ژیان

50 ساڵ بەسەر كۆچی دوایی حەسەن زیرەك تێدەپەڕێت

Mic
2022-06-26

ئەمڕۆ 50 ساڵ بەسەر كۆچی دوایی هونەرمەندی گەورەی كورد حەسەن زیرەك تێپەڕی، ئەو هونەرمەندەی هەزاران كەس ئێستاش ئاواز و گۆرانیەكانی دەڵێنەوە.
 كاتێك باس لە هونەری میوزیك و گۆرانیی كوردی دەكرێت، یەكێك لە ئەستێرە هەرە درەوشاوەكانی، حەسەن زیرەكە، كە ئەمڕۆ 50 ساڵ بەسەر كۆچی دوایی ئەو هونەرمەندەدا تێپەڕی.
 حەسەن زیرەك لە 29ـی تشرینی دووەمی 1921 لە دایكبووە، دوو بۆچوونی جیاواز لەبارەی زێدی ئەو هونەرمەندە هەن، یەكێكیان بۆ بۆكانی رۆژهەڵاتی كوردستانی دەگەڕێننەوە، ئەوی دیكەشیان بۆ گوندی هەرمێلەی سەقز. جگە لە گۆرانیی وتن، حەسەن زیرەك تێكست و ئاوازی بۆ گۆرانیەكانیشی داناوە، بەهۆی دەنگە خۆش و هونەرە بەرزەكەیەوە، لە هەرچوار پارچەی كوردستان ناسراوە، بەتایبەتیش لە رۆژهەڵات و باشووری كوردستان.
 ئەو هونەرمەندە لە تەمەنی منداڵییەوە گۆرانی وتووە و بەهۆی ئەوەی لێهاتوو بووە، بە زیرەك ناسراوە، بەهۆی رووداوێكەوە رووی كردووەتە باشووری كوردستان، لە 1953 دەچێتە بەغدا و هونەرمەند عەلی مەردان دەبینێت، بۆ یەكەمجار دەنگی لە رادیۆی بەغدا تۆمار دەكرێت، دواتر چەندین بەرهەمی دیكەی لەو رادیۆیە تۆماركردووە و ئەوەش هۆكارێكی دیكەی بەنێوبانگبوونی بووە.
 هونەرمەند حەسەن زیرەك لە 1958 گەڕاوەتە ئێران و لە رادیۆی تاران، كرماشان و تەورێز گۆرانی وتووە، هەر لەو ساڵەدا، میدیا زەندی، میدیاكاری كورد دەناسێت و ژیانی هاوسەری لەگەڵدا پێكدەهێنێت و دوو منداڵیان دەبێت.
 زیرەك شیعری بەشێك لە شاعیرانی كوردی لە بەرهەمەكانیدا بەكارهێناوە، لەوانە نالی، وەفایی، پیرەمێرد، هێمن، سەید كامیل ئیمامی، كوردی و هەردی.
 لە بەرهەمە بەناوبانگەكانی ئەو هونەرمەندە، "نەورۆز"، "وەك قومری"، "كەتانە"، "هەی نار"، "كرماشان شاری شیرینم"، "ئەمان دكتۆر" و "ئەسمەر" ن.
 حەسەن زیرەك لەگەڵ ژمارەیەك لە هونەرمەندان گۆرانی وتووە، یەكێك لەوانە فاتیمە زەڕگەری، گۆرانیبێژی ئازەری بووە و پێكەوە گۆرانیی "بێ دكتۆر"یان تۆماركردووە.
 لە دوای كۆچی دوایی حەسەن زیرەك لە 26 حوزەیرانی 1972 و بە خاكسپاردنی لە بۆكان، ژمارەیەكی زۆر لە هونەرمەندان بەرهەمەكانیان وتووەتەوە، بەشێكیش لاسایی دەنگی دەكەنەوە.

More News

Most Popular

هەواڵ

بەدواداچوونی مایک نیوز بۆ لێبڕینەکانی موچەی خانەنشینی و فەرمانبەران

Mic
2025-06-03

بەپێی بەدواداچونی مایک نیوز، بڕیارە نوێیەکەی وەزارەتی دارایی بۆ زیادکردندی بڕی لێىڕینی موچە و شایستە داراییەکانی خانەنشینی، گرفت بۆ ئەو موچانەش دروست دەکات کە هێشتا فەرمانبەر لە ساڵانی رابردوودا وەرینەگرتوون.

لە 10 ساڵی رابردوودا موچەی فەرمانبەران بەشێوەیەک لێبڕین و پاشەکەوت و کەمکراوەتەوە، بێوێنەبووە لە مێژووی حوکمڕانی عێراق و هەرێمی کوردستاندا، بەڵام هێشتا بەوشێوەیەش نەتوانراوە گەرەنتی بکرێت و بژێویی ئەو فەرمانبەرانە مسۆگەربکرێت.

دوێنێ، 2ی حوزەیرانی 2025، بڕیارێکی وەزارەتی دارایی هەرێم بڵاوکرایەوە لەبارەی موچەی خانەنشینی کە بڕیارە لەمەودوا حکومەتی عێراق بیدات.

بەپێی بڕیارەکەی وەزارەتی دارایی هەرێم لێبڕینی خانەنشی دیاریکراوە و لەمەودوا چەسپاندنی لێبڕینی خانەنشینی (التوقيفات التقاعدية) بە رێژەی (10%) لە سەر فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان جێبەجێ دەكرێت.

وردەکاریی لێبڕینەکان:
1-لێبڕینی رێژەی (2%) لە موچەی فەرمانبەران لە رێکەوتی (2014/1/1) تاکو (2024/6/30).
2-لێبڕینی رێژەی (2%) لە موچەی فەرمانبەرێتی خانەنشینان، ئەوانەی لە ئیستادا خانەنشینن و یاسای ئاماژەپێکراوی سەرەوە دەیانگرێتەوە لە رێکەوتی (2014/1/1) تا رێکەوتی دەستلەکارهەڵگرتن و هەواڵەکردنیان بۆ خانەنشینی.
3-بڕی پارەی کەڵەکەبوی سەر فەرمانبەران و خانەنشینان وەکو قەرز لە ئەستۆی فەرمانبەران و خانەنشینان تۆماردەکرێت.
4-قەرزی ئاماژەپێکراو لە خاڵی (سێیەم) لە ماوەی سێ ساڵ بۆ فەرمانبەران و ماوەی (5) ساڵ بۆ خانەنشینان پاکتاوبکرێت.
5-ئەم لێبڕینە لە رێکەوتی (2025/6/1) دەستپێدەکات تاکو قەرزەکە پاکتاو دەکرێت.

بەپێی خاڵی یەکەم، دەبێت فەرمانبەران و ئەوانەش کە ئەمساڵ خانەنشینکراون، دەبێت 2٪ی موچەکانیان لە 10 ساڵی رابردوودا، بگێڕنەوە بۆ خەزێنەی دەوڵەت، ئەوە لەکاتێکدایە لە ساڵی 2015ەوە حکومەتی هەرێم خراپترین جۆری موچە و بژێویی دابینکردووە بۆ موچەخۆران.

لە ساڵی 2015ەوە بۆ 2023، فەرمانبەران 5 موچەیان پاشەکەوتکراوە، 23 چارەکە موچە، 10 موچەیان هەر وەرنەگرت، 9 موچە بە لێبڕینی 21٪ەوە، 1 موچە بە لێبڕینی 18٪، جگە لەوەی لە 10 ساڵی رابردوودا تەرفیعی سەرجەم فەرمانبەران وەستاوە و شایستەداراییەکانی نەدراوە، هەروەها موچەی مانگی 12/2024 خورا لەنێوان حکومەتی عێراق و هەرێمی کوردستاندا.

بڕیارەکەی وەزارەتی دارایی بەهیچ جۆرێک ئەو هەموو مافخوران و ستەمە ئیدارییانەی لەبەرچاو نەگرتووە کە پێشتر ئاماژەیان پێکرا.

لەوبارەیەوە، سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی بە مایک نیوزی راگەیاند، تائێستا بڕیارنەدراوە، لێبڕینی مووچەی خانەنیشینی 10 ساڵی رابردوو ئەو مووچانە نەگرێتەوە کە پاشكەوتکراون یان دابەشنەکراون، هەر بۆیە بەدورنازانرێت فەرمانبەران بە سەوزی ئەو پارەیە بدەن کە هێشتا حکومەتی پێی نەداون.

زانیاری زیاتر:
لە بڕیارەکەی وەزارەتی داراییدا ئەوە خراوەتەڕوو، ئەگەر فەرمانبەرێک لە ساڵی 2014 موچەی بنەڕەتییەکەی 509 هەزار دینار بووبێت، ئەوا لێبڕینەکەی بەمشێوەیە دەبێت 509,000 لێکدانی 2%، بری لێبڕینەکە دەکاتە 15 هەزار و 270 دینار، هەمان فەرمانبەر لە ساڵی 2015 موچە بنەڕەتییەکەی بووبێتە 519  هەزار دینار ئەوا لێبڕینەکە بەمشێوەیە دەبێت 519,000 لێکدانی 2% بری لێبڕینەکە دەکاتە (15 هەزار و 570 هەزار دینار) بۆ ساڵەکانی تریش بە هەمان شێوە بۆ سەرجەم فەرمانبەران ئەم لێبڕینە بکرێت.

ئەوەشهاتوە، بۆ فەرمانبەران سەرجەم لێبڕینەکان کۆدەکرێتەوە و دابەشی (36) مانگ دەکرێت، ئەوا ئەو بڕەی دەردەچێت مانگانە لە موچەی فەرمانبەران دەبڕدرێت تا قەرزەکە پاکتاو دەکرێت بۆ خانەنشینان، لێبڕینەکان کۆدەکرێتەوە و دابەشی (60) مانگ دەکرێت، ئەوا ئەو بڕەی دەردەچێت مانگانە لە مووچەی خانەنشینان دەبڕدرێت تا قەرزەکە پاکتاو دەکرێت.