بنکۆڵکاری

قاچاخچێتی ڤیزا لەکوردستان، بردنەدەرەوەی ملیۆنان دۆلار

 ژمارەیەكی زۆر لە هاوڵاتیانی هەرێم لەپێناو وەرگرتنی ڤیزەی شنگن و ئەمریكا و كەنەدا و بەشێك لە وڵاتانی كاریبی، پارەیەكی زۆر خەرج دەكەن، بەڵام هەندێكیان بێ ئەوەی ڤیزە وەربگرن گیرفانیان بەتاڵ كراوەتەوە.

زۆرێك بۆ كێشانەوەی پارە لە خەڵك بوونەتە قاچاخچی و پارەیەكی زۆری هاوڵاتیانیان بردووە، یەكێك لەو پاڵنەرانەی وایكردووە هاوڵاتیان فێڵیان لێ بكرێت پەیجەكانی سۆشیال میدیایە، بەشێك لە پەیجەكان بە ئاشكرا بانگەشە بۆ ڤیزای كەنەدا و شنگن و ئەمریكا و وڵاتانی ئەمریكای ناوەڕاست (كاریبی) دەكەن، ئەو پارانەی هاوڵاتیان دەیدەنە ئەو ڤیزانە بۆ توركیا و ئێران و بەشێك لە وڵاتانی دیكە حەواڵە كراون، واتە لەو رێگەیەوە پارەیەكی زۆر لە هەرێمەوە دەچێتە وڵاتان.

بەپێی بەدواداچوونێكی MIC لە ماوەی زیاتر لە دوو ساڵدا نزیكەی یەك ملیۆن دۆلار بۆ ڤیزای شنگن و ئەمریكا و بەشێك لە وڵاتان حەواڵەی دەرەوە كراوە، ئەمە تەنها لە نوسینگەكانی هەولێر، بەشێك لەو پەیجانەشی كە بانگەشە بۆ ڤیزا دەكەن ئێستا داخراون و خاوەنەكانیشیان ونن.

هاوڵاتییەكی هەرێمی كوردستان كە دانیشتووی هەولێرە، لە بەدواداچوونەكەی MIC قسەیكرد و وتی "لەماوەی هەشت مانگدا 70 هەزار دۆلارم داوە بۆ ڤیزا، ئەو كەسەی بەنیازبوو كارەكەم بۆ ئەنجام بدات وتی دۆخەكە تێكچووە و زیاتری پێدەچێت، بە گشتی 95 هەزار دۆلارم خەرج كردووە بەناوی وەرگرتنی كرێی باج و خانوو چەندین شتی دیكە كە دواتر زیایدكردووە، ئەمە لەماوەی 10 مانگ كە بڕیاربوو گەشت بكەم بەڵام گەشتیشم نەكرد".

كێشانەوەی پارەیەكی زۆر لە خەڵك بەناوی وەرگرتنی ڤیزاوە لەكاتێكدایە، وەرگرتنی ڤیزا ئەگەر هاوڵاتییەك خۆی مامەڵەكانی ئەنجام بدات 500 دۆلاری تێدەچێت، بەشێك لە نوسینگەكان ئەو ڤیزایە بە پارەیەكی خەیاڵی دەفرۆشنەوە.

بەوتەی سالار مەرزانی، كە خاوەنی كۆمپانیایەكی گەشتیارییە، هیچ كۆمپانیایەك ناتوانێت بە گرەنتی ڤیزە وەربگرێت و هیچ كۆمپانیایەكیش پەیوەندی ڕاستەوخۆی لەگەڵ كونسوڵخانەكان نییە.

لەدرێژەی بەدواداچوونەكەی یەكێك لە كوردانی دانیشتووی كەنەدا، بە MIC ی وت "هەندێك كەس بەناوی پەسەندكردنی خوێندن لە كەنەدا و ئەمریكا هەڵدەخەڵەتێنرێن، بەڵام ئەوە تەنها پارچە وەرەقەیەكە، كەسانێك لە كەنەداوە خۆیان وەكو پارێزەر ناساندووە، بەڵام من بەدواداچوونم كردووە تەنها وەرەقەیەكە و دروستكراوە و دواتریش ئەو كەسانەی داوای ڤیزەیان پێكردووە ڕەتكراونەتەوە".

لە دادگاكانی هەرێم سكاڵایەكی زۆر لەسەر دۆسیەی فێڵ كردن لە هاوڵاتیان بۆ وەرگرتنی ڤیزا تۆماركراوە، پارێزەر سۆران جەلال دەڵێت  "كەسانێكی زۆر هەستاون بە ساختەكردنی ڤیزا بۆ فێڵكردن لە كەسانی تر، ئەمەش بەپێی ماددەی 456 لەیاسای سزادانی عێراقی دەبێتە فێڵكردن كە سزای زیندانیكردنی بۆ دانراوە".

وەك غازی رەسوڵ، سەرۆكی ئەنجومەنی بۆرسەی هەولێر دەڵێت خەڵكێكی زۆر بۆ ماوەیەك نوسینگەیان كردووەتەوە و پارەیەكی زۆریان لە خەڵك وەرگرتووە، پاشانیش نوسینگەكانیان داخستووە و هیچ ناونیشانێكیان نەماوە".

خاوەن كۆمپانیایەكی ئاڵوگۆڕی دراو، ئامۆژگاری خەڵك دەكات كە "نابێت بەهیچ شێوەیەك متمانە بە نوسینگەكانی دەرەوەی بازاڕ بكەن كە پاش ماوەیەك دایدەخەن".

سالار مەرزانی، خاوەنی یەكێك لەو كۆمپانیایانەی پاسپۆڕتی وڵاتانی كاریبی بۆ خەڵك وەردەگرن دەڵێت "وەرگرتنی ئەو پاسپۆڕتانە لە 120 هەزار دۆلارەوە دەستپێدەكات.

بەگوێرەی ئامارە نافەرمیەكان لەهەرێمی كوردستان نزیكەی هەزار خێزان پاسپۆڕتی وڵاتانی ئەمریكای ناوەڕاست و كاریبییان كڕیوە.

زانست

دۆزینەوەی ئەڵماس لە هەسارەیەکی کۆمەڵەی خۆردا

توێژەرانی چین و بەلجیکا ئەم توێژینەوەیەیان ئەنجامداوە کە ئاماژە بەوە دەکات، ئەم چینە تا ١٨ کیلۆمەتر ئەستوورە. ئەم دۆزینەوە دەرخەری پێشکەوتنێکی بەرچاوە لە تێگەیشتن لە پرۆسەکانی جیاکردنەوەی هەسارەکان.

دەرکەوتووە کە ڕووی تاریکی نائاسایی عەتارد بەهۆی بوونی بەربڵاوی گرافیتەوەیە.

یانهاو لین، یەکێک لە نووسەرانی توێژینەوەکە سەبارەت بە دۆزینەوەی ئەم قەبارە ئەڵماسە لەسەر عەتارد دەڵێت: ساڵانێک لەمەوبەر بۆم دەرکەوت کە بوونی ئەو بڕە کاربۆنە لەم هەسارەدا ڕەنگە لێکەوتەی گرنگی هەبێت. بەم شێوەیە تێگەیشتم کە دەبێ لەناو ئەم هەسارەیەدا شتێکی تایبەت ڕوویدابێت.