆرمۆرەوە و بۆ دهۆک و هەندێک ناوچەی دیکەی عێراق.

وەفدەکەیا به‌ سه‌رۆكایه‌تیی جیۆفری پایات، یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بۆ سیاسەتی وزەی جیهانی  سەردانی عێراق و هەرێمی کوردستان دەکەن.

لەگەڵ بەرپرسانی عێراق و هەرێمی کوردستان، په‌ره‌پێدانى غازى سروشتى، ڕاكێشانى بۆریى غازی چه‌مچه‌ماڵ بۆ دهۆک و هه‌نارده‌كردنى غازى سروشتى و فرۆشتنى بە به‌غدا، هەناردەکردنەوەی نەوت و زیانەکانی ڕاگرتنی نەوت، وزەی خاوێن تاوتوێ دەکات.

چاوەڕوان دەکرێت دوای سەردانی وەفەکەی ئەمریکا ڕێککارەکانی دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوت خێرا بکرێت، هەروەها لە هەرێمی کوردستانەوە غاز بۆ عێراق دابین بکرێت.