ژیان

هاوڕێ و خێزان ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ کەمدەکەنەوە

Mic
2024-06-18

تۆڕی کۆمەڵایەتی
زانراوە کە پەیوەندی کۆمەڵایەتی گرنگە بۆ تەندروستی دەروونی و جەستەیی و باشترکردنی باری دەروونی و بەرزکردنەوەی هەستی سەربەخۆیی و ئاسایش و سەلامەتی. زۆرێک لە توێژینەوەکان ئەو کاریگەرییە نەرێنییانەیان دەرخستووە کە تەنیایی و دابڕانی کۆمەڵایەتی دەتوانێت لەسەر تەندروستی هەبێت، بەتایبەتی بۆ کەسانی بەساڵاچوو.

هۆکارە کۆمەڵایەتییەکان
توێژینەوە نوێیەکە بە سەرۆکایەتی زانکۆی مۆناش لە ئوسترالیا، لێکۆڵینەوەی لەوە کردووە کە پەیوەندی کۆمەڵایەتی چەندە گرنگە کاتێک باس لە تەندروستی دڵ دەکرێت لەڕووی پێشبینیکەرە سەرەکییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە لە ئەنجامی کۆمەڵێک هۆکاری جیاوازی کۆمەڵایەتیبوون. وەک یەکەم لێکۆڵینەوە کە سەیری مەترسی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان دەکات لە پێوەندی لەگەڵ کۆمەڵێک هۆکاری کۆمەڵایەتی بەرفراوان، بۆی دەرکەوتووە کە ڕەگەز ڕۆڵی هەیە.

هاوسەر و خزم و کەسوکار
ئەنجامی توێژینەوەکە دەرکەوتووە کە هاوسەرگیری پەیوەندی بە کەمبوونەوەی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە هەیە بۆ هەردوو ڕەگەزی نێر و مێ. بۆ پیاوان نزیک بوون لە سێ بۆ هەشت خزم کە دەتوانن داوای یارمەتی بکەن، ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان بە ڕێژەی 24% کەمدەکاتەوە. پیاوێک کە بەردەوام پەیوەندی لەگەڵ سێ بۆ هەشت خزم و کەسوکاری هەبێت کە بتوانێت لەگەڵیاندا باسی بابەتی تایبەت بکات، مەترسییەکەی بە ڕێژەی ٣٠٪ کەمدەکاتەوە. بەشداریکردن لە چالاکییە کۆمەڵایەتییە کێبڕکێکارەکاندا وەک یاری شەترەنج یان کارت بووە هۆی کەمبوونەوەی 18%. بۆ خانمان، ژیان لەگەڵ کەسانی دیکە - وەک خێزان، هاوڕێ یان خزم- ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان بە ڕێژەی 26% کەمدەکاتەوە. هەبوونی سێ هاوڕێ یان زیاتر کە بتوانن لەگەڵیان باسی بابەتە تایبەتەکان بکەن پەیوەندی بە کەمبوونەوەی ٢٩%ەوە هەبوو.

هاوڕێیەتی نزیک و گفتوگۆکردن لەسەر نیگەرانییەکان
ئاشمایلا بیرهانو تیشال، کاندیدی دکتۆرا لە قوتابخانەی… تەندروستی گشتی و پزیشکی خۆپاراستن لە زانکۆی مۆناش و لێکۆڵەری سەرەکی توێژینەوەکە: لە کاتێکدا بۆ پیاوان، هەبوونی کەسوکاری نزیک کە مرۆڤ دەتوانێت بە ئاسانی داوای یارمەتی لێبکات یان باسی نیگەرانییەکانی کەسی بکات، پەیوەندی بە کەمبوونەوەی ڕێژەی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە هەبووە.

پێشنیاری سادە و گرنگ
دەشڵێت: "بەبێ گوێدانە تەمەن، بەڵگەکان بۆ سوودەکانی هاوڕێ و کەسە نزیکەکان لەسەر تەندروستی دڵ و خوێنبەرەکان ڕوونن. ئەم دیاردەیە دەتوانرێت بگەڕێنرێتەوە بۆ کاریگەری ئەرێنی هاوبەشکردنی هەستەکان لەگەڵ ئەندامانی خێزان، هاوڕێ یان دراوسێ لە بەرزکردنەوەی هەستی خۆشگوزەرانی و پەیوەندی، " توێژەر تیشال وتی.

پێشنیارەکانی توێژینەوەکە بریتین لە تەنها دەرهێنانی خەڵک و پەیوەندی کۆمەڵایەتی، هەروەها پەروەردەکردن و چێژوەرگرتن لە پەیوەندی نزیک لەگەڵ هاوڕێ و خێزانەکان، کە یارمەتیدەر دەبێت بۆ باشترکردنی تەندروستی دڵ.

More News

Most Popular

تەندروستی

ئایا مانەوە لە ئاوی سارددا زیانی هەیە؟

Mic
2024-10-22

لە بابەتێکی ماڵپەڕی " ScienceAlert"دا بڵاو کراوەتەوە، مانەوە لەناو سارددا لەلایەن وەرزشوانانەوە بەکارهێنراوە وەک ڕێگەیەک بۆ کەمکردنەوەی ئازاری ماسولکەکان و خێراکردنی کاتی چاکبوونەوە بە شێوەیەکی گشتی خەڵک نزیکەی دە خولەک دوای وەرزشکردن لە ئاوی سارددا بەسەر دەبەن کە لە نێوان ١٠ بۆ ١٥ پلەی سەدیدا.
ئاوی سارد بەکارهێنراوە بۆ یارمەتیدان لە چارەسەرکردنی نیشانەکانی خەمۆکی و ئازار و شەقیقە، یارمەتی چالاکبوونی سوڕی خوێن و زیادبوونی بەرگری جەستە دەدات، ئەمەش تەندروستی دڵ باشتر دەکات و پەستانی خوێن کەمدەکاتەوە، گیرانی خوێنبەرەکان لادەبات و سوڕی خوێن باشتر دەکات، هەروەها ئاوی سارد یارمەتی چاکبوونەوەی ماسولکە گرژەکان دەکات، زۆربەی وەرزشوانان پەنا دەبەنە بەر دوشێکی سارد یان دانیشتن لە جاکوزییەکی سارد دوای مەشقەکان بۆ کەمکردنەوەی ئازاری ماسولکەکان، چونکە یارمەتی ماسولکەکان دەدات باشتر و لە ماوەیەکی کورتتردا چاکببێتەوە.
سەرەڕای سوودە زۆرەکانی بەشێک لە توێژینەوەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە خۆنوقمکردن لە ئاوی سارددا رەنگە کاریگەری زیانبەخشی لەسەر جەستە هەبێت، پسپۆران جەخت لەوە دەکەنەوە لە شێوازەکانی چارەسەرکردنی ئاوی سارددا خۆشۆردن بژاردەیەکی کەمتر مەترسیدارە چونکە لە ڕووی پلەی گەرمی و کاتی بەرکەوتنەوە گونجاوترە بە بەراورد بە دانیشتن لە جاکوزییەکی سارددا.
هەرچەندە زۆر لێکۆڵینەوەی تەواو نییە کە زیانەکانی مانەوە لە ئاوێکی سارددا نیشان بدات، بەڵام خۆنوقمکردن لە ئاوی سارددا بۆ ماوەیەکی زۆر ئەگەری تووشبوون بە جەڵتەی مێشک یان جەڵتەی دڵ زیاد دەکات لە ئەنجامی زۆر دابەزینی پلەی گەرمی جەستە، کاتێک بۆ ماوەیەکی زۆر لە ئاوی سارددا دەمێنیتەوە دەست و قاچەکان هەست بە ساردییەکی زۆر یان بێهێزی دەکەن ئەمەش دەبێتە هۆی دروستبوونی ئازار و زیان بە خوێنبەرەکان دەگەیەنێت.
ئەگەر دەتەوێت چارەسەری ئاوی سارد تاقیبکەیتەوە، لێرەدا چەند شتێک دەخەینەڕوو کە دەبێت لەبەرچاو بگرن:
١. پێشتر لە پزیشکەکەت بپرسە بۆ ئەوەی دڵنیا بیت کە سەلامەتە بۆ تۆ ئەنجامی بدەیت.
٢. پلانی چۆنیەتی خۆنوقمکردن و دەرچوون لە ئاوەکە بە سەلامەتی دابنێ، لەبیرت بێت کە ماسولکەکانت بە باشی کار ناکەن کاتێک بۆ ماوەیەکی زۆر لە ئاوی سارددا دەبێت لەوانەیە نەتوانیت هەست بە دەست و قاچەکانت بکەیت.
٣. بزانە دوای ئەوە چۆن هەست بە گەرمی دەکەیت، دڵنیابە خاولی و جل و بەرگی وشک و خواردنەوەیەکی گەرمت پێیە.
٤. تا بە تەواوی گەرم دەبیتەوە زۆر جوڵە مەکە.
٥.تەنها بۆ ماوەیەکی کەم لەناو ئاوی سارددا بمێنەرەوە، پێش ئەوەی هەست بە بێهێزی و ئازار یان لەرزین بکەیت لە ئاوەکە وەرە دەرەوە.