هەواڵ

100 پەرلەمانتاری فەرەنسا داوای پاراستنی مافەكانی كورد لەسوریا دەكەن

100 پەرلەمانتاری فەرەنسا لە یاداشتێكدا ئیدانەی سیاسەتەكانی توركیا لەبارەی لە باكوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا دەكەن، داوا لە وڵاتانی ئەندامی یەكێتیی ئەوروپاش دەكەن، زامنی پاراستنی چالاكوان و كۆمەڵە كوردییەكانی سەر خاكی ئەوروپا بكەن.
ڕۆژنامەی لۆ جۆرناڵ دۆ دیمانش-ی فەرەنسی یاداشتێكی بڵاوكردەوە، كە 100 پەرلەمانتار و ئەندامی ئەنجومەنی پیران، لە فراكسیۆنی شیوعیەكان، پارتی چەپی ڕادیكاڵ، سۆسیالیستەكان، پارتی ژینگە، كۆمارییەكان و پارتەكەی ئیمانوێل ماكرۆن، واژۆیان لەسەر كردووە و تێیدا ئیدانەی هێرشەكانی دەوڵەتی توركیا بۆ سەر گەلی كورد لە باكوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا دەكەن.
لە بەشێكی یاداشتەكەدا هاتووە: سەرۆكی توركیا پێگەی وڵاتەكەی لە هاوپەیمانیی باكووری ئەتڵەسی- ناتۆدا لە جەنگی ئۆكرانیادا بەكاردەهێنێت بە مەبەستی بەدەستهێنانی ڕەزامەندیی ناتۆ بۆ ئەنجامدانی هێرشەكانی لە باكووری سووریا.
ئەو پەرلەمانانتارانە ئاماژەیان بەوەشكردووە: پێویستە لەسەر وڵاتانی ڕۆژئاوا پشت لەو پرسە نەكەن، داواش لە وڵاتانی ئەندام لە یەكێتیی ئەوروپا دەكەن زامنی پاراستنی چالاكوان و كۆمەڵە كوردییەكانی سەر خاكی ئەوروپا بكەن.
ئەو 100 پەرلەمانتارە داواش لە فەرەنسا دەكەن، هانی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتیی بدات بۆ سەپاندنی ناوچەی دژەفڕین لە ڕۆژئاوای كوردستان و دانانی كورد لەژێر سایەی پاراستنی نێودەوڵەتیی، جەختیش دەكەنەوە پێویستە ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریی لە باكوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا سوود لە دانپیادانانی نێودەوڵەتیی وەربگرێت.
توركیا ماوەی دوو مانگە هەڕەشەی ئەنجامدانی هێرشی سەربازی بۆ سەر باكور و رۆژهەڵاتی سوریا دەكات، بەڵام بەهۆی هەڵنەكردنی گڵۆپی سەوز لەلایەن ئەمریكا و روسیا و ئێرانەوە تائێستا نەیتوانیوە هێرشەكە ئەنجامبدات، بەڵام بەردەوام لەڕێگەی گروپەكانی نزیك لێی لەسوریا و هێرشی ئاسمانی كوردانی سوریا دەكاتە ئامانج.
بیانووی توركیا بۆ هێرشكردنە سەر باكور و رۆژهەڵاتی سوریا پاراستنی سنورەكانیەتی بەبیانووی پاراستنی ئاسایشی نەتەوەیی وڵاتەكەی، بەڵام بەردەوام بەهۆی ئەو سیاسەتانەوە ڕووبەڕووی ڕەخنە بووەتەوە.

هەواڵ

بەرهەمهێنانی نەوت راگیراوە و تا هەرێمی کوردستانیش نەوت رادەست نەکات مووچە نایەت

بەپێی رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق تا نەوت رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ نەکرێت بەغدا پارەی مووچە رەوانە ناکات؛ زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان راگیراوە. 

 حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای چەندین کۆبوونەوە لەگەڵ حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان رێککەوتنی کرد. 

بەپێی دەقی ئەو رێککەوتنە کە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڵاویکردوەتەوە، تا وەزارەتی نەوت و کۆمپانیا سۆمۆ وەرگرتنی نەوت لە بەندەری جەیهان پشتراست نەکەنەوە، وەزارەتی دارایی پارە بۆ هەرێمی کوردستان نانێرێت. 

بەپێی رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا دەبێت هەرێمی کوردستان رۆژانە 280 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم بهێنێت، 230 هەزاری بداتە بەغدا و 50 هەزاریشی لە ناوخۆدا بەکاربهینێتەوە. 

ناردنی پارەی مووچە بە مەرجی رادەستکردنی نەوت لە کاتێکدایە زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشی درۆنییەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان رایگراوە. 

عەزیز ئەحمەد جێگری بەڕێوەبەری نوسینگەی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان - ئەپیکور لە دوو راگەیەندراوی جیاوازدا رایانگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە هەرێمی کوردستان نزیکەی 200 هەزار بەرمیل بەرهەمهێنانی نەوتی لەدەستداوە. 

ئەگەرچی هەولێر و بەغدا رێککەوتنیان کردووە، بەڵام ناو بەناو هێرشی دۆرنییەکان دەست پێدەکەنەوە و کێڵە نەوتییەکان بە ئامانج دەگرن دیار نیە درۆنەکان رێگە بە دەستپێکردنەوەی نەوت دەدەن یاخود هێرش دەکەنەوە. 

هەموو ئاماژەکان بەو ئاڕاستەیەن رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا کۆتایی بە هێرشی درۆنەکان بهێنێت، چونکە ئەو هێرشانە وەک کارتی فشار دژی هەرێمی کوردستان دەبینران تا نەرمی بۆ رێککەوتن بنوینێت و نەوتەکەی رادەست بکات.