هەواڵ

شاندە باڵاكەی عێراق دوێنێ بۆچی لەهەولێر بوو؟

Mic
2022-06-20

رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان لە حكومەتی هەرێمی كوردستان لە نیویۆرك رایگەیاند، هێزی پێشمەرگە بەربەستێكی گەورە بوون بۆ ئەوەی تیرۆر زیاتر پەرەنەسێنێت و لە بری جیهان بە پاڵپشتیی هێزی هاوپەیمانان رووبەڕووی داعش بووەوە و قوربانییەكی زۆری داوە.
دیندار زێباری، رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان لە حكومەتی هەرێمی كوردستان لەگەڵ ئەلیز ندریتۆ، یاریدەدەری سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ نەهێشتنی كۆمەڵكوژی كۆبووەوە.
 لەوبارەیەوە  دیندار زێباری بەمیدیای پارتی راگەیاند: تیشكم خستووەتە سەر ئەو تاوانانەی دەرهەق بە گەلی كوردستان كراون و هەرێمی كوردستان باجی زۆری داوە لە پێشێلكارییەكانی دژی مرۆڤایەتی وەك ئەنفال، كیمیاباران، وێرانكردنی گوند و شارەكان تا دەگاتە هێرشە تیرۆریستییەكانی قاعیدە و داعش، لە شەڕی دژی تیرۆر حكومەتی هەرێمی كوردستان و هێزی پێشمەرگە بەربەستێكی گەورە بوون بۆ ئەوەی تیرۆر زیاتر پەرەنەسێنێت و لە بری جیهان بە پاڵپشتیی هێزی هاوپەیمانان رووبەڕووی داعش بووەوە و قوربانییەكی زۆری داوە".
پابەندبوون بە پرەنسیپەكانی مافی مرۆڤ تەوەرێكی گفتوگۆی نێوان رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان و راوێژكاری تایبەتی سكرتێری گشتی UN بۆ نەهێشتنی جینۆساید بوو، لەوبارەیەشەوە رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان وتی: پەسەندكردنی پلانی هەرێمی بۆ مافەكانی مرۆڤ لەلایەن مەسرور بارزانییەوە نیشانەی گرنگیدانی حكومەتی هەرێمی كوردستانە بە پاراستنی پرەنسیپەكانی مافی مرۆڤ، ئەم پلانە گشتگیرە و UN و رێكخراوەكان بەشدارن لە جێبەجێكردنی و چەند تەوەرێكی گرنگ لەخۆدەگرێت وەك نەهێشتنی ئەشكەنجەدان، نەهێشتنی بازرگانیكردن بە مرۆڤ، ئازادیی رۆژنامەوانی و رادەربڕین.
   دیندار زێباری بە ئەلیز ندریتۆی راگەیاندووە: حكومەتی هەرێمی كوردستان رژدە لە هاوكاریكردنی تیمی یونیتاد و دامەزراندنی دادگەیەك بۆ دادگاییكردنی تیرۆریستانی داعش و باسی لە هەنگاوەكانی حكومەت كردووە بەتایبەتی پڕۆژەیاسای دامەزراندنی دادگەیەكی تایبەتمەند و داوای كرد، كە UN و لایەنە نێودەوڵەتییەكان هاوكاری دادوەر و لێكۆڵەرانی هەرێمی كوردستان بكەن لە بواری مەشق و راهێنان لەسەر تاوانە نێودەوڵەتییەكان كە پێشتر ئەزمونیان لەو بوارەدا نەبووە، هەروەها جەختكراوەتەوە لەوەی پێویستە حكومەتی هەرێمی كوردستان بەشدارییەكی كارای هەبێت لە كۆنفرانس و كۆبوونەوە نێودەوڵەتییەكانی تایبەت بە جینۆساید، چونكە قوربانیی سەرەكیی تاوانی جینۆساید بووە.
 رێكخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەكان لەبارەی گەڕانەوەی ئاوارەكان رایگەیاند: بوونی میلیشیا و هێزی چەكداری دەرەكی لە شنگال و نەبوونی خزمەتگوزاریی پێویست هۆكاری سەرەكیی نەگەڕانەوەی ئاوارەكانە بۆ سەر زێدی خۆیان بوون، بۆیە پێویستە UN و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە ئەركی خۆیان هەستن لە جێبەجێكردنی رێككەوتننامەكە كە دەبێتە هۆكاری گەڕانەوەی ئاوارەكان و هێنانەدی ئارامی و سەقامگیری و نەهێشتنی مەترسییەكانی داعش.
قسەكانی دیندار زێباری لەكاتێكدایە دوێنێ، شاندێكی باڵای سەربازیی و ئەمنیی عێراق بە سەرۆكایەتیی جەنەراڵ عەبدولئەمیر ڕەشید یارەڵا، سەرۆك ئەركانی سوپای عێراق سەردانی هەرێمی كوردستانی كرد. بەپێی زانیاریەكان، لە كۆبونەوەی شاندی باڵای سەربازیی عێراق و نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێم و مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان، پارتی داوای جێبەجێكردنی ڕێككەوتننامەی حكومەتی هەرێم و عێراق لەسەر شەنگال كردووە.
لە ڕاگەیەندراوی كۆتایی كۆبونەكەی شاندەكە و سەرۆكی هەرێمدا باس لە هەماهەنگی پێشمەرگە و سوپای عێراق و جموجوڵەكانی داعش كراوە.
هەرچەندە لە ڕاگەیەندراوی كۆتایی كۆبوونەوەی هەردوو بارزانییەكەدا لەگەڵ شاندە سەربازییەكەی عێراقدا، تەوەری سەرەكیی كۆبوونەوەكان باس نەكراوە، بەڵام بەپێی زانیارییەكان سەرۆكی پارتی و جێگرەكەی داوایان لە شاندەكە كردووە، پلانی (ڕێككەوتننامە)ی حكومەتی هەرێم و بەغدا لەسەر شەنگال جێبەجێبكەن.
ڕێككەوتننامەی شەنگال ڕۆژی نۆی تشرینی یەكەمی ساڵی ٢٠٢٠ لە نێوان حكومەتی هەرێم و حكومەتی عێراقدا واژۆكرا، بەپێی ڕێككەوتنەكە حكومەتی عێراق دەسەڵاتی خۆی دەگەڕێنێتەوە شەنگال.
 

More News

Most Popular

هەواڵ

لە قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا

Mic
2024-04-25

لە قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا
سلێمانی - MIC
ژیلان محەمەد ئەمین، کچە کوردێکی تەمەن 24 ساڵە و یەکێکە لە قوربانییەکانی رووداوەکەی دوێنێ سێشەممەی نێوان فەرەنسا و بەریتانیا.
ژیلان لەگەڵ چەند کەسێکی دیکەدا و یەکێک بووە لەو 100 سەرنشینەی کە لەناو بەلەمێکی پەڕینەوەدابوون لە فەرەنساوە بۆ بەریانیا.
بەڵام پێش گەیشتنیان چەند کەسێک دەکەونە ناو ئاوەکەوەو دەخنکێن کە یەکێکیان ژینایە.
زانیاری ئەوە هەیە، رووداوەکە بەهۆی زۆری ژمارەی سەرنشینانی سەر بەلەمەکەوە بوبێت، بەتایبەت کاتێک کە بەلەمەکە کەوتوەتە ڕێ، ژمارەیەک کۆچبەری ئەفریقیش لەڕێگەی بەکارهێنانی فشارەوە چونەتە ناو بەلەمەکەوە و هەندێکیش دەڵێن شەڕ و ئاڵۆزی روویداوە.
هێشتا بەتەواوی هۆکاری خنکانی ژیلان و ئەوانی دیکە نییە، روونیش نییە کە ئاخۆ جگە لە ژیلان لەناو خنکاوەکاندا کوردی دیکە هەیە یان نا، بەڵام ئەوەی دەزانرێت کە بەشێکی زۆری کۆچبەرەکانی سەر بەلەمەکە عێراقی بوون و لەناو عێراقیەکانیشدا ژمارەیەک کورد هەبوون.
تائێستا نازانرێت کە ئاخۆ ژیلان محەمەد بەتەنها کۆچیکردوە یان خزم و کەسوکاری لەگەڵدا بووە.
ساڵانە لەکاتی پەڕێنەوەی کۆچبەران لەنێوان فەرەنسا بۆ بەریتانیا دەیان کۆچبەر دەخنکێن، ئەوەش لەپێناو گەیشتنیان بۆ ئەو وڵاتە و مافی بەدەستهێنانی مانەوەیان.
هەرچەندە لەچەند رۆژی رابردوودا پەرلەمانی بەریتانیا یاسای ناردنی کۆچبەرانی نایاسایی وڵاتەکەی بۆ رواندا پەسەند کرد ئەوەش وەک هەولیک بۆ رێگریکردن لە چوونی کۆچبەران بۆ ئەو وڵاتە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هێشتا کۆچبەران بە یەکێک لە وڵاتە دڵخوازەکەی خۆیان دەزانن بۆ مانەوەیان و وەرگرتنی مافی پەنابەری.