هەواڵ

دادوەرە سەرسەختەكەی ئێران، خۆی بۆ جێگرتنەوەی خامنەیی ئامادە دەكات

 هەڵبژاردنەکانی 2021ی ئێران لە بارودۆخێکی دارایی و کۆمەڵایەتیی خراپدا ئەنجامدرا، هۆکاری سەرەکی ئەمەش سزاکانی ئەمریکا بوو بۆسەر وڵاتەکە، لەلایەکی ترەوە  ڤایرۆسی کۆرۆنا کەشی هەڵبژاردنەکانی خراپترکرد.

ئێران ئەمجارە کورسی سەرۆکایەتی ڕادەستی ئیبراهیم رەئیسی دەکات، ئەو پیاوە ئاینییەی لە شاری مەشهەدەوە هاتووە و وەک دادوەرێك تێکەڵ بە کاری سیاسی بووە، لەو پێناوەشدا پشتگیری تەواوی لیدەکرێت لەلایەن ڕابەر و سەرکردەکانی وڵاتەوە، ئەم ڕێچکەیەی رەئیسی گرتوویەتییەبەر کەوتووەتەبەر لێشاوی تووڕەبوونی واشنتۆن وچەندین سزای بەسەردا سەپاندووە.

کەواتە ئیبراهیم رەئیسی کێیە؟ پۆست و پلەکانی لە کاروباری ئێراندا چی بوون؟ چی وایکرد ئەمریکا سزای بەسەردا بسەپینێت و پۆستە نوێیەکەی ئامادەکارییە بۆ چ پۆستێکی باڵای تر؟

رەئیسی لەدایکبووی ساڵی 1960ی شاری مەشهەدە، بڕوانامەی دکتۆرای لە فیقهی ئیسلامی و یاسادا بەدەست ‌هێناوە، بەمەش لە کاروبارەکانی  دادگادا ڕۆچووە.

بازدانە گەورەكەی ڕەئیسی
هەروەها وەک جێگری گشتی شاری کەرەجی ڕۆژئاوای تاران دەستنیشان کراوە لە ساڵی 1980 دا، دواتر بوو بە داواکاریی گشتی ئەو شارە.، بازدانە گەورەکەی پێنج ساڵ پاش ئەوە بوو کاتێک پۆستی جێگری داواکاریی گشتی گرتە ئەستۆ لە تارانی پایتەخت، بەمەش توانی متمانەی دامەزرێنەری کۆماری ئیسلامیی ئێران، ئایەتوڵا خومەینی بەدەست بێنێت؛ هەربۆیە کێشە دادگاییەکانی لوڕستان، کرماشان، و سەمنانی ڕادەست کرد، لەگەڵ چەندین دۆسییەی دادگایی گرنگی دەوڵەتدا.  

رەئیسی پاش ئەوەی متمانەی زیاتر بەدەست ‌دێنێت لەلایەن سەرکردەکانی وڵاتەوە، پۆستی داواکاریی گشتی تارانی پێ ڕادەسپێردرێت لە نێوان ساڵانی 1989 بۆ 1994، پاشانیش وەک داواکاریی گشتیی تەواوی ئێران دەستنیشان دەکرێت لە ساڵی 2014 دا.

لە ئەندامی لیژنەی مردنەوە بۆ سەرۆكی ئێران

 رەئیسی یەکێک بووە لەو چوار دادوەرەی لە ساڵی 1988 دا ئەندام بوون لەو دەستەیەی بە "لیژنەی مردن" ناودەبرا، کە چارەنووسی هەزاران بەندکراویان دیاری دەکرد و بە بڕیاری ئەوان لەسێدارە دەدران لە پاش کۆتاییهاتنی ماوەی بەندکردنیان. تا ئێستاش پرۆسەی ئەو لەسێدارەدانانە لە پڕ نهێنیترین ڕووداوەکان هەژمار دەکرێت لە مێژووی ئێراندا پاش شۆڕشی ئیسلامی ئێران و هەرگیز لێکۆڵێنەوەی فەرمییان لەسەر نەکراوە.

هەندێک لە سیاسەتمەدارانی ئێران پێیان وایە رەئیسی کە بەم دواییانە پێی نایە 61 ساڵی تەمەنی، ئامادە دەکرێت بۆ جیگرتنەوەی عەلی خامنەیی، رابەری باڵای ئێران، کە 83 ساڵ تەمەنیەتی و لە ساڵی 1989وە ئەو پۆستەی هەیە.

ئەو سیاسەتمەدارانە پێیانوایە پۆستی سەرۆکایەتی یەکەم هەنگاوە بۆ ئەو جۆرە ئامادەکارییە، وەک ئاشکرایە رەئیسی لە بازنەی متمانەی خامنەییدایە و یەکێک بووە لە خوێندکارەکانی، هەروەک بیرۆکە و بۆچوونەکانیان زۆر لە یەک نزیکن.

ئەگەرچی کارکردنی رەئیسی لە کاروبارە دادگاییەکانی ئێراندا جێی رەزامەندی بووە لەلایەن دامەزراوەی ئاینیی وڵاتەوە، بەڵام ئەمە لە بازنەی تۆمەتەکانی ئەمریکا و ڕۆژئاوا  دایناوە، بەو پێیەی خامنەیی لە ساڵی 2019وە وەک سەرۆکی دەسەڵاتی دادگایی دەستنیشانی کردووە ، بەو هۆیەشەوە ئەمریکا کۆمەڵێک سزای بەسەردا سەپاندووە بەهۆی ئەو سەرپێچییانەی بەرامبەر مافی مرۆڤ ئەنجامی داون، کە لەسێدارەدانی بەندکراوانی سیاسی لە ساڵانی هەشتاکاندا و کپکردنی ناڕەزایەتیەکان و پێکدادانەکانی ساڵی 2009 لەخۆدەگرێت.  بە پێی وتەی چالاکوانانی مافی مرۆڤ، ئەمانە چەند ڕووداوێکن رەئیسی رۆڵی گەورەی تیایاندا هەبووە.

زۆرێک لە رەخنەگران دەڵێن رەئیسی دەبێتە هۆی وروژاندنی دڵەڕاوکێی واشنتۆن و ئێرانییەکان لە هەمان کاتدا، بەو پێیەی یەکێکە لە "سەرسەخترین دادوەرەکانی وڵات" و تۆمەتبارە بە ئەنجامدانی چەندین سەرپێچی لەو بوارەدا.

هەواڵ

بایکۆت شکێندرا… پرۆگرامی خوێندنی پۆلە ناکۆتاکانی سلێمانی کەمکرایەوە

بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی رایدەگەیەنێت، دەوام لە سەرجەم خوێندنگەکانی سنوری پەروەردەی سلێمانی دەستیپێکردووە و دەشڵێت، بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەو ماوەی مامۆستایان بایکۆتیان کردبوو پرۆگرامی خوێندن بۆ نۆ پۆل کەمکراوەتەوە.

نەژاد عەبدوڵا، بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی بەوەکالەت بە دیجیتاڵ میدیای مایکی راگەیاند، سەجەم ناوەندەکانی خوێندن لە سنوری پەروەردەی سلێمانی کراونەتەوە و دوامیان تێدادەکرێت.
مامۆستایانی سنوری پارێزگای سلێمانی نزیکەی دوو مانگ بایکۆتی دەوامیان کرد، لەبارەی کەمکردنەوەی پرۆگرامی خوێندنەوە نەژاد عەبدوڵا وتی،" پرۆگرامی خوێندن بۆ سەرجەم پۆلەکان کەمکراوەتەوە جگە لە یەکی سەرەتایی و نۆی بنەڕەتی و 12ی ئامادەیی".
بەپێی ساڵنامەی وەزارەتی پەروەردەی هەرێمی کوردستان، 2025 كۆی رۆژەكانی خوێندن لە خوێندنی ساڵی 2024دا 166 رۆژە.
بەپێی ساڵنامەکە، 25ـی ئەیلولی 2024 وەك یەكەم رۆژی دەستپێكی وەرزی یەكەم دیاریكراوە و 4ـى ئایاری 2025  دواین رۆژی خوێندنە و لەدوای ئەوەوە تاقیكردنەوەیە.

پشوو هەڵوەشێندراوەتەوە و کاتی تاقیکردنەوەکانیش گۆڕاون
نەژاد عەبدوڵڵا، بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی بە وەکالەت سەبارەت بە پشووی قوتابخانەکان باسی لەوەکرد، پشووى بەهارەى ناوەندەکانى خوێندن لە 11  24ـی ئازار دەبێت، بەڵام ئەو ناوەندانە ناگرێتەوە کە بایکۆتیان کردووە.
پەروەردەی سلێمانی بڵاویکردوەتەوە، "ئەو خوێندنگانەی لە پڕۆسەی ساڵنامەی خوێندن دواكەوتوون، پێویستە 13-4 تاوەکو 22-4ـی 2025، تاقیكردنەوەی نیوەی وەرزی دووەم (20 نمرە) بۆ پۆلە ناكۆتاكانی 4 تاوەکو 8ـی بنەڕەتی و پۆلەكانی 10 و 11ـی بکرێن."
لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە، "پۆلەكانی 9ـی بنەڕەتی و 12ـی ئامادەیی لە 8-4 تاوەکو 21-4 دەکرێت وەكو چۆن لە ساڵنامەی خوێندندا هاتووە."
رۆژانی شەممە لە پەروەردەکانی هەرێمی کوردستان پشووی فەرمییە، بەڵام قوتابخانەکانی سنوری بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی پەروەردەی سلێمانی ناگرێتەوە و ئاماژە بۆ ئەوەکراوە،"ئەگەر پشووی فەرمی كەوتە ناو رۆژی یەكێک لە تاقیكردنەوەكان، ئەو رۆژە تاقیكردنەوە ناکرێت و بەپێی هەمان زنجیرە تاقیكردنەوە رۆژی دواتر تاقیكردنەوەكان بەردەوامیان دەبێت". 
رۆژی 03ـی ئازاری 2025، وەزارەتی پەروەردە گشتاندنێکی بۆ هەموو پەروەردەکان کردووە سەبارەت بە ساڵنامەی خوێندن و تاقیکردنەوەکانی ساڵی 2024-2025، بۆ سەرجەم قوتابخانە حکومی و ناحکومییەکان و تێیدا هاتووە، "لە رۆژانی (4-6-8-9)ـی ئادار چوار تاقیکردنەوە بکەن، پاش نەورۆز لە رۆژانی (24-25-26-27)ـی هەمان مانگ چوار تاقیکردنەوەی دیکە بکەن". 

داواکاری سەرەکی مامۆستایانی ناڕازی چییە؟ 
یەکەمجار لە 1ـی کانوونی یەکەمی 2024 بایکۆت لەو سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەکانی گەرمیان و راپەرین دەستیپێکرد و تەواوی مانگەکە بەردەوام بوو. دوای دابەشکردنی مووچەیەک، مامۆستایان بۆ تاقیکردنەوەکانی وەرزی یەکەم گەڕانەوە ناوەندەکانی خوێندن، بەڵام لەگەڵ کۆتاییهاتنی تاقیکردنەوەکان و دەستپێکردنەوەی دەوام لە 26ـی کانوونی دووەمی 2025ـەوە بایکۆت دەستیپێکردەوە، بەڵام لە مانگی رابردووەوە دەوام لە زۆربەی خوێندنگەکان ئاسایی بووەوە و ئەم مانگە کۆتایهات.
مامۆستایان چەند داواکارییەکی سەرەکیان هەیە و داوا دەکەن، پلەبەرزکردنەوەیان دەست پێبکاتەوە کە ماوەی 9 ساڵە ڕاگیراوە. 
دابەشكردنی مووچە لە کاتی خۆیدا و بە بانکیکردنی مووچە لە بانکە فیدراڵییەکان، دوو لە داواکارییەکانی دیکەی مامۆستایانی ناڕازییە. 
ئەگەرچی مووچەی مانگی کانوونی دووەمی ئەمساڵ دابەشكراوە، بەڵام تا ئێستا مووچەخۆران چارەنوسی مووچەی مانگی کانوونی یەکەمی ساڵی ڕابردوو نازانن و داوا دەکەن، هەرچی زووە ئەو مووچەیەشیان پێ بدرێت. 

ساڵی رابردوو درێژترین ماوەی بایکۆت بوو
ماوەی 9 ساڵە لە کاتی هاتنی داعشەوە پرسی بایکۆت بەشێوەی پچڕ پچڕ لە هەرێمی کوردستان بەردەوامە، بەڵام ساڵی ڕابردو درێژترین ماوەی تۆمارکرد، لەساڵەکانی 2016 و 2017 دا ماوەی بایکۆت گەشتە 52 ڕۆژ، بەڵام ساڵی ڕابردو 97 ڕۆژ مامۆستایان بایکۆتی دەوامیان کرد