تۆڕی کۆمەڵایەتی
زانراوە کە پەیوەندی کۆمەڵایەتی گرنگە بۆ تەندروستی دەروونی و جەستەیی و باشترکردنی باری دەروونی و بەرزکردنەوەی هەستی سەربەخۆیی و ئاسایش و سەلامەتی. زۆرێک لە توێژینەوەکان ئەو کاریگەرییە نەرێنییانەیان دەرخستووە کە تەنیایی و دابڕانی کۆمەڵایەتی دەتوانێت لەسەر تەندروستی هەبێت، بەتایبەتی بۆ کەسانی بەساڵاچوو.
هۆکارە کۆمەڵایەتییەکان
توێژینەوە نوێیەکە بە سەرۆکایەتی زانکۆی مۆناش لە ئوسترالیا، لێکۆڵینەوەی لەوە کردووە کە پەیوەندی کۆمەڵایەتی چەندە گرنگە کاتێک باس لە تەندروستی دڵ دەکرێت لەڕووی پێشبینیکەرە سەرەکییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە لە ئەنجامی کۆمەڵێک هۆکاری جیاوازی کۆمەڵایەتیبوون. وەک یەکەم لێکۆڵینەوە کە سەیری مەترسی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان دەکات لە پێوەندی لەگەڵ کۆمەڵێک هۆکاری کۆمەڵایەتی بەرفراوان، بۆی دەرکەوتووە کە ڕەگەز ڕۆڵی هەیە.
هاوسەر و خزم و کەسوکار
ئەنجامی توێژینەوەکە دەرکەوتووە کە هاوسەرگیری پەیوەندی بە کەمبوونەوەی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە هەیە بۆ هەردوو ڕەگەزی نێر و مێ. بۆ پیاوان نزیک بوون لە سێ بۆ هەشت خزم کە دەتوانن داوای یارمەتی بکەن، ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان بە ڕێژەی 24% کەمدەکاتەوە. پیاوێک کە بەردەوام پەیوەندی لەگەڵ سێ بۆ هەشت خزم و کەسوکاری هەبێت کە بتوانێت لەگەڵیاندا باسی بابەتی تایبەت بکات، مەترسییەکەی بە ڕێژەی ٣٠٪ کەمدەکاتەوە. بەشداریکردن لە چالاکییە کۆمەڵایەتییە کێبڕکێکارەکاندا وەک یاری شەترەنج یان کارت بووە هۆی کەمبوونەوەی 18%. بۆ خانمان، ژیان لەگەڵ کەسانی دیکە - وەک خێزان، هاوڕێ یان خزم- ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان بە ڕێژەی 26% کەمدەکاتەوە. هەبوونی سێ هاوڕێ یان زیاتر کە بتوانن لەگەڵیان باسی بابەتە تایبەتەکان بکەن پەیوەندی بە کەمبوونەوەی ٢٩%ەوە هەبوو.
هاوڕێیەتی نزیک و گفتوگۆکردن لەسەر نیگەرانییەکان
ئاشمایلا بیرهانو تیشال، کاندیدی دکتۆرا لە قوتابخانەی… تەندروستی گشتی و پزیشکی خۆپاراستن لە زانکۆی مۆناش و لێکۆڵەری سەرەکی توێژینەوەکە: لە کاتێکدا بۆ پیاوان، هەبوونی کەسوکاری نزیک کە مرۆڤ دەتوانێت بە ئاسانی داوای یارمەتی لێبکات یان باسی نیگەرانییەکانی کەسی بکات، پەیوەندی بە کەمبوونەوەی ڕێژەی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە هەبووە.
پێشنیاری سادە و گرنگ
دەشڵێت: "بەبێ گوێدانە تەمەن، بەڵگەکان بۆ سوودەکانی هاوڕێ و کەسە نزیکەکان لەسەر تەندروستی دڵ و خوێنبەرەکان ڕوونن. ئەم دیاردەیە دەتوانرێت بگەڕێنرێتەوە بۆ کاریگەری ئەرێنی هاوبەشکردنی هەستەکان لەگەڵ ئەندامانی خێزان، هاوڕێ یان دراوسێ لە بەرزکردنەوەی هەستی خۆشگوزەرانی و پەیوەندی، " توێژەر تیشال وتی.
پێشنیارەکانی توێژینەوەکە بریتین لە تەنها دەرهێنانی خەڵک و پەیوەندی کۆمەڵایەتی، هەروەها پەروەردەکردن و چێژوەرگرتن لە پەیوەندی نزیک لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکان، کە یارمەتیدەر دەبێت بۆ باشترکردنی تەندروستی دڵ.
کۆبونەوەی
دادگای باڵای فیدراڵی و کۆبونەوەی لوتکەی یەکێتی و پارتی هیچ هەواڵێکی خۆشیان بۆ
مووچە خۆران پێنەبوو، بڕیارە لە 24 کاتژمێری
داهاتوودا دوو کۆبونەوەی باڵا لە بەغدا بەڕێوەبچێت و تێدا پرسی موچەی هەرێم تەوەری
سەرەکی دەبێت.
ئەمڕۆ 14ـى تەمموز،
دادگای باڵای فیدراڵی عێراق تایبەت بە دوو سکاڵا لەبارەی نەناردنی مووچەی هەرێمی
کوردستانەوە کۆبووەوە، هەرچەندە موچە خۆران چاوەڕێبوون دادگا بڕیاری ناردنی مووچە
بدات، بەڵام دادگاکە
بڕیاردانی لەسەر سکاڵاکان بۆ 28ـی تەمموز دواخست.
پرسی مووچەی مووچە
خۆرانی هەرێم، ئەمڕۆ پارتی و یەکێتی لە ئاستی باڵادا کۆکردەوە، شاندی یەکێتی بە
سەرۆکایەتی بافڵ تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتی لەگەڵ شاندی پارتی بە سەرۆکایەتی مەسعود
بارزانی، سەرۆکی پارتی کۆبونەوە.
دوای
کۆتاییهاتنی کۆبونەوەکە، راگەیەندراوێکیان بڵاوکردەوە کە بەشێکی تایبەتبوو بە پرسی
مووچە و ئاماژە بەوەکراوە، هەموو هەوڵەکان چڕ بکرێنەوە بۆ چارەسەری
کێشە و دابینکردنی مووچە شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان
وابڕیارە ئەمشەو،
کۆبونەوەی چوارچێوەی هەماهەنگیی بەڕێوەدەچێت، کە لە لایەنە سەرەکیە شیعەکانی ناو
حکومەت پێکهاتووە، سەرۆک وەزیرانی عێراق ئامادەی کۆبونەوەکە دەبێت و پرسی ناردنی
مووچەی هەرێم تەواوەرێکی کۆبونەوەکە دەبێت.
سبەینێ، ئەنجومەنی
وەزیرانی عێراق کۆدەبێتەوە و تاوتوێی ئەو راپۆرتە دەکات، کە لیژنە وەزارییەکەی
حکومەتی عێراق ئامادەی کردووە لەسەر پرسی مووچەی هەرێم.
شێروان دووبەردانی،
پەرلەمانتاری فراکسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی عێراق بە میدیای حزبەکەی راگەیاندووە، دواخستنی
دانیشتنەکەی ئەمڕۆی دادگای فیدراڵی هیچ یاسایی نەبوو، تەنیا نەیانویست بڵێن لە
تواناماندا نییە بڕیار بدەین، دواخستنی دادگای فیدراڵی بۆ 28 مانگ پەیامێکی ناراستەوخۆیە
کە ناتوانن مووچە بنێرن.
لەبارەی هەڵوێستی
فراکسیۆنی پارتی لە بەرامبەر دواخستنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان وتی: کۆتا
وادەی چاوەڕوانیمان یەک هەفتەی دیکەیە و ئەگەر تا ئەو کاتە پرسی مووچەی فەرمانبەرانی
هەرێمی کوردستان چارەسەر نەکرێت، هەڵوێستمان دەبێت.