ژیان

١٥ شت لە ژیانتدا کە لە پارە گرنگترە

Mic
2024-06-11

لە دونیای ئەمڕۆدا باوەڕێک هەیە کە پارە کلیلی کۆتایی بەختەوەری ژیانە
ڕاپۆرتێکی درێژ کە ماڵپەڕێکی ئەمریکی بڵاویکردووەتەوە، لە کۆتاییدا لیستی ١٥ شت لەخۆدەگرێت و باس لەوە دەکات کە ئەم ١٥ شتە گرنگترە لە پارە لە ژیانی مرۆڤدا، هەربۆیە دەبێت بیپارێزێت گرنگ نییە تێچووی چی بێت.

ڕاپۆرتەکە کە ماڵپەڕی “هەژارانی ئەرێنی” بڵاویکردۆتەوە و لەلایەن “Al Arabiya.net”ەوە بینراوە، دەڵێت، “سەرەڕای ئەوەی هەندێک کەس باوەڕیان وایە، پارە ناتوانێت هەموو شتێکت بۆ بکڕێت، بەو پێیەی باوەڕی باو لە جیهانی ئەمڕۆدا ئەوەیە کە پارە ئەو... کلیلی کۆتایی بەختەوەری لە ژیاندا بەڵام ئەمە ڕاست نییە."
بەپێی ڕاپۆرتەکە، ئەو 15 شتە بێ نرخەی کە بە پارە ناکڕدرێن، و بەو هۆیەوە لە پارە گرنگتر دەمێننەوە، بەم شێوەیەن:

1- تەندروستی
گەورەترین سامانی مرۆڤە و وتەی "تەندروستی سامانە" ڕاستییەکی قووڵی هەڵگرتووە، بەو پێیەی هیچ بڕە پارەیەک ناتوانێت زیندوویی تەندروستی جەستەیی یان ئاسوودەیی تەندروستی دەروونی بکڕێت. پێویستە هەموو مرۆڤێک خەیاڵی بکات ئەگەر ئەو هەموو سامانەی لە دونیادا هەبوایە بەڵام بەهۆی کێشەی تەندروستیەوە نەیتوانی چێژی لێ وەربگرێت.
لە ڕاپۆرتەکەدا هاتووە، “تەندروستی جەستەیی تەنها بە دووربوون لە نەخۆشییەکان سنووردار نییە؛ هاوکات هەستکردنە بە بەهێزی و وزە و وزە، بەو پێیەی چێژی جوڵاندنی جەستەتە لە ڕێگەی ڕاکردنی بەیانیان یان سەمای خۆشەوە تەندروستی دەروونیش نەخێرە کەمتر گرنگە، بەو پێیەی بناغەی تەندروستی سۆزداری و دەروونی تۆیە”.

2- پەیوەندی خێزانی
ئەمانە گەنجینەی جێگرەوە نین و بەردی بنەمای سیستەمی پشتیوانی سۆزداریت پێکدەهێنن، بەهای خێزان ناتوانرێت بپێورێت، کە خۆشەویستی بێ مەرجی دایک و باوکێک، باوەشی ئاسوودەیی خوشک و برایەک، یان ئەو پێکەنینەی کە لەگەڵ منداڵێکدا هاوبەشە.

3- هاوڕێیەتی
سامانی پەیوەندییە و پێویستە هەموو مرۆڤێک هەمیشە بیر لەو سامانی پەیوەندییە بکاتەوە کە لە هاوڕێیەتی ڕاستەقینەدا دەبینرێت.
ڕاپۆرتەکە دەشڵێت: “هاوڕێی ڕاستەقینە ئەو گەوهەرانەن کە ژیانت ڕووناک دەکەنەوە ئەوان هاوبەشن لە خۆشییەکانت و لە ڕێگەی تەحەددیاتەکانەوە پشتگیریت دەکەن ئەم پەیوەندیانە لەسەر بنەمای ڕێزگرتن لە یەکتر و لێکتێگەیشتن و گەشتێکی هاوبەشن بە خاڵە بەرز و نزمەکانی ژیانتدا ژیانت بەجۆرێک دەوڵەمەند بکە کە پارە ناتوانێت دەستی لێبدات”.
4- ئارامی لە دەروندا
ئارامی بێ نرخە و ئەم حاڵەتە بێ نرخەی ئارامی و ڕازیبوونی ناوەوە زۆر دڵخۆشکەرترە لە ڕەزامەندی زوو تێپەڕی سەرکەوتنی دارایی. ئارامی ناوەوە بریتییە لە هەستکردن بە ئاسوودەیی لەگەڵ خۆت و شوێنی خۆت لە جیهاندا. هەستکردنە بە هاوئاهەنگی کە بەهۆی ئاژاوەی دەرەکی یان نیگەرانییە مادییەکانەوە تێک نەچێت.

5- کات
دراوی ژیانە، وەک چۆن زۆرجار دەوترێت کات بەنرخترین دراوە و بە پێچەوانەی پارە، کات نوێ نابێتەوە و کاتێک خەرجکرا، هەرگیز ناتوانرێت بەدەستبهێنرێتەوە. ئەم تێگەیشتنە تیشک دەخاتە سەر بەهای گەورەی چۆنیەتی بەسەربردنی کاتەکانمان و تەنها پەیوەندی بە چەندایەتی ساتەکانمانەوە نییە، بەڵکو پەیوەندی بەو کوالیتییە هەیە کە پڕیان دەکەینەوە.

6- خۆشەویستی
دەوڵەمەندترین هەستە، وەک لە ڕاپۆرتەکەدا هاتووە: “خۆشەویستی، لە فۆرمە بێشومارەکانیدا، بێ گومان دەوڵەمەندترین هەستە کە مرۆڤ دەتوانێت ئەزموونی بکات، لە کەلوپەلی ماددی و پێگەی دونیا تێدەپەڕێت، خۆشەویستی خێزانەکەی، ڕۆمانسیەت لەگەڵ هاوبەشی ژیانیدا. و هاوڕێیەتی نزیک لە نێوان هاوڕێیان، هەموو جۆرەکانی ئەوە جۆرێکە لە خۆشەویستی کە ژیانمان بە شێوەیەکی ناوازە و قووڵ دەوڵەمەند دەکات.”

7- زانست و دانایی
ئەوان سەروەت و سامانی ژیانن، بەو پێیەی بەهایەکی یەکجار زۆریان هەیە و سوودی تەواوی ژیانیان پێدەبەخشن و بەدواداچوون بۆ خوێندن، چ فەرمی و چ نافەرمی، دەرگا بەڕووی تێگەیشتن و دەرفەت و گەشەکردنی کەسیدا دەکاتەوە و ئەمەش لە پارە بەنرخترە و بێ نرخە.

8- ئازادی
واتە هێزی هەڵبژاردن، وەک چۆن بەهای ئازادی کەسی و سەربەخۆیی لە بەدواداچوونی بەختەوەریدا ناتوانرێت زیادەڕەوی لێبکرێت. ئازادی هێزی هەڵبژاردنە، توانای بڕیاردان لەسەر ژیانت و پەیڕەوکردنی ڕێبازی خۆت. ئەم ئازادییە بەردی بناغەی خۆبەدیهێنان و گەشەسەندنی کەسایەتییە. پەیوەندی بە مافی دەربڕینی خۆتەوە هەیە، بەدوای خەونەکانتدا بگەڕێیت و ژیانت بەپێی بەها و بیروباوەڕەکانت بژیت.

9- خۆبەگەورەزانین
ئەمە بناغەی بەهای خۆتە ، بەڵکو زیاتر لەسەر داننان بە بەهای خۆت و مامەڵەکردن لەگەڵ خۆتدا بە هەمان میهرەبانی و ڕێزگرتن کە بۆ کەسانی دیکە درێژ دەکەیتەوە.

10- داهێنان
لە پارە بەنرخترە، چونکە داهێنان "سەروەت و سامانی خەیاڵ"ە و سەرچاوەیەکی بێ نرخە کە لەناو هەموو کەسێکدایە. توانای بینینی جیهانە بە شێوازی نوێ و دۆزینەوەی نەخشە شاراوەکان. هەروەها یارمەتیت دەدات پەیوەندی لە نێوان دیاردە ناپەیوەندیدارەکاندا دروست بکەیت دەربڕینی داهێنەرانە بە چەندین شێوە دێت وەک هونەر، مۆسیقا، نووسین، چارەسەرکردنی کێشە و داهێنان.

11- جوانی سروشت
وەک چۆن سروشتی جوان لەوە زیاترە کە پارە دەتوانێت بیکڕێت، خۆشی و ئارامی جوانی سروشت بێ نرخە و سروشت، لە هەمەچەشنییەکەیدا، فەزایەکی هێمن و دوور لە جەنجاڵی ژیان دابین دەکات .

12- پێکەنین و شادی
ڕووناکی ژیانە، ئەوانیش وەک تیشکی خۆر وان کە ژیانمان ڕووناک دەکەنەوە و سێبەر لادەبەن و گەرمی بۆ ڕۆژەکانمان دەهێنن. ئێمە زیادەڕەوی ناکەین کاتێک باس لە گرنگی نوکتە و خۆشی دەکەین لە ژیاندا، چونکە پێکەنین کە زۆرجار پێی دەوترێت "باشترین دەرمان"، دەتوانێت فشاری دەروونی کەم بکاتەوە و باری دەروونیت باشتر بکات.

13- ئامانج و سۆز
ئەوە پاڵنەری پشت سەرکەوتنە، چونکە ئامانج و سۆز ئەو سووتەمەنییەن کە بەرەو سەرکەوتن دەمانبات کە لە دەستکەوتە مادییەکان تێدەپەڕێت.

14- هاوسۆزی
هاوسۆزی ئەو پردە سۆزدارییە کە ئێمە بە کەسانی دیکەوە دەبەستێتەوە، ڕێگەمان پێدەدات لە هەستەکانی دەوروبەرمان تێبگەین و هاوبەشی بکەین. زۆر گرنگە بۆ دروستکردنی پەیوەندییەکی مانادار و تێگەیشتن لە جیهان لە چەندین ڕوانگەی جیاوازەوە. هاوسۆزی بریتییە لە گوێگرتن و ئامادەبوون و نیشاندانی بەزەیی بۆ کەسانی دیکە و هەمووی لەسەر ئەوەدایە خۆت بخەیتە شوێنی کەسێکی دیکە و تێگەیشتن لە هەستەکانی.

15- میرات
ئەوەی بەجێی دەهێڵیت زیاترە لە پارە، بەو پێیەی میرات ئەو جێپەنجەیەیە کە لەسەر جیهان بەجێی دەهێڵیت و ئەو کاریگەرییەی لەسەر ژیانی کەسانی دیکە بەجێی دەهێڵیت. زیاترە لە تەنها سامانی ماددی یان دەستکەوتی کەسی؛ پەیوەندی بەو جیاوازییە هەیە کە دروستی دەکەیت و چۆن دەست لە ژیانی دەوروبەرت دەدەیت.

ڕاپۆرتی هەژارانی ئەرێنی لە کۆتاییدا جەخت لەوە دەکاتەوە کە پارە بەشێکی پێویستی ژیانە، بەڵام هەموو شتێک نییە و ڕێگای بەختەوەری و بەدیهێنان نییە بەڵکو تەندروستی، خێزان، هاوڕێیەتی، ئارامی دەروونی، کات، خۆشەویستی، زانین،. ئازادی و ڕێزگرتن لە خۆ و داهێنان و سروشت و پێکەنین و هاوسۆزی و میرات هەموویان زیاترن پارە گرنگە و ناتوانرێت نرخەکەی دابنرێت و مرۆڤ دەبێت بە باشی بیپارێزێت چونکە گەنجینەی ڕاستەقینەی ئەم جیهانە.

More News

Most Popular

زانست

ئایا ماسی دوای بەستنی دووبارە زیندوو دەبێتەوە؟

Mic
2024-07-25

لە بابەتێکی ماڵپەڕی " earthdate" دا باس لەوە دەکات کە ماسی بە گشتی توانای خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانی پلەی گەرمیدا هەیە و دەتوانێت لە ئاوی سارددا بۆ ماوەیەکی زۆر بژی، بەڵام ئەگەر ئاوێک بە تەواوی بەستوو بێت، ئەگەری ئەوە هەیە هەندێک لە ماسییەکان بمرن.
لێرەدا پرسیارەکە ئەوەیە چۆن ماسییەکان لە دەریاچە بەستووەکان و ئاوەکانی ناوچە جەمسەرییە سەهۆڵاوییەکانی زەویدا دەژین؟
ماسییەکان کۆمەڵێک ستراتیژی بەکاردەهێنن بۆ مانەوەیان لە ژیاندا، ئەوانیش بریتین لە:
- خاوبوونەوەی میتابۆلیک، ماسی دەچێتە دۆخێکەوە پێی دەوترێت "torpor" ئەمەش هاوشێوەی خەوی زستانەیە، بەڵام بەو شێوەیە قووڵ نییە، پلەی گەرمی جەستەیان لەگەڵ پلەی گەرمی ئاوەکەدا دادەبەزێت و لێدانی دڵ و هەناسەدان و ئاستی چالاکی و جوڵەکانی بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش کەم دەبنەوە، بەم شێوەیەش وزە دەپارێزێت چونکە جەستەیان پێویستی بە جوڵە نییە.
- دەڕۆنە قووڵاییەکی زۆرترەوە، زۆرێک لە جۆرەکانی ماسی دەچنە ناوچە قووڵاییەکانی دەریاچەکانەوە کە پلەی گەرمی ئاوەکە جێگیرتر دەمێنێتەوە و کەمتر ئەگەری بەستنی تەواوەتی هەیە، ئەمەش ماسییەکە دەپارێزێت وادەکات لە ژیاندا بمێنێتەوە.
- کەمبوونەوەی ئارەزووی خواردن، بەو پێیەی ئاستی چالاکییەکانیان زۆر کەم دەبێتەوە، ماسییەکان پێویست ناکات لە وەرزی زستاندا وەکو جاران خۆراک بدۆزنەوە، لەوانەیە زۆر کەم بخۆن یان پشت بە وزەی یەدەگی خۆیان ببەستن.
- گونجاندنی فیزیۆلۆژی، هەندێک جۆری ماسی گونجانی تایبەتیان لە جەستەیاندا هەیە کە یارمەتیان دەدات لە سەرمادا بمێننەوە، بۆ نموونە هەندێکیان پرۆتینی دژە بەستن لە خوێنیاندا هەیە کە ڕێگری لە بەستنی خانەکانیان دەکات.
هەر بۆیە بە بەکارهێنانی ئەم ستراتیژانە، ماسییەکانی دەریاچە بەستووەکان دەتوانن وزەی خۆیان بپارێزن و لە بارودۆخی سەختی زستاندا بژین تا بەهار دێت.