بەگوێرەی راپۆرتێک کە رۆژنامەی دەیلی مەیلی بەریتانی بڵاویکردۆتەوە، زانایان هیواخوازن تا ساڵی ٢٠٢٦ ئەم پلانە جێبەجێ بکەن، واتە لەماوەی کەمتر لە دوو ساڵدا.
هۆکاری سەیر و چاوەڕواننەکراوی پشت پڕکردنی زەریای هێمن لە ئاسن، بریتییە لە بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا و رزگارکردنی مرۆڤایەتی لە بەرزبوونەوەی زیاتری پلەکانی گەرما و بارودۆخی کەشوهەوا، بەو پێیەی گۆڕانی کەشوهەوا هەڕەشە لە نەمانی هەندێک نشینگە دەکات لەسەر زەوی.
بەگوێرەی وردەکاریان ئەم تەکنەلۆژیایە پێی دەوترێت پیتاندنی ئاسنی زەریاکان (OIF)، هەروەها بەپێی ئەم تەکنەلۆژیایەهاڕاوی ئاسن فڕێدەدرێتە سەر رووی دەریا بۆ هاندانی گەشەی رووەکێکی بچووکی دەریایی کە پێی دەوترێت فیتۆپلانکتۆن، و ئەم پلانکتۆنانە دووەم ئۆکسیدی کاربۆن بەکاردەهێنن و گازی ناو زەریاکە رادەماڵن.
زاناکان دەڵێن، مۆدێلی کۆمپیوتەریی ئەم تەکنەلۆجیایە دەریخستووە کە بە دەردانی تا ٢ ملیۆن تۆن ئاسن بۆ ناو دەریا ساڵانە، تا ساڵی ٢١٠٠ نزیکەی ٥٠ ملیار تۆن دووەم ئۆکسیدی کاربۆن لادەبرێت.
توێژەران پلانیان هەیە تا ساڵی ٢٠٢٦ ئاسن لە سەرانسەری ٣٨٠٠ میل چوارگۆشە لە باکووری رۆژهەڵاتی زەریای هێمن بڵاوبکەنەوە.
بە دابەشکردنی ئاسن لە زەریای هێمن، زانایان دەتوانن گەشەی فیتۆپلانکتۆن بەرەوپێش ببەن و دووەم ئۆکسیدی کاربۆن لە بەرگەهەوادا بۆ ساڵانی داهاتوو دوور بخەنەوە.
ئێستا زانایان کار لەسەر دۆزینەوەی رێگایەک دەکەن بۆ گۆڕینی ئاسن بۆ پاودەرێک کە بە ئاسانی لە ئاودا بتوێتەوە و بڵاوبێتەوە بۆ ناوچە ئامانجدارەکانی زەریاکە لەگەڵ توانەوەی ئاسنەکە بۆ ئەوەی وەک هاندەرێک بۆ فیتۆپلانکتۆنەکان کاربکات و یارمەتیان بدات خێرا گەشە بکەن.
خواردنەوە کحولییەکان بەکارهێنەران ڕوبەڕوی چەندین گرفتی تەندروستی جیاواز دەکەنەوە کە سەرکیترینیان درستکردنی کێشەیە لە کۆئەندامی هەرس و هۆکارێکیشن بۆ قەڵەوی، ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی دەڵێت، "هیچ ئاستێکی خواردنەوەی کحول سەلامەت نییە".
بەرکاهێنانی خواردنەوەی کحولی ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە کولتوری کۆمەڵایەتی زۆربەی وڵاتانی جیهاندا، زۆربەی وڵاتان یاسای تایبەتیان هەیە بۆ ڕێکخستنی فرۆشتن و بەرهەمهێنان و بەکارهێنانی خواردنەوە کحولییەکان.
شارەزایان و پسپۆڕانی تەندروستی بەشێوەیەکی بەردەوام هۆشداری بە هاوڵاتییان دەدەن، پابەندی ئەو یاسایانەبن کە ڕێژەی بەکارهێنانی ئەو خواردنەوانەی دیاریکردووە.
ڤیڤێک مورتی پزیشکی نەشتەرگەری گشتی بە گرنگی دەزانێت جارێکی دیکە نوێکردنەوە لە ڕێژەی بەکارهێنانی خواردنەوە کحولییەکاندا بکرێت و ڕایگەیاندووە، کەمکردنەوەی ڕێژەی بەکارهێنانی خواردنەوە کحولییەکان بابەتێکی پێوست و گرنگن تا بەکارهێنەران ڕوبەڕوی کێشە نەبنەوە.
توێژینەوەکان ئاشکراییان کردووە، پەیوەندییەکی ناسراو لە نێوان کحول و شێرپەنجەدا هەیە و هەر بڕە خواردنەوەیەک ئەو مەترسییە زیاتر دەکات.
بەپێی وتەی ڤیڤێک مورتی، کحول هۆکارێکی جێگیرە لە توشبوون بە شێرپەنجە، بەشێوەیەک ساڵانە هۆکارە توشبوونی نزیکەی 100 هەزار ئەمەریکییە کە 20هەزاریان گیانلەدەستدەدەن، ئەو ڕێژەیەش زیاترە لە مردن بە ڕوداوەکانی هاتوچۆ کە ساڵانە دەگاتە زیاتر لە 13 هەزار و 500 حاڵەتی گیانلەدەستدان.
بەکارهێنانی خواردنەوەی کحولی، بەکارهێنەرانی بەسەر دوو بۆچوونی جیاوازدا دابەشکردووە کە یەکێکیان بەکارهێنانیان بە زیان و بەشێکی دیکەشیان بە سودبەخش ناوی دەبن. ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی بەشێوەیەکی بەردەوام جەخت دەکاتەوە، "هیچ ئاستێکی خواردنەوەی کحول سەلامەت نییە".
بەپێی توێژینەوەیەکی نوێ کە کەناڵی سی ئێن ئێنی ئەمەریکی بڵاویکردوەتەوە، ئەو کەسانەی کە خواردنەوە کحولییەکان بەشێوەیەکی بەردەوام ناڕێک بەکاردەهێنن، ئەگەری توشبوونیان بە لاوازی مێشک زیاتر دەبێت.
هەر بەپێی ئەنجامەکان، بەکارهێنانی ئەو خواردنەوانە دەبنە هۆکاری دروستکردنی کێشە لە کۆئەندامی هەرس، هەروەها بەهۆی بوونی ڕێژەیەکی زۆری کالۆری تێیاندا هۆکارێکی سەرەکین لە قەڵەوبوونی مرۆڤ.