رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان لە حكومەتی هەرێمی كوردستان لە نیویۆرك رایگەیاند، هێزی پێشمەرگە بەربەستێكی گەورە بوون بۆ ئەوەی تیرۆر زیاتر پەرەنەسێنێت و لە بری جیهان بە پاڵپشتیی هێزی هاوپەیمانان رووبەڕووی داعش بووەوە و قوربانییەكی زۆری داوە.
دیندار زێباری، رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان لە حكومەتی هەرێمی كوردستان لەگەڵ ئەلیز ندریتۆ، یاریدەدەری سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ نەهێشتنی كۆمەڵكوژی كۆبووەوە.
لەوبارەیەوە دیندار زێباری بەمیدیای پارتی راگەیاند: تیشكم خستووەتە سەر ئەو تاوانانەی دەرهەق بە گەلی كوردستان كراون و هەرێمی كوردستان باجی زۆری داوە لە پێشێلكارییەكانی دژی مرۆڤایەتی وەك ئەنفال، كیمیاباران، وێرانكردنی گوند و شارەكان تا دەگاتە هێرشە تیرۆریستییەكانی قاعیدە و داعش، لە شەڕی دژی تیرۆر حكومەتی هەرێمی كوردستان و هێزی پێشمەرگە بەربەستێكی گەورە بوون بۆ ئەوەی تیرۆر زیاتر پەرەنەسێنێت و لە بری جیهان بە پاڵپشتیی هێزی هاوپەیمانان رووبەڕووی داعش بووەوە و قوربانییەكی زۆری داوە".
پابەندبوون بە پرەنسیپەكانی مافی مرۆڤ تەوەرێكی گفتوگۆی نێوان رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان و راوێژكاری تایبەتی سكرتێری گشتی UN بۆ نەهێشتنی جینۆساید بوو، لەوبارەیەشەوە رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان وتی: پەسەندكردنی پلانی هەرێمی بۆ مافەكانی مرۆڤ لەلایەن مەسرور بارزانییەوە نیشانەی گرنگیدانی حكومەتی هەرێمی كوردستانە بە پاراستنی پرەنسیپەكانی مافی مرۆڤ، ئەم پلانە گشتگیرە و UN و رێكخراوەكان بەشدارن لە جێبەجێكردنی و چەند تەوەرێكی گرنگ لەخۆدەگرێت وەك نەهێشتنی ئەشكەنجەدان، نەهێشتنی بازرگانیكردن بە مرۆڤ، ئازادیی رۆژنامەوانی و رادەربڕین.
دیندار زێباری بە ئەلیز ندریتۆی راگەیاندووە: حكومەتی هەرێمی كوردستان رژدە لە هاوكاریكردنی تیمی یونیتاد و دامەزراندنی دادگەیەك بۆ دادگاییكردنی تیرۆریستانی داعش و باسی لە هەنگاوەكانی حكومەت كردووە بەتایبەتی پڕۆژەیاسای دامەزراندنی دادگەیەكی تایبەتمەند و داوای كرد، كە UN و لایەنە نێودەوڵەتییەكان هاوكاری دادوەر و لێكۆڵەرانی هەرێمی كوردستان بكەن لە بواری مەشق و راهێنان لەسەر تاوانە نێودەوڵەتییەكان كە پێشتر ئەزمونیان لەو بوارەدا نەبووە، هەروەها جەختكراوەتەوە لەوەی پێویستە حكومەتی هەرێمی كوردستان بەشدارییەكی كارای هەبێت لە كۆنفرانس و كۆبوونەوە نێودەوڵەتییەكانی تایبەت بە جینۆساید، چونكە قوربانیی سەرەكیی تاوانی جینۆساید بووە.
رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان لەبارەی گەڕانەوەی ئاوارەكان رایگەیاند: بوونی میلیشیا و هێزی چەكداری دەرەكی لە شنگال و نەبوونی خزمەتگوزاریی پێویست هۆكاری سەرەكیی نەگەڕانەوەی ئاوارەكانە بۆ سەر زێدی خۆیان بوون، بۆیە پێویستە UN و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە ئەركی خۆیان هەستن لە جێبەجێكردنی رێككەوتننامەكە كە دەبێتە هۆكاری گەڕانەوەی ئاوارەكان و هێنانەدی ئارامی و سەقامگیری و نەهێشتنی مەترسییەكانی داعش.
قسەكانی دیندار زێباری لەكاتێكدایە دوێنێ، شاندێكی باڵای سەربازیی و ئەمنیی عێراق بە سەرۆكایەتیی جەنەراڵ عەبدولئەمیر ڕەشید یارەڵا، سەرۆك ئەركانی سوپای عێراق سەردانی هەرێمی كوردستانی كرد. بەپێی زانیاریەكان، لە كۆبونەوەی شاندی باڵای سەربازیی عێراق و نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێم و مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان، پارتی داوای جێبەجێكردنی ڕێككەوتننامەی حكومەتی هەرێم و عێراق لەسەر شەنگال كردووە.
لە ڕاگەیەندراوی كۆتایی كۆبونەكەی شاندەكە و سەرۆكی هەرێمدا باس لە هەماهەنگی پێشمەرگە و سوپای عێراق و جموجوڵەكانی داعش كراوە.
هەرچەندە لە ڕاگەیەندراوی كۆتایی كۆبوونەوەی هەردوو بارزانییەكەدا لەگەڵ شاندە سەربازییەكەی عێراقدا، تەوەری سەرەكیی كۆبوونەوەكان باس نەكراوە، بەڵام بەپێی زانیارییەكان سەرۆكی پارتی و جێگرەكەی داوایان لە شاندەكە كردووە، پلانی (ڕێككەوتننامە)ی حكومەتی هەرێم و بەغدا لەسەر شەنگال جێبەجێبكەن.
ڕێككەوتننامەی شەنگال ڕۆژی نۆی تشرینی یەكەمی ساڵی ٢٠٢٠ لە نێوان حكومەتی هەرێم و حكومەتی عێراقدا واژۆكرا، بەپێی ڕێككەوتنەكە حكومەتی عێراق دەسەڵاتی خۆی دەگەڕێنێتەوە شەنگال.
دوای چەندین کۆبونەوە، لە کۆتایی کۆبونەوەی ئەمڕۆی
ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقدا، رێککەوتنی هەرێم و بەغدا لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوتی
هەرێم پەسەندکرا، بەمەش بەستەڵەکی کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا توایەوە و هیچ
بیانویەک بەدەست عێراقەوە نەما بۆ ناردنی مووچە.
لە کۆتایی کۆبوونەوەی ئەمڕۆیدا، ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق
دەنگی لەسەر دوو بڕیاردا سەبارەت بە میکانیزمی مامەڵەکردن لەگەڵ کۆمپانیا نەوتییە
بیانییەکان و پرسی نەوتی هەرێمی کوردستان.
یەکەم: ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریدا کە کرێی دەرهێنانی نەوت
بۆ کۆمپانیا بیانییەکان، کە بۆ هەر بەرمیلێک بە 16 دۆلار دیاریکراوە، چیتر بە پارەی
کاش نەدرێت.
بەپێی بڕیارەکە، لە بری پێدانی پارە، بڕی ئەو نەوتەیان پێدەدرێت
کە هاوتای شایستە داراییەکانیانە و کۆمپانیاکان خۆیان بەرپرس دەبن لە فرۆشتنی ئەو
نەوتە لە بازاڕەکاندا.
دووەم: ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق رەزامەندیی سەرەتایی نیشاندا
لەسەر ئەنجامدانی گرێبەستێکی سێقۆڵی لەنێوان (حکومەتی هەرێمی کوردستان - حکومەتی فیدراڵی
عێراق - کۆمپانیا نەوتییە بیانییەکان).
مەرجی جێبەجێکردنی ئەم بڕیارە ئەوەیە کە حکومەتی عێراق
گرێبەستەکە بەرز بکاتەوە بۆ لیژنەی راوێژکاریی وەزارەتی نەوتی عیراق.
چاوەڕوان دەکرێت لیژنەکە لە ماوەی 48 کاتژمێری داهاتوودا
وەڵامی کۆتایی خۆی بداتەوە، تاوەکو گرێبەستە سێ لایەنییەکە بە فەرمی ئەنجام بدرێت
و بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.
ئەم دوو بڕیارە بە هەنگاوی گرنگ دادەنرێن بۆ کردنەوەی گرێکوێرەی
هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان و چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان
هەولێر و بەغدا.
بە جێبەجێکردنی
بڕیارەکان، حکومەتی عێراق هیچ بیانویەکی بەدەستەوە نامێنێت بۆ نەناردنی مووچەی
هەرێم و دەبێت قۆناغ بەقۆناغ موچەی مانگەکانی مووچە خۆرانی هەرێم بنێرێت، کە تا
کۆتایی ئەمساڵ دەکاتە شەش مووچە.