زانست

زانایان ئامێرێک بە قەبارەی دەنکە برنجێک دیزاین دەکەن کە شەکری خوێن دەپێوێت

Mic
2023-11-22

توێژەرانی ئەمریکی هەستەوەرێکیان دیزاین کردووە بۆ پێوانەکردنی شەکری خوێن (گلوکۆز) بە کاتژمێری دەست بۆ خوێندنەوەی ئەنجامەکانی.

لە مێژوودا، یەکەم سیستەمی گلوکۆزی خۆ چاودێری کە لە ساڵی ١٩٧٠ دروستکرا، کێشی ٣ پاوند (نزیکەی ١٤٥٠ گرام) بوو، سەرەتا تەنها بۆ نووسینگەی پزیشکان داڕێژرابوو و پێویستی بە دڵۆپێکی زۆری خوێن هەبوو بۆ خوێندنەوەی.

چاودێریکردنی شەکری خوێن بۆ تووشبووانی شەکرە زۆر گرنگە، چونکە وایان لێدەکات ڕێژەی شەکری خوێنیان هەڵسەنگێنن و ئایا پێویستی بە گۆڕینی بڕی خۆراک، ژەمی دەرمان، یان ژەمی ئەنسۆلین هەیە یان نا.

لە ئێستادا - زیاتر لە 50 ساڵ دوای ئەو ئامێرە کۆنە - توێژەرانی زانکۆکە سەرقاڵی دیزاینکردنی ئامێرێکی چاودێریکردنی گلوکۆزن کە هێندە بچووکە قەبارەکەی بەقەد دەنکە برنجێکە.

پرۆفیسۆر دکتۆر جیرارد کۆتێ وتی: ئامێرەکانی چاودێریکردنی گلوکۆز بە شێوەیەکی بازرگانی بەردەستن، بەڵام زۆربەیان پێویستیان بە دەرزییەک هەیە لە پێستدا کە بە پەچەیەکەوە لەسەر قۆڵ بەستراوەتەوە.
ئاماژەی بەوەشکرد، "یەک ئامێر هەیە کە دەتوانرێت بە تەواوی بچێنرێت، بەڵام زۆر گەورەترە لە ئامێرەکەمان و پێویستی بە پزیشکێک هەیە بۆ ئەوەی بە نەشتەرگەری لە ڕێگەی بڕینێکەوە بیچێنێت".

ئامێرە نوێیەکە کە لەلایەن کۆتێ و تیمەکەیەوە پەرەی پێدراوە، کە تێیدا هەستەوەرەکە دەخرێتە ژێر پێستەوە و بە بەکارهێنانی ڕووناکی ئامێرێکی هاوشێوەی کاتژمێر شیکاری دەکرێت بۆ دیاریکردنی چڕیی گلوکۆز، سیگناڵەکە دەنێردرێ بۆ مۆبایل و نەخۆش دەتوانێت ئەنجامەکانی لەگەڵ پزیشکدا بەشی بکات.

قبوڵکردنی هەستەوەرەکە لەلایەن جەستەوە تەحەدایەکی گرنگە، بۆیە دکتۆر مێلیسا گرۆنلان، و پرۆفیسۆری ئەندازیاری چارڵز ئێچ و بێتی بارکلی، کار لەسەر داپۆشینی هەستەوەرەکە دەکەن لەناو پەردەیەکدا کە زیاتر قبوڵکراو بێت بۆ جەستە.

مێلیسا گرۆنلان دەڵێت: "کاتێک شتێک دەچێنیت، جەستە بیردەکاتەوە، 'ئەمە هی ئێرە نییە'، هەوڵدەدات دەریبکات، کاتێک ئەوە ڕوودەدات، ئەو هەستەوەرە ناتوانێت کاربکات، چونکە گلوکۆزەکە ناچێتە ژوورەوە" پەردەکەمان هایدرۆجیلە، هاوشێوەی ئەو مادەیەی کە لە عەدەسەی کۆنتاکتدا بەکاردێت، بەڵام هایدرۆجیلێکی تایبەتە کە وەڵامی گەرمی دەداتەوە.”

پێکهاتەی هەستەوەرەکە ڕێگەی پێدەدات لە جەستەدا بمێنێتەوە بەبێ ئەوەی خانە و پڕۆتینەکانی پێوە بلکێن.
ئەم ئامێرە تا چەند دەخایەنێت؟
تا ئێستا ئامێرەکە لە قۆناغی تاقیکاریدایە و توێژەران وردەکارییەکانی تەمەنی ڕەفەکردنی بڵاونەکردۆتەوە.

ئایا پێویستی بە نەشتەرگەری هەیە؟
بەگوتەی ئەو توێژەرانە، هەستەوەرەکە پێویستی بە نەشتەرگەری نییە، بەڵکو بە دەرزییە، واتە پزیشک بە دەرزی لە ژێر پێستدا بە مۆنیتەری گلوکۆزی دەرزی لێدەدات.

ئایا ئامێرەکە پەسەند کراوە و خراوەتە بازاڕەوە؟
نەخێر، ئامێرەکە هێشتا لە قۆناغی پەرەپێداندایە.

جێگای سەرنجە نەخۆشی شەکرە نەخۆشییەکی درێژخایەنە و کاتێک ڕوودەدات کە پەنکریاس توانای بەرهەمهێنانی ئەنسۆلینی بە ڕێژەیەکی پێویست نەبێت، یان کاتێک جەستە ناتوانێت بە شێوەیەکی کاریگەر ئەو ئەنسۆلینە بەکاربهێنێت کە بەرهەمی دەهێنێت.

ئەنسۆلین هۆرمۆنێکە کە ئاستی گلوکۆز لە خوێندا کۆنتڕۆڵ دەکات، بەرزبوونەوەی گلوکۆزی خوێن دەرئەنجامێکی باوی کەموکوڕی لە کۆنترۆڵکردنی شەکر لە خوێندا و بە تێپەڕبوونی کات دەبێتە هۆی زیانێکی گەورە بە زۆرێک لە سیستەمەکانی لەش بەتایبەت دەمارەکان و بۆرییەکانی خوێن، بەپێی ڕاپۆرتی ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی.

بەرزبوونەوەی ئاستی گلوکۆزی خوێن دەبێتە هۆی نزیکەی 20%ی مردنەکان کە لە ئەنجامی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە ڕوودەدەن.

ڕێکلام
لە نێوان ساڵانی ٢٠٠٠ بۆ ٢٠١٩ ڕێژەی مردن بە نەخۆشی شەکرە بە ڕێژەی ٣% زیادی کردووە، ڕێژەی مردن بەهۆی نەخۆشی شەکرە لە وڵاتانی داهاتی مامناوەند بە ڕێژەی ١٣% زیادی کردووە.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

زانست

ئایا ماسی دوای بەستنی دووبارە زیندوو دەبێتەوە؟

Mic
2024-07-25

لە بابەتێکی ماڵپەڕی " earthdate" دا باس لەوە دەکات کە ماسی بە گشتی توانای خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانی پلەی گەرمیدا هەیە و دەتوانێت لە ئاوی سارددا بۆ ماوەیەکی زۆر بژی، بەڵام ئەگەر ئاوێک بە تەواوی بەستوو بێت، ئەگەری ئەوە هەیە هەندێک لە ماسییەکان بمرن.
لێرەدا پرسیارەکە ئەوەیە چۆن ماسییەکان لە دەریاچە بەستووەکان و ئاوەکانی ناوچە جەمسەرییە سەهۆڵاوییەکانی زەویدا دەژین؟
ماسییەکان کۆمەڵێک ستراتیژی بەکاردەهێنن بۆ مانەوەیان لە ژیاندا، ئەوانیش بریتین لە:
- خاوبوونەوەی میتابۆلیک، ماسی دەچێتە دۆخێکەوە پێی دەوترێت "torpor" ئەمەش هاوشێوەی خەوی زستانەیە، بەڵام بەو شێوەیە قووڵ نییە، پلەی گەرمی جەستەیان لەگەڵ پلەی گەرمی ئاوەکەدا دادەبەزێت و لێدانی دڵ و هەناسەدان و ئاستی چالاکی و جوڵەکانی بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش کەم دەبنەوە، بەم شێوەیەش وزە دەپارێزێت چونکە جەستەیان پێویستی بە جوڵە نییە.
- دەڕۆنە قووڵاییەکی زۆرترەوە، زۆرێک لە جۆرەکانی ماسی دەچنە ناوچە قووڵاییەکانی دەریاچەکانەوە کە پلەی گەرمی ئاوەکە جێگیرتر دەمێنێتەوە و کەمتر ئەگەری بەستنی تەواوەتی هەیە، ئەمەش ماسییەکە دەپارێزێت وادەکات لە ژیاندا بمێنێتەوە.
- کەمبوونەوەی ئارەزووی خواردن، بەو پێیەی ئاستی چالاکییەکانیان زۆر کەم دەبێتەوە، ماسییەکان پێویست ناکات لە وەرزی زستاندا وەکو جاران خۆراک بدۆزنەوە، لەوانەیە زۆر کەم بخۆن یان پشت بە وزەی یەدەگی خۆیان ببەستن.
- گونجاندنی فیزیۆلۆژی، هەندێک جۆری ماسی گونجانی تایبەتیان لە جەستەیاندا هەیە کە یارمەتیان دەدات لە سەرمادا بمێننەوە، بۆ نموونە هەندێکیان پرۆتینی دژە بەستن لە خوێنیاندا هەیە کە ڕێگری لە بەستنی خانەکانیان دەکات.
هەر بۆیە بە بەکارهێنانی ئەم ستراتیژانە، ماسییەکانی دەریاچە بەستووەکان دەتوانن وزەی خۆیان بپارێزن و لە بارودۆخی سەختی زستاندا بژین تا بەهار دێت.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved