هەواڵ

لەکەرکووک چی ڕوویدا؟ چۆن کاندیدە دەرچووەکان و بەرپرسەکانی پارتی و یەکێتی شارەکەیان جێهێشت؟

شەوی رابردوو بەشێوەیەکی هەڕەمەکی کەوتنە ڕەشبگیری دەیان گەنجی کورد لەگەڕەکەکانی شۆریجە و رەحیماوا، هەڵمەتەکە لیوای ٦١ ی سوپای عێراق ئەنجامیدا.

بەگوێرەی زانیارییەکانی MIC لەو هەڵمەتەدا، نزیکەی ٥٠ گەنجی کورد لەلایەن سوپای عێراقەوە دەستگیرکراون، هەندێکیان دەڵێن لەکاتی دەستگیرکردنەکەیاندا “ئەشکەنجە دراون.”

گەنجەکان دەڵێن هۆکاری هەڵمەتەکە و دەستگیرکردنیان، بۆ ئەو ئاهەنگ و خۆشی دەربڕینانە دەگەڕێتەوە کە بەبۆنەی سەرکەوتنی کاندیدە کوردەکانەوە لەسەر شەقامەکان دەریان بڕیوە.

تۆمارە ڤیدیۆییەکان کە لەلایەن دانیشتوانی دوو گەڕەکە کوردنشینەکەی کەرکووکەوە تۆمارکراون، دەریدەخەن کە هێزەکەی سوپای عێراق، تانک و هەمەری سەربازی زۆریان بەشارەکەدا بڵاوکردۆتەوە، هەروەها دیمەنی هەڵکوتانە سەر ماڵەکان تۆمارکراون کە چۆن دەرگای ماڵەکان دەشکێنن و هاوڵاتیان دەخەنە مەترسییەوە.

MIC زانیاری ئەوەی هەیە کە زۆربەی بەرپرسانی حزبی یەکێتی و پارتی و تەنانەت کاندیدە کوردە دەرچووەکانیش، شارەکەیان جێهێشتوە و هیچ لایەنێک هەڵوێستی لەسەر هەڵمەتەکەی سوپاو دەستگیرکردنی گەنجەکان دەرنەبڕیوە.

گەنجانی شارەکە، لەبەرامبەردا پەنایان بۆ تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان برد بۆ بڵاوکردنەوەی دیمەنی هەڵمەتەکە و شێوازی هەڵکوتانە سەر ماڵان و دەستگیرکردنی گەنجان، بەوهیوایەی دەنگیان بگاتە بەرپرسان.

لەسەر رەوشەکە، هیچ بەرپرسێکی ئیداری و ئەمنی شارەکە، تا ئامادەکردنی ئەم راپۆرتە هیچ لێدوان و روونکردنەوەیەکیان بڵاونەکردۆتەوە.

هەواڵ

دیواری رۆژئاوا، ئەو شوێنەی جولەکەکان لە ئەقسا بە پیرۆزتری دەزانن

دیواری رۆژئاوا یان دیواری بوراق، ئەم دیوارە دەکەوێتە نزیک مزگەوتی ئەقسا، پێش هێرشەکەنی سەر ئێران، نەتەنیاهو سەردانی ئەم دیوارەی کرد و ناوی جەنگەکەی لەسەر دیوارەکە جێهێشت، بەڵام ئایا ئەم سەردانەی ئەمڕۆ جەنگێکی تری بەدواوەیە؟

ئەمڕۆ، بنیامین نەتەنیاهو، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل و مارکۆ روبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لەگەڵ هاوژینەکانیان لە قودس سەردانی "دیواری رۆژئاوا"یان کرد کە شوێنێکی پیرۆزە لەلای جووەکان.

دیواری ڕۆژئاوا کە دیواری بوراقیشی پێدەوترێت، دەکەوێتە شاری کۆنی ئۆرشەلیم، شوێنێکی گرنگی نوێژ و حەجکردنە کە بۆ گەلی جولەکە پیرۆزە، ئەمە دوایین بەشی پاشماوەی دیوارە پارێزەکەیە کە جاران دەوری کێوی پەرستگاکەی دابوو، کە پەرستگای یەکەم و دووەمی ئۆرشەلیم لەوێ بوون، هەردووکیان لەلایەن جوولەکەکانی کۆنەوە بە پیرۆزی بێهاوتا دادەنران.

ڕەسەنایەتی دیواری ڕۆژئاوا بە دابونەریت و گێڕانەوەی مێژوویی و بەڵگەی شوێنەوارناسی پشتگیری دەکرێت، لە دەوروبەری سەدەی دووەمی پێش زایین سەرچاوەی گرتووە، هەرچەندە بەشەکانی سەرەوەی دواتر دروستکراون.

نەسراوی جۆراوجۆر مانەوەی دیوارەکە بە شێوەیەکی جیاواز لێکدەداتەوە، یەکێکیان رایوایە ئەوە دەکات کە خودا ئەم پارچەیەی بۆ گەلی جولەکە پاراستووە، لە کاتێکدا یەکێکی تر دەڵێت تیتۆس وەک هێمایەکی خەمباری داگیرکردنی یەهودا لەلایەن ڕۆمانەکانەوە پاراستووە.

بەهۆی ئەو ڕاستییەی کە دیوارەکە ئێستا تێکەڵ بە پێکهاتەیەکی گەورەتر بووە کە چواردەوری گومەزی بەردی موسڵمانان و مزگەوتی ئەقسا دەورەدراوە، ناکۆکی بەردەوامی هەیە لە نێوان عەرەب و جوولەکەکان لەسەر دەسەڵاتی دیوارەکە و زۆرجار مافی چوونە ژوورەوە.

ئەم ناکۆکییە بە شێوەیەکی بەرچاو زیادیکردووە لەوەتەی ئیدارەی ئیسرائیل کۆنترۆڵی تەواوی شارە کۆنەکەی کرد لە دوای جەنگی شەش ڕۆژ لە حوزەیرانی 1967.

لە ئێستادا، دیواری ڕۆژئاوا نزیکەی 50 مەتر درێژی و نزیکەی 20 مەتر بەرزە، لەگەڵ ئەوەشدا، زۆر قووڵتر دەچێتە ناو زەوی، پەرستنی جوولەکەکان لێرە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی بیزەنتی سەرەتایی و پشتگیری بیروباوەڕی حاخامەکان دەکات کە "ئامادەبوونی خودایی هەرگیز دیواری ڕۆژئاوا بەجێ ناهێڵێت."

ساڵانە بە ھەزاران جوولەکە سەردانی دەکەن، ئەم دیوارە جگەلەوەی گرینگیەتەکی زۆری ھەیە بۆ جوولەکەکان ئەوا گرینگیەکی تایبەتی تری ھەیە بۆ موسڵمانان، چونکە بەشێ لە سەرچاوەی مێژووی ئیسلامیەکان پێیان وایە ئەو دیوارە بەستەری پەیامبەری ئیسلام بووە لە ئیسرا و میعراجیدا.

رۆژی 12ـى حوزەران، واتە رۆژێک پێش دەستپێکردنی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆسەر ئێران، بنیامین نەتەنیاهو، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل ڕۆشتە دیواری بوراق و لە نامەیەکی بچوکدا ئاماژەی بە دەربڕینی شێری ڕاپەڕیو دا.

شێری ڕاپەڕیو، دەگەڕێتەوە بۆ کتێبی ژمارەکان لە تەوراتدا، کتێبەکە خۆی باس لە جوەکانی سەردەمی ئیمپراتۆریەتی ئەخمینی دەکات، کە خاوەن ئیمارەتی خۆیان بوون کە بە یەهود میدناتا، یان شاری جو ناسراوە، دیسانەوە بۆخۆی ئاماژەیە بۆ مێژوی کۆنی ململانێ لە نێوان جو و فارسدا لە میانەی هەڵکشان و داکشانی هێزەکانی ناوچەکە.

رۆژێک دوای سەردانەکەی نەتەنیاهو، ئیسرائیل ئێرانی ئاگرباران کرد و زۆربەی فەرماندە سەربازییەکان و زانا ئەتۆمییەکانی ئێرانی کوشت و ژێرخانی ئەتۆمی ئێرانی تا ئاستی نەمان بە ئامانج گرت.

ئەمڕۆیش، دیسانەوە سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل سەردانی دیواری رۆژئاوای کرد، بەڵام ئەمجارە وەزیری دەرەوەی ئەمریکا یاوەری دەکرد، وێنەکان بەخێرایی بڵاوبونەوە و بە تەنزەوە لەسەری نوسراوە، ئەمجارە چی شەڕێکیان بەدەستەوەیە.