هەواڵ

تەکیەی کەسنەزانی پارە بەسەر پەیامنێری کەناڵەکانی راگەیاندندا دابەشدەکات

لەکاتی بەڕێوەچوونی کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانی تەکیەی تەریقەتی کەسنەزانی لەسلێمانی، سەرپەرشتیارانیکۆنفرانسەکە، بۆ هەر پەیامنێر و کامێرامانێکی بەشدار، بڕی ٢٥٠ هەزار دینار یان وەک دیاری پێدەدات و زۆربەیهەرەزۆری رۆژنامەوانەکانیش وەریانگرتوە.
رۆژی شەممە، ١-١-٢٠٢٢ تەکیەی تەریقەتی کەسنەزانی، کۆنفراسێکی رۆژنامەوانی بۆ راگەیاندنی پرۆژەیەکیلەژێرناوی ( پشتیگیریکردنی گەنجان) ئەنجامدا، پاش کۆتایهاتنی  کۆنفرانسەکە، بۆ هەر بەشداربووەیەک بڕی ٢٥٠ هەزار دینار لە زەرفێکی تایبەتدا درا بە پەیامنێران و وێنەگرەکان.
بەگوێرەی زانیارییەکانی MIC سەرجەم پەیامنێر و وێنەگرەکانی کەناڵەکانی راگەیاندن کە رووماڵیکۆنفرانسەکەیانکردوە و ژمارەیان ٢١ کەناڵ و پەیجی سۆشیاڵمیدیان، بڕە پارەکەیان وەرگرتوە، جگە لە پەیامنێریی رۆژنامەی باس نیوز.
میدیا بەشداربووەکانی کۆنفرانسەکە، بریتین لە، کوردستان ٢٤، کەناڵی NRT ، کەناڵی رووداو، کوردسات نیوز،کوردسات، گەلی کوردستان، کوردستان تیڤی، عێراقییە، ئەخبارییە،KNN ، پۆلەتیک پرێس، دیبلۆماتیکمەگەزن، ئێستا، راچڵەکین، خەندان، ناس، کات، ٧ رۆژ، باس نیوز، مەودا.
لەنەریتی کاری رۆژنامەوانیدا، کە رۆژنامەوانان و دەزگا میدیایی و ئاژانسە هەواڵییە ناوخۆیی و جیهانییەکان،لەسەرتاسەری جیهاندا پێوەی پابەندن و کۆدێکی هاوبەش هەیە  لەنێوانیاندا، رۆژنامەنووس و پەیامنێرانی کەناڵەراگەیاندنەکان، نابێت هیچ جۆرە دیارییەک لە بەرپرسان یان سەرچاوەکانی هەواڵ وەربگرن.
لەکاتی وەرگرتنی هەرجۆرە دیارییەکیشدا، دەچێتە چوارچێوەی رەشوە وەرگرتن و راستەوخۆ کاریگەری دەکاتەسەر سیاسەتی کەناڵەکە و ژووری هەواڵ و رووماڵی رووداوەکە.
هەروەها کۆدەکانی کارکردنی رۆژنامەوانان، جەخت دەکاتەوە لەوەی کە، پەیامنێران و رۆژنامەوانانی کەناڵەمیدیاییەکان، نابێت لەکاتی ئەنجامدانی چاوپێکەوتنی کەسایەتی و بەرپرساندا، هیچ جۆرە دیارییەک لەژێر هیچناونیشانێکدا وەربگرن، تەنانەت نابێت چایەک یان قاوەیەکیش بخۆنەوە.
هەروەها تەئکید دەکاتەوە لەوەی کە لەکاتی ئەنجامدانی گەشتی سەرۆکی وڵات، یان بەرپرسانی باڵا، دەبێتتێچووی گەشتە کە لە ئەستۆی دامەزراوە میدیاییەکان خۆیاندا بێت، نەک بەرپرسان.
دیاری محەممەد، بەڕێوەبەری سەنتەری میترۆ، بە MIC ی وت، ئەوان ئەو هەواڵەیان بیستوە، بەڵام کەسک لە بەشداربوانی کۆنفرانسەکە راینەگەیاندوە کە دیارییان وەرگرتبێ لە ماڵی شێخ نەهرۆ.
دیاری وتیشی” ئەگەر ئەم هەواڵە راستبێ، ئەوا بێ ئەزموونی پەیامنێران دەردەخات، کەمتەرخەمی دەزگاکانیشیانلەوە دەچێت لیستی قەدەغەکراوەکانیان پێنەداون.”
بەڕێوەبەری سەنتەری میترۆ ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد کە “وەرگرتنی دیاری رەمزی ئاساییە، بۆنمونە سەفارەتێکیگەورەی وەک ئەمریکا کە سەردانی میترۆی کرد، دیارییەکەیان بۆ میترۆ پێنوسێک بوو، بەڵام لەوە زیاتر ئەبێتبوەستێت، چونکە دەچێتە چوارچێوەی رەشوە وە.”
بۆ پشتراستکردنەوەی زانیارییەکان، MIC پەیوەندیکرد بە یەکێک لە سەرپەرشتیارانی کۆنفرانسە رۆژنامەوانییەکەی تەریقەتی کەسنەزانی، ئەو پشتراستی کردەوە و وتی “بڕەپارەکە بۆ دابینکردنی ژەمێک خواردنبووە، بۆ میدیاکارەکانی کەناڵەکان.” 
پەیامنێرێکی بەشداربووی کۆنفرانسەکە بە MIC  ی وت راستەوخۆ پاش تەواوبوونی کۆنفرانسەکە، سەرپەرشتیارانی کۆنفرانسەکە، بە پەیامنێری دەزگاکانیان راگەیاند،  شێخ نەهرۆ کەسنەزانی دیارییەکی بۆداناون، نەڕۆن تاوەری دەگرن.”
ئەو رۆژنامەنووسە، وتیشی، ‘پاش نیوکاتژمێر لەچاوەڕوانی، سکرتێری شێخ نەهرۆ هات و بۆ هەر میدیاکارێکزەرفێکی پێشکەشکردن کە بڕی ٢٥٠ هەزار دیناربوو، ناوی دەزگاکەشی لەسەر زەرفەکە نوسرابوو.”
هەروەها وتی”هەموو پەیامنێر و کامێرامانەکانی دەزگاکان پێشوەختە زانیمان کە دیارییەکە بڕێک پارەیە،هەموومان وەرمانگرت، جگە لە پەیامنێری باس نیوز.”
فۆتۆ: دیمەنێک لە کۆنفرانسەکە.

هەواڵ

سێشەممەی مووچە؛ حکومەتی عێراق بڕیار لەبارەی مووچەی هەرێمەوە دەدات؟

تا ئێستا حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان لەبارەی ناردنی پارەی مووچە بۆ هەرێمی کوردستان رێکنەکەوتوون، زانیارییەکان سێشەممە بە یەکلاییکەرەوە ناو دەبن. 

 سێشەممەی مووچە؛ ناوەڕاستی ئەم هەفتەیە دەبێت و بەپێی زانیارییەکان بڕیارە لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیار لەسەر رێککەوتنی هەولێر و بەغدا بدرێت. 

بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، هەردوو حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان رەشنووسی رێککەوتنێکیان ئامادە کردووە کە پرسی داهاتەکان، بەجێکردنی مووچە و دووبارە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە خۆ دەگرێت. 

تا ئێستا هیچ کام لە هەولێر و بەغدا زانیاریی فەرمییان لەبارەی ئەو رەشنووسەوە بڵاونەکردوەتەوە، بەڵام بەپێی سەرچاوەکان لە هەردوو حکومەت چاوەڕوان دەکرێت، ناوەڕاستی ئەم هەفتەیە سێشەممەی مووچە بێت و حکومەتی عێراق لەبارەی ناردنییەوە بڕیار بدات. 

کێشەی نەناردنی پارەی مووچە لەلایەن بەغداوە بۆ هەرێمی کوردستان  ئەو کاتە سەری هەڵدا کە وەزارەتی دارایی عێراق بە نوسراوێک هەرێمی کوردستانی ئاگادار کردەوە کە هیچ بڕە پارەیەکیان لە یاسایی بوودجەدا نەماوە تا بۆیانی بنێرن. 

بەپێی زانیارییەکان، حکومەتی عێراق بەڵێنی داوە بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە پارەی مووچەی مانگی ئایار بەشێوەی سولفە رەوانەی هەرێمی کوردستان بکات، بەڵام ئەگەر هەیە شێوازی ناردنەکەی لە سولفەشەوە بگۆڕێت بۆ شێوازی دیکە. 

بەپێی ئەو زانیارییانەی لەبارەی رەشنووسەکەوە دەستی  دیجیتاڵ میدیای Mic کەوتووە، هەرێمی کوردستان بە رادەستکردنی نەوت و داهاتی نانەوتی هەرێمی کوردستان پابەند دەکرێت. 

هەرێمی کوردستان لە سەرەتادا دەبێت مانگانە نزیکەی 300 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ بکات، تا لە رێگەی ئەو کۆمپانیا عێراقییەوە هەناردەی دەرەوە بکرێتەوە. 

پرسی بەجێکردن یان بە بانکیکردنی مووچەش یەکێکی دیکەیە لە تەوەرەکانی ئەو رەشنووسە سەرەتاییەی کە لە نێوان هەردوو حکومەت ئامادەکراوە. 

هەرێمی کوردستان پێویستە مووچەی سەرجەم مووچەخۆران بە بانکی بکات و هەژماری بانکیان لە بانکە رێگە پێدراوەکانی هەرێمی کوردستان بۆ بکاتەوە. 

چاوەڕوان دەکرێت، کردنەوەی هەژمارە بانکییەکان  لە چوارچێوەی پڕۆژەی "هەژماری من"دابن، وەک ئەوەی کاروان یاروەیس لە زاری پارێزگاری بانکی ناوەندییەوە رایگەیاندووە،" هەژماری من هەر تەوتینە و جیاوازیی نییە". 

مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان زیاتر لە 60 رۆژە چاوەڕانی دابەشکردنی مووچەن، دوایین مووچە کە لە هەرێمی کوردستان دابەشکراوە مووچەی مانگی نیسان بووە کە 18ـی ئایاری 2025 کۆتا رۆژی دابەشکردنیی بووە و لەوکاتەوە هیچ مووچەیەک دابەش نەکراوە.