ڤیدیۆ گرافیک
جوگرافیا و شۆڕشەکانی کورد
2021-07-07
سیاسەتمەداری بەناوبانگی ئەمریکا هێنری کیسنجەر وتوویەتی: کورد مەحکومی جوگرافیان بۆیە زۆر درەنگ دەگەن بە ئامانجەکانیان!
رەنگبێ ئەم پێناسەیە پوختترین و واقیعیترین پێناسەبێ بۆ بێئاکامی شۆڕش و سەرهەڵدانەکانی کورد. چونکە هیچ شۆڕش و راپەڕێنێکی کورد نییە بەهۆی کاریگەرییەکانی جوگرافیاکەیانەوە شکستی نەهێنابێ یان لاواز نەبووبێ.
لانیکەم سەد ساڵی رێکە، هەر کاتێک بزووتنەوەیەکی سیاسی یان چەکداریی کورد سەری هەڵدابێ لە پارچەیەکی، ئەوا سەرانی ئەو بزووتنەوەیە بەناچاری پەنایان بۆ پارچەیەکی تری کوردستان بردووە، بەڵام هەرزوو ناچارکراون ئەو پارچەیە جێبهێڵن ئەگەرنا توشی شەڕ و خوێنڕشتنی کورد بە کورد هاتوون.
بۆ نموونە: سمایلخانی شکاک ـ سمکۆ ـ کاتێک لە ناوچەی ورمێ لە رۆژهەڵاتی کوردستان دژی دەسەڵاتدارانی ئێران راپەڕی و بەشێکی زۆری کوردستانی خستە ژێر کۆنترۆڵی خۆی
بەڵام کەوتە ژێر پاڵەپەستۆیەکی زۆری حکومەتی ئێرانەوە، ئەوەبوو ساڵی1922 خۆی و بەشێک لە لەشکرەکەی هاتنە باشووری کوردستان. ماوەیەک لە هەولێر و دەوروبەری مانەوەو ویستی ئینگلیز یاریدەی بدەن، بەڵام ئینگلیزەکان کە ئەو کات حاکمی عێراق بوون نەک یاریدەیان نەدا، بەڵکو فشاریان خستە سەر کوردی هەولێر تا چیتر جێی نەکەنەوە.
سمکۆی شکاک بەناچار ڕووی لە شاری سلێمانی کرد کە ئەوکات سلێمانی پایتەختی قەڵەمڕەوی شێخ مەحموودی حەفید بوو. سمکۆ لەلایەن شێخ مەحموودەوە پێشوازییەکی گەرمی لێکرا، بەڵام ئینگلیز زۆری بۆ دەسەڵاتەکەی شێخ هێنا بۆیە سمکۆ ناچار گەڕایەوە ڕۆژهەڵاتی کوردستان.
"ئیسماعیل محەمەد عەلی خان ناسراو بە سمکۆی شکاک.. ساڵی ١٨٨٧ لە گوندێکی سەر بە شارۆچکەی سەڵماس لە رۆژهەڵاتی کوردستان لە دایکبووە. ساڵی ١٩٠٧ لە تەمەنی بیست ساڵاندا، لە ورمێ سەرکردایەتیی راپەرێنێکی کرد دژی شای قاجار و توانی بەشێکی زۆر لە رۆژهەڵاتی کوردستان بخاتە ژێر کۆنترۆڵی خۆی.
ساڵی ١٩٣٠ لە پیلانێکی ئێرانییەکاندا لە شاری شنۆ غافڵکوژ کرا."
More News
 copy.jpg)
Most Popular
-
شەش میوە و چەرەسات بەیانیان نابێت بخورێن
تەندروستی2024-10-03
1
-
کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەینێی راگەیاند
هەواڵ2024-10-03
2
-
"وەڵامى ئیسرائیل بۆسەر ئێران نزیکە و ئەمەریکاش پشتیوانى تەواوى ئیسرائیل دەکات"
هەواڵ2024-10-06
3
-
پشیلەیەک بەهۆی کێشییەوە ڕیکۆردێکی جیهانی تۆمار دەکات
زانست2024-10-03
4
-
شەپۆڵێكی باران بەڕێوەیە
هەواڵ2024-10-05
5
-
چۆن هەڵسوکەوتێکى گونجاو لەگەڵ توشبوانى زەهایمەر دەکەیت
ژیان2024-10-03
6
-
مامۆستایانی وانەبێژ لەقوتابخانە ئایینییەکان کرانە گرێبەست
هەواڵ2024-10-03
7
-
نرخی ئەمڕۆی دۆلار چەندە؟
هەواڵ2024-10-05
8
هەواڵ
هەواڵى خۆش بۆ کەمئەندامان... بۆ زیادکردنى موچەکانیان و تۆمارکردنى ناوى نوێ شاندێک دەچێتە بەغداد
2024-10-07
کوێستان محەمەد وتیشی: دو هۆکاری دیکەی سەردانەکەیان داواکردنی ئەو چوار سەبەتە خۆراکەیە کە لە عێراق دەدرێت بە کەمئەندامان لەگەڵ پارەی چاودێری کۆمەڵایەتی کە بەهەمان شێوە لە بەغداد بۆ کەم ئەندامان جەرخ دەکرێت.
وتیشی: گەشبینن بە سەردانەکەیان و هیوادارن وەڵامى بەغداد ئەرێنی بێت، چونکە پێویستە کەمئەندامانی هەرێمی کوردستانیش هاوشێوەی ناوچەکانی دیکەی عێراق ئەو مافانەیان پێ بدرێت کە بە یاسا بۆیان دیاریکراوە.
